Martijn Aslander

In de kerstvakantie kwam ik eindelijk toe aan alweer tot 2e druk gekomen Easycratie van Martijn Aslander & Erwin Witteveen (gratis e-book in PDF). Easycratie is géén pamflet of oproep tot anarchie, hoewel de auteurs in bijna elk probleem in de samenleving een bureacratisch element zien. Er zijn genoeg mensen met oplossingen, maar minstens evenveel belemmeringen in de vorm van regels, protocollen, procedures, hiërarchieën en een gebrek aan samenwerking. Zie ter illustratie mijn Vrijgeleide A38 blog over vermoedelijk vanuit incompetentie wegkruipen achter regels en procedures. Een nieuwe manier van organiseren en samenwerken, gebruikmakend van de mogelijkheden van de 21e eeuw, ook binnen bestaande organisaties betitelen de auteurs als Easycratie. Een aantal hippe thema’s als wisdom of the crowds, swarm intelligence, transparantie en verbinding zoeken worden verenigd tot een leuke vorm van organiseren en werken zonder nadruk op hiërarchie. Direct wordt de behoudzuchtige manager in de arm genomen. Net als de veranderingsgezinde ‘easycraat’ staat blijvende toegevoegde waarde van de organisatie, continuïteit en rendement van concurrentievoordelen voorop. De zittende machthebbers hebben weinig te vrezen van de innerlijk gedreven en dus minder op macht en positie belust zijnde ‘volgende generatie’. Daniel Pink schreef met Drive hier boeiende inzichten over. Waar Lifehacking efficiency tools aan individuen biedt, is de Easycratie dé logische manier om kennis te delen en samen te werken in groepen in de 21e eeuw.
De boekenkast
In de geest van hun werk, zijn de schrijvers open over hun inspiratiebronnen. Kennis is er om gedeeld te worden. En zo staat het duo uitgebreid stil bij:
Seth Godin – Flipping the Funnel (2006)
W. Chan Kim & Renee Mauborgne – Blue Ocean Strategy. How to create uncontested market space and make competition irrelevant (2005)
Tara Hunt – The Whuffie Factor. Using the power of social networks to build your business (2009)
Steve Pavlina – 10 Reasons you should never get a job (20067)
Malcolm Gladwell – The Tipping Point. How Little Things can make a Big Difference (2000)
Mark Granovetter – The Strength of Weak Ties (1973)
Duncan Watts – Six Degrees. The science of a connected age (2004)
Ronald Burt – Structured Holes. The social structure of competition (1992)
Jeremy Rifkin – The Age of Access. The new Culture of Hypercapitalism. Where all of life is a paid-for Experience (2000)
Bernard Lietaer – Future of Money. Creating new Wealth, Work and a Wiser World (1999)
Tim Sanders - Love is the Killer App. How to win Business and influence Friends (2003)
Chris Anderson – Free. Hoe het nieuwe gratis de markt radicaal verandert (2009)
Kevin Kelly – 1,000 True Fans (2008)
Sterk verlaagde toelatingsdrempels tot kennis (gratis, onbaatzuchtig beschikbaar gesteld) biedt nieuwkomers kansen, zolang ze niet gehinderd worden door teveel overhead. Het voorbeeld van Wikipedia doet het dan goed, dat van morgen een nieuwe bank beginnen al minder. We hebben in de afgelopen jaren gezien waarom het goed is, dat nieuwe toetreders (IJslandse banken op de Nederlandse markt bijvoorbeeld) niet voor niets onder toezicht staan, en dat niet elke branche een speeltuin is. Zou je medicijnen willen slikken of in een vliegtuig stappen, ontworpen door je buurjongen? Hoe ziet de easycratie er over 10 jaar uit? Het zou goed zijn langjarig onderzoek naar nieuwe organisatievormen als deze te doen, voorbij de hype fase. Immers, er moet nog steeds geld verdiend worden, ook in de 1 promille inkomen afstaande 1.000 ware fans of in de ook volgens Anderson niet volledig ‘gratis’ economie.
