Karel Reijnders (1920–1997)

Als ik, bij voorbeeld, de geest van mijn moeder op den rand van mijn bed zag zitten (Louis Couperus)

Ik vond dit boekje bij de Kringwinkel en dacht "ach, een hebbedingetje, te grabbel gegooid voor 0,5 euro, laat ik het maar meenemen". Dat ís het ook, maar ik had op de titel moeten letten, niet op de prijs of de omvang van het boekje. Die titel had me, ondanks het feit dat die een stuk citaat omvat die door de redactie werd gekozen als titel voor deze bundel uitgebreide citaten, kunnen waarschuwen voor een aspect van Louis Couperus waar ik me niet bewust van was: zijn breedvoerigheid.

Van de auteur had ik in mijn boekenkast tot nu toe immers maar één boek zitten (Van oude mensen, de dingen die voorbijgaan). Daar was ik nog nooit aan begonnen (zoals aan zovele boeken in mijn boekenkast), maar er stond dus óók een komma in de titel. En die komma had me kunnen waarschuwen voor 's mans stijl: opsommingen. Zelfs als hij niet opsomt, somt hij op.

Ter illustratie een citaat uit een citaat, pagina 60 van het boekwerkje "Uitgegeven door de commissie voor de collectieve propaganda van het Nederlandse boek ter gelegenheid van de boekenweek 1974: "Reken eens terug de niet heel gewone dingen uws levens, toen ge een been braakt, niet slaagdet voor een examen, een onverhoopte erfenis ontving - reken goed uit en kwaad - en, als ge zuiver rekent, want daarop komt alles neêr, ben ik overtuigd, dat ge een Getal vindt, uw Getal, uw levenscijfer en zelden is het hooger dan twintig ..." Vergeet even die verouderde spelling - Louis Couperus is per slot van rekening al bijna een eeuw dood - en u zal zien wat ik bedoel.

Sommige mensen houden van dat soort teksten, naar het schijnt, maar ik ben er niet één van. En, tsja, houden van, het zou natuurlijk zoiets kunnen geweest zijn als houden van Hugo Claus. Wikipedia is niet het alfa en omega van de kennis (in tegendeel blijkt nogal vaak), maar dit citaat wil ik u toch niet onthouden: "Tegen het einde van zijn leven was Louis Couperus dan wel een beroemd schrijver, maar zijn boeken verkochten slecht. De waardering voor Couperus' werk begon al tijdens zijn leven terug te lopen. Na zijn dood leek Couperus enige tijd in de vergetelheid te raken. Sommige eerste drukken waren tot in de jaren 40 nog uit voorraad leverbaar."

Maar u weet hoe dat gaat met dode schrijvers: plotseling komt hun honderdste geboortedag er aan, een lobbyclubje wil daar de nodige aandacht aan besteden, er komen heruitgaves, biografieën, bewerkingen van de boeken en als je even pech hebt zelfs een "wetenschappelijke editie" van die werken (zelfs Adolf Hitlers Mein Kampf ligt tegenwoordig onder de dekmantel van de wetenschap weer te koop bij Standaard Boekhandel), in het geval van Couperus ... een vijftigdelige wetenschappelijke editie.

Die cassette met vijftig delen Couperus was wat me er ooit van overtuigde dat ik ook maar eens wat moest lezen van de man, maar ik ben toch blij dat ik die cassette niet gekocht heb, zelfs al was de prijs bij De Slegte beduidend lager dan de originele ...… (meer)