Don DeLillo

Ik kan tamelijk kort zijn over dit boek: ik hield er gewoon niet van. Neem nu de proloog: 60 bladzijden van verbale acrobatie over een baseball-wedstrijd uit 1951 die veertig jaar na datum nog altijd tot de verbeelding spreekt. Ok, DeLillo haalt literair werkelijk alles uit de kast om hetzelfde effect te bereiken als een vinnige, doorgemonteerde openingsscène in een film die een uurlang op je netvlies blijft trillen; maar net dat mag je niet doen met proza, vind ik; laat elk medium toch gewoon zijn eigen sterkte houden. En dan dat cliché om in te zoomen op cultfiguren als Frank Sinatra of J. Edgar Hoover die ook in het stadion waren en die allerlei bespiegelingen over de Koude Oorlog ten beste geven.
Wat volgt, is een meanderende, caleidoscopische roman waarin zowel de baseball-wedstrijd als de Koude Oorlog de verbindende thema’s zijn: het is zo gezocht, zo artificieel, dat het lijkt alsof DeLillo zegt: “Kijk eens wat ik allemaal kan te voorschijn toveren, hoe ingenieus ik de dingen kan maken…” en daarbij vergeet dat het ook nog ergens over mag gaan.
Neen, dit boek is echt niet aan mij besteed.… (meer)

Hier en daar waren er wat goede passages; m.n. die waar beschreven wordt hoe de mensen binnen de Twin Towers de aanslag beleefd hebben. De rest van het verhaal is zeer saai. Verhaal gaat over een man die de aanslag overleeft en dan linea recta naar zijn ex-vrouw gaat. Waarom weet hij niet. Ook heeft hij een aktetas mee naar buiten genomen die niet van hem is. Hij gaat op zoek naar de eigenaresse van de tas. Er worden diverse personen opgevoerd, maar voor geen van elk kon ik iets van gevoel oproepen. Een doffe leegte, zo voelde het bestaan van deze mensen.
De vallende man is een soort performance-artiest die her en der in New York opduikt (ondersteboven hangend aan een of ander bouwwerk). Hij heeft verder geen directe relatie met de hoofrolspelers.
Ik vond dit boek niet goed. Steeds hoopte ik dat er nog iets van een verhaal zou ontstaan, maar het leidt allemaal nergens naar.… (meer)

Het boek beschrijft het New York tijdens en na de 9/11 aanval. De auteur volgt hierbij advocaat Keith Neudecker die zich weet te redden uit de toren en licht gewond komt aankloppen bij zijn ex-vrouw Lianne, wat voor hemzelf en voor Lianne eerder onverklaarbaar is. Keith heeft in het ganse tumult ook de aktetas van Florence Givens, een andere overlevende van de aanslag op de torens, meegegraaid en zal de tas terugbrengen wat dan weer aanleiding geeft tot een poging tot een communicatie tussen de overlevende slachtoffers. Iedereen draait zowat in zijn eigen cirkel rond. Keith probeert met zijn jonge zoon Justin en zijn ex-vrouw terug een relatie op te bouwen, maar beiden zijn gewoon met andere dingen bezig en een en ander is op voorhand gedoemd om te mislukken. Justin is samen met enkele vriendjes vooral geobsedeerd geraakt door de mogelijkheid dat vliegtuigen zo een grote catastrofe kunnen aanrichten, en zij zijn dan eerder op zoek naar nog meer vliegtuigen in de lucht. Lianne probeert de zelfmoord van haar vader, die aan dementie leidde, te verwerken door zich actief bezig te houden met dementerende bejaarden en hen aan te sporen om hun verhaal op te schrijven, nu het nog kan. Lianne probeert bovendien haar opdracht als editor bij een uitgeverij verder uit te bouwen, iets wat ook niet echt lukt. Komt daar dan nog bij dat ze een wat moeilijke discussie aangaat met haar omgeving en haar moeder, die zelf probeert haar oude dagen op te fleuren via een relatie met een wat duister figuur, Martin, zelfverklaard kunstkenner, met een Rote Armee Fraktion - verleden.
Het zijn al bij al zeer uitlopende karakters die hun eigen problemen hebben, en dat allemaal volgen is niet echt eenvoudig. DeLillo heeft hierbij gekozen om de verhalen in zeer kleine stukjes te snijden en die eerder willekeurig door mekaar te haspelen. Het maakt het boek wat moeilijk leesbaar, maar vooral mist het hierdoor tempo en wordt het voor de lezer op het vervelende af een ganse uitdaging om het boek door te lezen. Uiteraard kan hier een ganse filosofische discussie aan worden gebreid, dat de auteur op die manier het verhakkelde leven van de New Yorkers wou beschrijven. Ik ben echter niet zeker of dit wel de goede methode is.
Dan is er nog de vallende man uit de titel, die op elk moment als een soort stuntman in het openbaar leven van New York opdaagt, waarbij hij zich vanuit de hoogte boven de mensen laat vallen. Een referentie naar de vele vallende mensen uit de torens bij de aanslag is natuurlijk snel gemaakt, en een beetje te doorzichtig vind ik zelf. Bovendien wordt die vallende man niet echt goed uitgewerkt, maar ja, hij komt dan ook altijd zeer onverwacht opduiken.
Op een bepaald moment heeft Lianne een gesprek met een van haar leidinggevenden rond de mogelijkheid om een boek rond de aanslag te redigeren. Ze hebben het dan terloops over een ander boek, dat beschreven wordt als “ ... het is slecht geschreven, het zit slordig in elkaar en het is intens en dodelijk saai”. Ik wil nu niet beweren dat dit boek slecht is geschreven, maar de rest van de zin past volgens mij ook wel voor dit boek.
Nog even dit, de auteur brengt in voor mij wat te korte scènes ook de leefwereld van de terroristen aan bod. Deze korte teksten zijn zeer boeiend geschreven en samen met het einde van het boek waar de aanslag zoals ervaren door de bewoners van de torens wordt beschreven, zijn het passages die het lezen waard zijn.
Al weet ik dat de auteur hoog wordt aangeschreven, heeft dit boek mij althans niet bekoord om nog meer boeken van hem te lezen.… (meer)