Kuddegedrag of collectieve intelligentie?
Het voorbeeld van de NVKP rond de voors en tegens van een humaan papillomavirus in 2009 is wat mij betreft niet een van swarm intelligence, als wel kuddegedrag zonder na te denken, massapsychose van het soort waarmee dictaturen groot gebracht worden, of populistische partijen aan hun stemmen. Crowdsourcing, Google en Twitter als nieuws- en informatiebronnen, het blijven populaire voorbeelden. Maar in alle eerlijkheid, hoeveel #durftevragen tweets blijven onbeantwoord? Hoeveel geruchten blijken broodje aap? Wat als je echt diepgravend onderzoek moet doen en verder wil dan oppervlakkige feitenkennis. Aan het verborgen web of nog niet gedigitaliseerde kennis wagen de auteurs zich m.i. onvoldoende. Hoe je leert autorijden, timmeren, datacenters aanleggen, groepen leiden, fotograferen, schilderen of pianospelen, haal je niet uit Google of je social network.
Terecht wijzen de schrijvers op het belang van reputatie, sociaal kapitaal van zowel individuen als groepen/organisaties. Ook het proces van kennisontwikkeling en -toepassing, het beoefenen van ‘wetenschap’ en de vertaling ervan naar het bedrijfsleven zou in een easycratische samenleving sneller gaan en van hogere kwaliteit zijn. Waarschuwend tegen critici stellen de auteurs, dat de zwerm (wij met z’n allen) de commerciële organisaties verslaan. Of Unilever, Procter & Gambler, het RIVM en Buma-Stemra binnenkort echt het veld ruimen voor crowdsourced producten en diensten, valt echter nog te bezien. Waar voorbeelden van easycratie principieel een criminele basis hebben (ideeën of producten stelen of zonder toestemming namaken), verlang ik naar meer oorspronkelijkheid en de principes uit het boek ook daadwerkelijk toepassen in bestaande organisaties. Als ZZP’er jezelf tot goeroe of expert verklaren is een ander kunstje dat in een grotere organisatie als zodanig erkend worden. Daarvoor heb je wel degelijk tegendraads, eigenwijs, vindingrijk gedrag, volharding en inspiratie voor nodig, maar ook executiekracht (investeringen, vermogen, machines, medestanders, wederverkopers, afnemers, betalende klanten) om er je oude dag mee te halen.
Geld en waardebepaling
Zwak is het hoofdstuk over waardebepaling. Hoezo nadruk op geld in plaats van waarde? Geld is slechts papier, een stuk metaal of wat getallen in een administratiesysteem. De waarde die het vertegenwoordigt, is bepalend. De waarde die je schenkt aan een schilderij, een hopelijk in de toekomst wel winstgevende start-up, een kilo varkenslappen of nieuwbouwhuis, bepaalt hoeveel ‘geld’ je moet lappen. Dat waarde kan schommelen, kan elke econoom je komen uitleggen. Aslander en Witteveen grijpen ook mis, waar het op rente aankomt. Rente is voor een econoom een waardering van het gelopen risico. En zo betaal of ontvang je voor een lening, spaargeld, een herverzekerd risico of een verzekering meer of minder ‘rente’.
Anderson’s ideeën uit diens tweede deel van Free komen onvoldoende over het voetlicht. Daarmee lijkt ‘gratis’ of zelfs geld toe krijgen het nieuwe business model. Sorry, heren, maar als websiteklikker meer dan het minimumloon verdienen, gaat echt nog niet. En ja, ik ken de modellen van MoneyMiljonair, iPay.nl e.d. Zingeving, de kern van Pink’s Drive als innerlijke motivator, krijgt een hoofdstuk, waarna de schrijvers een aantal easycratische voorbeelden beschrijven in de profit sector en non-profit sector die nog wel dicht tegen Lifehacking tools en huidige webtoepassingen als Twitter en Facebook eren.… (meer)

