Athanasius (1) (–373)

Als buitenbeentje in de serie Middeleeuwse Monastieke Teksten wordt het leven van de belangrijkste woestijnvader, Antonius de Grote (251-356), in vertaling uitgebracht. De schrijver ervan is Athanasius, bisschop van Alexandrie, die deze tekst schreef voor een groep asceten met wie hij tijdens zijn ballingschap in het Westen kennis maakte. De roeping van de rijke jongeling Antonius om als kluizenaar in de woestijn te gaan leven, de hallucinante bekoringen waar hij twintig jaar lang tegen strijdt, de volgelingen die hij ontvangt om in het monniksleven te worden ingewijd en de diepe geestelijke rust die hem tot Godschouwer en leraar van velen maakt, worden door Athanasius levendig geschilderd. Weinig levensbeschrijvingen hebben kunstenaars, geleerden en monniken zo gefascineerd als deze vita. Vincent Hunink zorgde voor een eigentijdse vertaling en filoloog Gerard Bartelink voor een sublieme toelichting.… (meer)

In de twee traktaten waarvan in dit boek een vertaling wordt geboden (Contra Gentes en De incarnatione Verbi) is de nog jonge Athanasius aan het woord, die gedurende een groot deel van zijn bewuste leven getuige is geweest van gewelddadigheden tegen de christenen, en die er nu zeker van is dat vervolgingen niet alleen definitief zijn opgehouden, maar die er ook van overtuigd is dat het nog maar een kwestie van tijd is totdat allen, op de onverbeterlijke kwaadwilligen en domoren na, zich tot het christelijke geloof zullen bekeren. Dit alles schrijft hij niet toe aan het voor de christenen gunstige beleid van keizer Constantijn, maar aan de macht van de opgestane Christus.

Athanasius volgt in deze geschriften bewust zijn Alexandrijnse leermeesters, waardoor de verhandelingen ook tot een weerspiegeling van vroegchristelijk geloven en denken worden. De naam van de kerkvader Athanasius, die na zijn benoeming tot bisschop van Alexandrië in 328 de grote voorvechter van het rechtzinnig christelijke geloof zal worden, zal aan deze traktaten vooral in de oosterse kerken een bijzonder gezag geven.… (meer)