Deze roman legt de vinger op de wonde in elk menselijk bestaan: er is zoveel dat we onuitgesproken laten, of te weinig zeggen, als we omgaan met anderen die ons dierbaar zijn. Eigenlijk zouden we elke dag moeten vertellen wat ons raakt in onze ontmoeting met de andere, zowel ten goede als ten kwade. Maar voorzichtigheid, sleur en soms gewoon schrik houden ons tegen, vooral omdat we ons een mentale voorstelling maken van wat die dierbare denkt of kan aannemen, en dan houden we ons in. Of het gaat om dingen waar we zelf erg mee worstelen, en waar we de ander niet mee willen opzadelen; maar ook een andere weg is mogelijk: dat we onze worstelingen en frustraties onbewust afreageren op mensen in onze omgeving. Het zijn patronen die vanzelf ontstaan, en die een spoor uitslijten waar je niet gemakkelijk meer uitgeraakt.
Celeste Ng heeft dit in haar debuut prachtig in beeld gezet. De gebeurtenis waar deze roman om draait – de dood van de 16-jarige Lydia – is uiteraard uitermate dramatisch. Een middelmatig auteur zou dit gegeven tot een goedkoop melodrama maken, maar dat is hier helemaal niet het geval. Juist de subtiliteit waarmee ze de verschillende personages en hun interactie schetst, is één van de sterke kanten van dit verhaal.
Relaties en familieleven zijn een moeilijk, gecompliceerd ding, waar tal van factoren in spelen. In dit verhaal draait dat essentieel om de Aziatische achtergrond van de vader, James, die daar subtiel en minder subtiel voortdurend op wordt aangesproken en die hem drijft tot een extreme conformiteitsdrang: hij wil Amerikaanser zijn dan de Amerikanen, en dat is een patroon dat hij ook oplegt aan zijn kinderen. De moeder, Marylin, wou dokter worden, maar – dit verhaal speelt in de jaren 1970 – borg haar ambities op toen ze James ontmoette en een gezin uitbouwde; ook zij projecteert haar frustraties op haar kinderen, in de eerste plaats dochter Lydia. Gender- en raciale issues spelen dus een belangrijke rol in dit verhaal. Maar in hun omgang met elkaar worden ze door de personages voortdurend ontweken.
En dan zijn er de kinderen, de 16-jarige Lydia in de eerste plaats, maar ook de iets oudere broer Nath wiens grote intellectuele kwaliteiten amper worden erkend door zijn ouders (in al hun focus op Lydia), en er is de kleine zus Hannah, die als een quasi onzichtbare wonderfee overal tussen fladdert, en eigenlijk alles wat er zich afspeelt doorziet. Bij alle drie speelt dus een coming of age-verhaal, maar op een originele manier aangebracht, vertrekkend van de verrassende dood van Lydia (“Lydia is dood” is de eerste zin van deze roman!).
En dan is er de schrijfstijl. Die is opvallend gepolijst en afgewogen, maar heel trefzeker. Er staat geen woord of zin te veel in dit verhaal. Dit is duidelijk een boek waar lang aan geschaafd is, zowel in de compositie als in de stijl. Ng heeft, zoals ook uit het nawoord blijkt, erg veel aandacht besteed aan het zorgvuldig formuleren en subtiel in beeld brengen van de dramatische interactie tussen de personages, en vooral wat ze niet zeggen tegen elkaar. Dat geeft deze roman ook een erg filmisch karakter, maar met toch voldoende proza-eigenheid, bijvoorbeeld in de heel kleine, subtiele verwijzingen.
Misschien kan je de stijl zelfs iets té gepolijst noemen, en ontbreekt er een scherp kantje. En de hardnekkigheid waarmee de ouders hun ontwijkgedrag volhouden is misschien wat te nadrukkelijk in beeld gebracht. En als we dan toch bezig zijn met detailkritiek: het slot is op het randje van het melige. Maar gelukkig laat de auteur toch nog voldoende open om het gecompliceerde van het leven en van het omgaan tussen mensen tot zijn recht te laten komen. Celeste Ng heeft van haar debuut een knap en ontroerend boek gemaakt over een delicate thematiek. ( )