Last van informatiestress? Wordt je overspoeld met informatie en raak je het overzicht een beetje kwijt? Dan is het boek '150 Lifehackingtips' een oplossing! Lifehacking betekent het vormgeven van je informatiegedrag naar je eigen behoeften, of dat nu gaat om e-mail, telefoon, of het organiseren van je leven. Zodat het leuker en beter wordt! Lifehacking is een mix van timemanagement, kennismanagement en persoonlijke ontwikkeling.

De 150 tips zijn onderverdeeld in 6 hoofdstukken: algemene tips, kantoortips, Windows & Outlook, persoonlijke ontwikkeling, Web 2.0 en Mac-tips. Een brede range en er zit dus altijd wel iets bij dat van toepassing is op jouw situatie en waarvan je zegt "handig!". En het is ook gewoon een leuk boekje om te lezen: alle items zijn lekker kort en krachtig waardoor je lekker snel kunt scannen wat je interessant vindt.

Een leuk item vond ik de "Hoe vragen". Hoe-vragen zijn vragen als: hoeveel geld kost dat?, hoeveel tijd kost dat?, werkt dat bij ons? Het zijn praktische vragen die beperkingen opwerpen en die, als ze te vroeg worden gesteld, eigenlijk alleen maar weerstand betekenen. Hoe pak je dat aan? Andere interessante items: "de zeven gewoontes van ineffectieve mensen", "Multitasken bestaat niet" en "Hoe kun je je concentreren als iedereen je lastig valt?". Er komen ook heel wat handige e-mail tips langs die je zo kunt gebruiken. Kortom: de tijd die je besteed om 150 lifehackingtips door te lezen heb je zo weer terugverdiend. Om de laatste ""hacks" te volgen kijk dan op de website lifehacking.nl.

In 150 lifehackingtips komen veel nieuwe media voorbij en er is zelfs een heel hoofdstuk gewijd aan Web 2.0. Wil je daar meer over weten dan komt dat toevallig mooi uit! Op woensdag 24 november begint in de openbare bibliotheken de Week van de Mediawijsheid. Tijdens deze week kunt je in de bieb terecht voor allerlei vragen rond mediawijsheid en nieuwe media. Ook is er een activiteitenprogramma van gratis cursussen en workshops. Kijk voor meer info op onze website www.bibliotheekhengelo.nl… (meer)

Toen ik begon te lezen had ik even moeite met wat ik dacht de zoveelste hippe naamgeving voor een zogenaamd 'nieuw' begrip, in het rijtje van Purple Cow en Whuffie Factor.
'Easycratie' is echter een boek dat je pakt en inspireert.

Het eerste cadeautje zit al in de Easycratische bibliotheek van Hoofdstuk 2 waarin Martijn Aslander en Erwin Witteveen 13 boeken samenvatten die hen geïnspireerd hebben. Dit in plaats van een literatuuropgave of bronvermelding achteraf. Een vondst voor mij, want dat bespaart me het lezen van een stapel boeken waar ik waarschijnlijk toch niet aan toe kom. Een vondst voor het boek, want daarmee wordt het raamwerk geschapen waarbinnen Easycratie zich verder kan ontrollen.

Ik vind het moeilijk om samen te vatten waar 'Easycratie' over gaat, maar doe een poging: in de (digitale) netwerksamenleving zullen (sterk) bureaucratische en hiërarchische organisaties zich steeds moeilijker kunnen handhaven. Dat komt omdat kennis door internet veel toegankelijker is geworden en ook veel gemakkelijker gedeeld kan worden. Een enkel individu kan een baandoorbrekend idee lanceren en een geduchte concurrent worden. Mensen kunnen zich ook gemakkelijk in 'zwermen' organiseren en daarmee het succes van organisaties opbouwen of afbreken.
Voor organisaties (en ook voor individuen) is het belangrijk om 'sociaal kapitaal' te verwerven. Dat doe je o.a. door verantwoord en duurzaam bezig te zijn, dus door goed met de (potentiële) klanten en de samenleving om te gaan.

'Easycratie' gaat ook over innovatie, zingeving en ontwikkeling van talenten en ideeën. Het is in dat opzicht een inspirerend en optimistisch boek. Ik zag er ook in verwoord waar juist mijn toegevoegde waarde als 'digital immigrant' en 'zij-instromer' op het digitale communicatievlak kan liggen.

Hoofdstuk 7 over Geld en waardebepaling geeft een mooie helicopterview over de fictie die geld in onze samenleving eigenlijk is. Dit sluit goed aan bij de actualiteit door de gevolgen van de kredietcrisis.

Met alle voorbeelden en ideeën voor toepassing van 'Easycratie' in de profitsector en de non-profitsector houdt het boek bijna niet op te excelleren.
Ik kan met heel veel van de gedachtegang mee in het boek. Totdat het in de allerlaatste minuut gaat over geld-voor-tijd en geld-voor-waarde. Dan rijst bij mij de vraag: hoe ga je de waarde van iemands inspanning bepalen? Verval je dan toch weer niet in een systeem dat floreert bij willekeur, vriendjespolitiek en machtsspelletjes?

Ik hoop dat de auteurs daar nog eens een mooi antwoord op weten te formuleren. Voor het overige: een zeldzaam goed geschreven mustread-in-optima-forma.

(Zo, en nu ga ik de recensies van anderen lezen. Want ik ben wel benieuwd naar wat dit boek gaat losmaken.)… (meer)