Een prachtig boek over vaders en zonen, zowel de schrijver als zijn vader als Telemachos en Odysseus, grotendeels aan de hand van de bespreking van de Odyssee door de schrijver in werkcolleges, die zijn vader bijwoont. En het geeft inzicht in hoe groot het inzicht was van Homerus in de verhoudingen tussen vaders en zonen.
Hoewel steeds wordt uitgelegd waar de boeken van de Odyssee over gaan, vond ik het wel fijn dat ik de verhalen tamelijk goed ken door mijn eigen reis Odysseus achterna en door het lezen van de Odyssee (in het Nederlands) en de marathonvoorstelling indertijd in theater De Appel.

Zo vader, zo zoon
Enkele maanden geleden las ik Patrimony van Philip Roth, een dagboekverslag van het laatste jaar van zijn vader en in feite een heel verfijnde exploratie van de bijzondere band die er altijd tussen vader en zoon is. Ook Mendelsohn’s boek is autobiografisch en net als bij Roth is het een ontwikkelingsroman: geleidelijk aan evolueert de verhouding van de zoon tegenover de vader van het klassieke trio ontzag, schrik en schaamte naar verwondering en ronduit bewondering. Net als Roth ontdekt Mendelsohn allerlei onvermoede aspecten in de persoonlijkheid van zijn vader, zonder hem ooit helemaal te kunnen vatten: “maar een zoon, al is hij dan van zijn vader, kan zijn vader nooit totaal begrijpen, omdat de vader hem is voorgegaan; de vader heeft altijd al zoveel meer geleefd dan de zoon, zodat de zoon de achterstand nooit kan inhalen, nooit alles kan weten”.
Het bijzondere aan Mendelsohn’s boek is dat hij het oud-Griekse epos van de Odyssee als leidraad neemt. Dat is niet zo verwonderlijk als je weet dat Mendelsohn in het echte leven een docent antieke literatuur is. En ook dat de Odyssee niet alleen het verhaal is van een man, Odysseus, en zijn vrouw, Penelope, maar evenzeer van die man en zijn zoon Telemachos. Het leuke is dat zijn vader op 81-jarige leeftijd plots zijn lessen over de Odyssee kwam bijwonen en ongegeneerd van commentaar voorzag, tot jolijt van de studenten.
Mendelsohn volgt in het boek de structuur van de Odyssee, en wisselt voortdurend af tussen een eerder technische bespreking van het verhaal zelf, zijn behandeling in de werkcolleges, zijn gesprekken met zijn vader daarover en hun gezamenlijke belevenissen tijdens een cruise op de Middellandse Zee “in het spoor van Odysseus”. Een afwisseling dus van ernst en luim, die echt wel goed werkt. En het meest interessante is dus dat je Daniel Mendelsohn geregeld ziet opkijken telkens hij een nieuw aspect van zijn vader leert kennen en dat afzet tegenover het eeuwenoude Griekse verhaal.
Mendelsohn slaagt er met andere woorden knap in een interessante en tegelijk ontroerende roman neer te zetten over het thema van de vader-zoonrelatie, maar hij biedt tegelijk een geweldige introductie tot de klassieke literatuur. Prachtig. ( )

Mooi .... een zoon en een vader ..... en de odyssee... Knap verhaal en tegelijkertijd een bespreking van de Odyssee... Het geeft mij echt zin om de Odyssee terug te lezen. Je moet wel van de griekse klassiekers houden anders vrees ik dat het boek wat langdradig is . Ik heb het in ieder geval met plezier gelezen. ( )