Abdelkader Benali

Raamvertelling, of eigenlijk alles in rondjes vertellende. vanaf verschillende kanten, om de personages, de gewoontes, het land te laten leven.
herhalingen. Het barst van de motieven.

nu de echte:
Het is niet het korte wonderlijke verhaal van die ene dag in Marokko dat Lamarat, inmiddels inwoner van Nederland, met de taxi heen en weer terug naar het dorp aan zee gaat. Het zijn de korte anekdotes, bekentenissen, de beschrijvingen van de bewoners, de gewoontes, de familiale geschiedenis in brokjes en beetjes die het boek maken. De kronkelige taal, die rondjes maakt, heen en terug, maakt vrolijk als de dansen en de lokale lekkernijen op een bruiloft. Taxichauffeur Chalid hoort het aan en zegt nooit wat hij denkt.
De blauwe cover is van Matisse.

'Er werd een feest gegeven in een huis, met overal flessen en glaasjes thee voor de gasten, aangeboden door de bruidegom, betaald door de broer, overal vlees met heel veel saus, aangeboden door de man die dankzij zijn vrouw ,... , ook naar de West verhuizen mocht' blz. 35

'De grote weg op. Hoe lang is nog de weg weg weg. Langs de kant van de weg zag Lamarat jongens op stenen zitten, achter stapels zwarte emmers met cactusvruchten, gele, rode en groene. Geef me een paar Dirham en je krijgt de hele emmer. Controleer wel altijd of er onder in de emmer geen bedorven spul is verstopt.' blz. 83

' ",... , dit zijn de enige twee waarheden in het leven en weet je waar ik ze vandaan heb, nou raad eens?" Lamarat raadde en raadde maar kwam er niet uit: "Toe maar , zeg het dan." "Uit het spel, uit de dobbelstenen; Hoe vaker ik gooi hoe meer helder momenten, hoe meer ik speel en hoe minder ik praat des te gelukkiger ik ben," ' blz. 114… (meer)

Abdelkader Benali zou de 4 mei lezing houden, op de dam, in 2021.
Helaas, er dook een bericht op dat hij, lang geleden, een grap had gemaakt over Joden in Amsterdam-zuid. Hij werd afgemaakt als antisemiet en gaf de opdracht terug. Alle commotie, reactie en tegenreactie maakte het geheel steeds erger. Hij liet zijn 4 mei tekst uitgeven in een boekje, waar in hij, jammer genoeg een vrij onsamenhangend verhaal vooraf liet gaan aan zijn prachtige, ontroerende en indrukwekkende 4 mei tekst. Ook voegt hij er een aantal mooie gedichten aan toe. Jammer van de introductie, die had hij voor mij wel weg mogen laten.… (meer)

Abdelkader Benali (°1975) is een BVN, een bekende vreemde Nederlander. Als 4-jarige kwam hij vanuit Marokko met zijn ouders mee naar Nederland. Hij ontpopte zich tot een succesvol schrijver, presentator en publicist, en door zijn activistisch imago werd hij door de media graag opgevoerd als het gezicht van de Marokkaanse gemeenschap in Nederland. Er moet geen tekening bij dat hij daarmee ook wel het voorwerp werd van polemiek, een ontwikkeling die hij, zo las ik al in “Brief aan mijn dochter” zelf ook wel opzocht.
Dit boekje maakt deel uit van een filosofische pamfletreeks en is geschreven op bestelling. Benali kreeg de vraag voorgeschoteld “hoe blijven we gevoelig voor het vreemde, in onszelf en in de ander?” en de opdracht deze kwestie te bekijken vanuit de existentialistische filosofie van de Fransman Emmanuel Levinas. Het resultaat is een niet onaardige reflectie op racisme, door een ervaringsdeskundige. Benali put inderdaad uit eigen ondervinding, probeert zich te verplaatsen in de geest van rabiate en naïeve racisten en gebruikt daarbij inderdaad de Levinas-invalshoek van het ethisch appèl van het gelaat van de ander, en het universele spel om maskers op te zetten bij jezelf of bij anderen. De hoofdmoot van zijn beschouwingen draaien om onze ingebakken angst voor het vreemde, zeker als het op ons eigen, vertrouwde terrein komt.
Zoals gezegd, er staan niet-onaardige dingen in dit boekje, maar het blijft allemaal toch wat vluchtig. Let wel, de schrijver vraagt aardig wat concentratie van de lezer, want hij strooit rijkelijk met theoretische beschouwingen. Heel af en toe betreedt hij paden die nog niet platgetreden zijn, zoals de menselijke neiging om het vreemde niet alleen als bedreigend, maar soms net als aantrekkelijk te zien (onze hang naar exotiek bijvoorbeeld). Maar helaas blijft dat in dit pamflet onuitgewerkt.
Het is wellicht een open deur, maar dan vond ik “Brief aan mijn dochter” een veel indringender en uiteraard veel persoonlijker behandeling van de ‘vreemdelingenproblematiek’ (wat een vreselijk woord).… (meer)

In de vroege zeventiende eeuw bekeerde Jan Janszoon uit Haarlem zich tijdens zijn Noord-Afrikaanse ballingschap tot de islam. Hij werkte zich met gemak op tot admiraal van de Barbarijse piratenstad Salé in Marokko. Daarmee toonde hij het menselijke vermogen om zich met een nieuwe cultuur te vereenzelvigen, zó dat hij deze hartstochtelijk verdedigde en er een dominante kracht bleek te kunnen zijn. Wellicht wordt identiteit meer door omstandigheden en toeval bepaald, dan door geboorte en nationaliteit.
Reizigers van een nieuwe tijd is een ode aan grensgangers zoals Jan Janszoon, die onderdeel werden van de Marokkaanse cultuur en ons nieuwe vormen van burgerschap tonen. Wat vertellen deze historische reizigers ons over de tijd waarin we leven?
Bron: Omslag boek… (meer)