Luigi Barzini (1) (1908–1984)

Tussen de veelheid aan boeken over Italië en Italianen is dit werk van Barzini ondanks zijn relatieve ouderdom toch wel het betere werk. Een Italiëreis roept bij velen nog steeds het beeld van een kathartische ervaring op. "Wat voor raadselachtige leegte in hun zielen wordt gevuld door dit alleen maar op Italiaanse grond staan?" (p. 30) Barzini geeft zelf een aanzet tot antwoord: "In het hart van elke man, wanneer hij ook geboren is en hoe zijn opvoeding en smaak ook mogen zijn, bevindt zich een klein hoekje dat Italiaans is - het deel dat houdt van frivole en onderhoudende kunst, dat meer-dan-levensgrote eenzame helden bewondert en dat droomt van de bevrijding van de beperkingen van een keurig bestaan" (p. 387)
Barzini levert ons enkele interessante weetjes zoals de uitspraak van keizer Karel V: "Ik spreek Spaans met God, Italiaans met de vrouwen, Frans met de mannen en Duits tegen mijn paard" (p. 43) Maar vooral biedt Barzini ons een blik op de fundamentele ambivalentie van dit land en zijn inwoners. Italië heeft de wereld voorzien van sommige van de grootste schilders, architecten, componisten, enz.. maar als collectief slaagde het er nooit in om indringers buiten te houden of om een stevige eenheid te vormen.
De hoofdstukken over het belang van uiterlijk vertoon, over Cola di Rienzi, en over Mussolini of de beperkingen van het vertoon, vormden voor mij de hoogtepunten in dit boek over een land en volk waarvoor "... vorm en wezen ten alle tijde worden beschouwd als een en hetzelfde ding. Het ene kan niet zonder het andere. De expressie is datgene waaraan expressie wordt gegeven." (p. 116) Barzini schrijft in een misschien wat barokke stijl die meer een illustratie lijkt van zijn visie op zijn land(genoten). Hij bereikt in zijn schrijven in ieder geval veel meer diepgang en psychologisch inzicht dan in wat heden ten dage in de gemiddelde boekhandel aan Italiëlectuur voorhanden is.… (meer)