Arthur Japin

Anna Witsen kan prachtig zingen, ze wil graag naar het, door haar vader ,ede-opgerichte conservatorium, maar… dat past niet bij de status van haar welgestelde en geziene familie. In plaats daarvan moet ze zich schikken in een bestaan van het huishouden voeren voor haar vader, zeker als haar stijve, burgerlijke en keurige zuster in het huwelijk treedt met een gelovige en zeer conservatieve weduwnaar met zes kinderen (vrouw overleden in het kraambed). Om enigszins aan dit bestaan zich te onttrekken gaat Anna vaak naar haar broer Willem, in Amsterdam waar ze hevig bevriend raakt met de Tachtigers, de jonge studenten die de gezapige literaire wereld omver willen werpen, midden het tijdschriften” de nieuwe gids”, en zich verder drinkend en rondhoererend door hun jonge leven heenslaan. Hierbij Alberdingk Thijs, Willem Kloos, Albert Verwey (die samen een verhouding hebben totdat het Verwey toch beter lijkt een vrouw te trouwen, Kloos in radeloos en woedend verdriet achterlatend. Ook Frederik van Eeden is een vriend hoewel… hij laat mede, Anna opnemen in een “gesticht voor krankzinnigen” als ze op een dag de trein denkt te nemen naar haar geliefde zangleraar. Zijn roman “Van de koele meren des doods” is op Anna’s levensverhaal geënt. Anna mag toch leren optreden maar alsjeblieft eindelijk een concert mag zingen in Odeon, mislukt haar optreden. Ze gaat, vol schaamte en verdriet voor haar vader zorgen en verdrinkt zich een paar maanden daarna in de vijver bij hun buitenhuis.
Meer dan een mooie, heelgoed en ook spannend geschreven verhaal is het een enorme, woedend makende aanklacht tegen de onderdrukking van vrouwen, zeker in die tijd en nog steeds in veel landen, het beginsel van een zo grote ongelijkheid tussen mannen ( die lekker er op los leven) en vrouwen die in het keurslijf van keurigheid, het vermijden van een glimp van schande en “wat zullen de mensen wel niet denken” de hypocrisie en schijnheiligheid ervan die zovele generaties vrouwen tot diepe wanhoop en ellende hebben gedreven omdat vrouwen simpelweg niet echt bestonden. Japin verwoordt het allemaal weer als vanzelfsprekend en prachtig!… (meer)