Hafid Bouazza (1970–2021)

Dit is een moeilijke: de lectuur van dit boek leidt aanvankelijk tot desoriëntatie, want je wordt meegevoerd naar een exotische wereld, een Afrikaans-Arabisch aandoend dorp in de vallei van de Aqbar in het land Morea, waar armoede en zinnelijkheid troef zijn, heksen rondlopen, uilen een bijna mensachtig bestaan hebben en mannen vliegende tapijten gebruiken. Er is de lokroep van het verre droomland waar de mannen van het dorp naartoe geroepen worden om te ontsnappen aan het armoedig bestaan. Dat land wordt – charmant – Paravion genoemd, naar de stempel die op de brieven staat die vanuit het droomland worden gestuurd (brieven die trouwens ongelezen blijven). Er is de verhaallijn van de herdersjongen Baba Baloek die opgevoed wordt door de heksen en het voorwerp wordt van onuitputtelijke seksuele avonturen met de meisjes die achtergelaten zijn in het dorp. En tenslotte is er de verhaallijn van het trieste bestaan van de mannen in Paravion zelf, dat verdacht veel op Amsterdam lijkt.
Je zou het ingenieus kunnen noemen, al deze verhaallijnen dooreen, maar het vergt wel wat van de lezer om het allemaal te kunnen plaatsen. Zeker ook omdat er op tijd en stond het nodige magisch-realisme aan te pas komt en tijden en plaatsen ongemerkt in elkaar overvloeien; het deed een beetje aan Salman Rushdie denken, en dan vind ik dat Bouazza toch niet helemaal geslaagd is in zijn opzet. Iets anders is de taal: die is dikwijls spetterend, zinderend, zinnelijk en exotisch, soms met prachtige vondsten, maar geregeld ook compleet ontspoord in overdaad. Bouazza is een enorm creatieve taalkunstenaar en zijn register sluit absoluut aan bij de sprookjesachtige, exotische sfeer van zijn verhaal, maar soms ligt de kracht van iets in zijn ingehouden, afgemeten gebruik, - minder is meer -, en daar mangelt het wel aan.
Tenslotte is er de thematiek van migratie, het verlangen naar uitbreken uit beknellende verbanden, om terecht te komen in een vreemde cultuur, waar je maar niet kan aarden. Bouazza brengt dat wel mooi aan in het laatste kwart van het boek, waar de blik naar Paravion zelf verschuift, maar het staat nogal in contrast met de scenes in Morea.
Kortom, een interessant boek, met heel mooie beeldtaal, maar iets te warrig om helemaal tot zijn recht te komen.… (meer)