Omdat hij niets beters weet te doen en omdat er nu eenmaal geld moet binnenkomen, blijft Maarten naar het bureau gaan, waar hij inmiddels een soort afdelingshoofd is geworden en een paar mensen onder zich heeft. Hij vindt alle congressen maar niks en als hij een lezing moet houden, laat hij dat ook merken. Het brengt geen veranderingen teweeg. Zowel Maarten en Nicolien als het bureau verhuizen in dit deel.

Deel 2 van "Het Bureau" bestrijkt de jaren 1964-1974 aan het Bureau zoals gezien door de ogen van Maarten de Koning, de hoofdpersoon. We volgen weer de gebeurtenissen op het Bureau en de vele personen die daar werken.
In feite is het erg moeilijk om Voskuil te recenseren. Volgens mij is de beste methode om hem te leren kennen om een van zijn boeken te pakken (maakt niet uit welk), op een willekeurige blz open te slaan en gewoon een halfuurtje te lezen. De kans is groot dat het je totaal niet aanspreekt maar als je er van houdt zul je er snel door geboeid raken. Maarten kijkt met een welhaast klinische blik naar zichzelf en zijn omgeving en de weergave van de onderlinge gesprekken is onovertroffen.
Uitgelezen: donderdag 5 oktober 2000 ( )

Ergens rond pagina 462 wilde ik er reeds mee stoppen en schreef ik een kladbericht waarin ik er komaf mee maakte. Ik had berekend dat ik toen nog net niet aan de helft van de cyclus zat en had het gevoel dat het nu was of niet meer. Las ik verder dan was ik moreel(!) verplicht om het gehele ding te lezen. En zo is het nu dan ook. Deel vijf, deel 6 en het (in omvang) te verwaarlozen deel 7 zullen er in de loop van het volgende jaar nog wel eens aan geloven ...

Waarom ik uiteindelijk dat kladbericht niet postte en toch nog pagina 463 las, en ook de daarop volgenden, is me niet geheel duidelijk. Luiheid heeft er zeker mee te maken. Behalve Het Bureau lees ik momenteel ook Kieron Smith van James Kelman - een boek dat me meer doet grollen, maar dat nu eenmaal een stuk minder vlot weg leest.
In zo'n Bureau-deel lees je toch al snel 100 à 150 pagina's op een avond. Dan kan je je bij het uitknippen van het leeslampje zonder schaamte op de borst kloppen. Bij Kelman, een Schot moet u weten, daalt het leesritme tot 20-30 pagina's. Bij Voskuil kan je al eens een woordje of een zinnetje overslaan, dat maakt niet zo veel uit. (Je zou, laten we eerlijk wezen - evengoed de helft van elk deel kunnen overslaan. Ook dat maakt niet zo veel uit.) Bij Kelman daarentegen herkauw je elk woord, elke komma, en - als het even kan - lees je die bladzijden het liefst van al gewoon hardop voor. Met een Schots accent, dat spreekt ...

Een andere reden waarom ik dan toch maar verder lees/las, is de berusting. Een meesterwerk vind ik Het Bureau tot nog toe niet. Het is aardig, niet zonder verdienste, maar was het niet zo dik geweest, had niemand er om gekraaid, zo vermoed ik. En dat het zo dik is, tsja - ook dat is aardig en niet zonder verdienste, maar had dat echt gehoeven? Van karakterontwikkeling is amper sprake. Mensen/personages die je onderhand twintig jaar en langer 'kent', denken nog op net dezelfde wijze. Maarten Koning zegt graag dat hij zich interesseert voor de (functionele) verandering die tradities en cultuur ondergaan, maar de personages rond hem staan (en ze staan daar al lang) stokvast op hun plaats genageld. Zelf wordt hij wat rechtser, zegt hij zelf, maar ook dat zegt hij al twintig jaar ... Verder blijven het karikaturen, personages die links de buhne opstrompelen en er rechts weer afdonderen, waarna ze twee pagina's later - opnieuw links die buhne opkomen, en opnieuw rechts er weer af. Het kuiert ... en doet dat steeds willekeuriger. (Waar bijvoorbeeld is Frans Veen heen?)

En natuurlijk lees/las ik verder om te weten hoe het die klier Asjes zal vergaan, om te weten wanneer Beerta het tijdelijke met het eeuwige verruilen zal, en om te weten hoe Maarten zijn fin de carrière zal beleven.

Maar het plezier dat ik vond in het lezen van het eerste deel vrees ik voor het verdere verloop van Het Bureau niet meer terug te vinden ...

http://occamsrazorlibrary.blogspot.com/2009/03/het-ap-beerta-instituut.html ( )

Zie mijn bespreking: http://www.jeroenlouis.nl/bureau.html ( )