Afbeelding van de auteur.

Che Guevara (1928–1967)

Auteur van Op de motor door Latijns Amerika. Dagboek van een reis

290+ Werken 7,238 Leden 76 Besprekingen Favoriet van 5 leden

Over de Auteur

Ernesto "Che" Guevara was born in Rosario, Argentina on June 14, 1928, to an aristocratic family of Spanish-Irish descent. He was known from an early age for his dynamic personality and radical points of view. Guevara graduated from the University of Buenos Aires with a degree of doctor of medicine toon meer and surgery in 1953. He witnessed the 1954 CIA-backed coup in Guatemala that ended the regime of socialist Jacobo Arbenz. As a direct result, Guevara became convinced that the United States would never support leftist governments and that violent revolution was the only way to end poverty in Latin America. He joined Fidel Castro's 26th of July Movement in 1956, and following the Cuban Revolution held several influential posts in the new socialist government, including Minister of Industries. In 1965, Che left Cuba for the ex-Belgian Congo to support the Marxist Simba movement, which was ultimately unsuccessful. Following his time in Africa, Guevara traveled to Bolivia to teach guerrilla warfare to native Communists preparing for revolution. He was captured during a military operation by army forces supported by the United States and executed on October 9, 1967. Guevara's remains were discovered in 1997 and relocated to a mausoleum in Cuba. Guevara had a daughter with Hilda Gadea, whom he married in 1955 and divorced in 1959, and four children with his second wife, Aleida March, a Cuban-born member of the 26th of July movement. He also had a son with Lilia Rosa López. After his death Guevara became a global icon of martyrdom and a symbol of rebellion, particularly during the worldwide student protests of the late 1960s. Among his most noted written works, which include texts on guerilla warfare, socialism, and political economy, are "The Motorcycle Diaries," "Bolivian Diary," and "Reminiscences of the Cuban Revolutionary War." (Bowker Author Biography) toon minder
Fotografie: Alberto Korda

Werken van Che Guevara

Guerrilla Warfare (1961) 960 exemplaren
Episodes of the Cuban Revolutionary War, 1956-58 (1968) — Auteur — 83 exemplaren
Che Guevara on Global Justice (2001) 62 exemplaren
Self Portrait Che Guevara (2004) 55 exemplaren
Socialism and Man in Cuba (1968) 46 exemplaren
Che Guevara Talks to Young People (2000) 28 exemplaren
Les guerilleros (1967) — Diary essay — 23 exemplaren
Escritos revolucionarios (1999) 22 exemplaren
La guerra per bande (2005) 14 exemplaren
Vallankumoussota Kuubassa (1975) 13 exemplaren
Ideario (2007) 9 exemplaren
Questa grande umanita (2007) 8 exemplaren
Escritos y Discursos (1985) 8 exemplaren
La conquista della speranza (1997) 8 exemplaren
I giovani (1997) 8 exemplaren
Kubanisches Tagebuch (2008) 7 exemplaren
Justicia Global (2002) 7 exemplaren
Che på svenska : texter (1997) 6 exemplaren
Textos revolucionarios (1997) 6 exemplaren
El socialismo y el hombre nuevo (1998) 5 exemplaren
Creare due, tre, molti Vietnam (1996) 5 exemplaren
Politica e sviluppo (1993) 5 exemplaren
1: L' azione armata (1996) 5 exemplaren
Ici va un soldat d'Amérique (2000) 4 exemplaren
A gerillaharcos kézikönyve (2007) 4 exemplaren
Scritti scelti (1994) 4 exemplaren
Man and Socialism In Cuba (1967) 4 exemplaren
El Libro Verde Olivo (1970) 4 exemplaren
Obras Completas 3 exemplaren
Escritos Económicos 3 exemplaren
Selbstportrait (2005) 3 exemplaren
Mein Sohn Che (buch) (1990) 3 exemplaren
Partizanų karas (2007) 3 exemplaren
L' economia (2003) 3 exemplaren
Punta del Este (Ocean Sur) (2003) 3 exemplaren
Obras escogidas (1976) 3 exemplaren
El diario del "Che" 3 exemplaren
Che. Die Fotobiografie (2000) 2 exemplaren
Cubanisches Tagebuch (2003) 2 exemplaren
The guerrilla war 2 exemplaren
Che en la revolución cubana (2013) 2 exemplaren
Cartas inéditas 2 exemplaren
Apuntes filosóficos (2013) 2 exemplaren
Afrika Rüyası (2006) 2 exemplaren
La guerra rivoluzionaria a Cuba (2009) 2 exemplaren
Poemas al Che (1977) 2 exemplaren
The Diary of Che Guevara (2020) 2 exemplaren
10 poemas para Che Guevara (1997) 2 exemplaren
Diario del Che 2 exemplaren
Die Eroberung der Hoffnung (1999) 2 exemplaren
Che Guevara: vidas rebeldes (2010) 2 exemplaren
Sobre literatura y arte (1997) 2 exemplaren
Vi skall segra! 1 exemplaar
Oeuvres 1: textes militaires (1968) 1 exemplaar
Revolução Cubana 1 exemplaar
La guerre de guérilla (2010) 1 exemplaar
Dziennik z Boliwii 1 exemplaar
Epizody wojny rewolucyjnej (1989) 1 exemplaar
Il ‰poeta sei tu 1 exemplaar
Guerilla Warfare 1 exemplaar
Che Periodista 1 exemplaar
Temas Economicos 1 exemplaar
ゲバラ日記 (角川文庫) (1999) 1 exemplaar
Breviario (2003) 1 exemplaar
Der Partisanenkrieg 1 exemplaar
Ernesto Che Guevara 1 exemplaar
Obras escogidas: Tomo I (1977) 1 exemplaar
Che, escritor (1990) 1 exemplaar
Diario da Cuba 1 exemplaar
Diario 1 exemplaar
Sosyalizm Ve İnsan 1 exemplaar
Bolivya Gunlugu (1995) 1 exemplaar
Lettere, diari e scritti (1967) 1 exemplaar
Guerillakrig (1971) 1 exemplaar
Che'nin Mektuplari (2017) 1 exemplaar
Journal du Congo 1 exemplaar
Der Partisanenkrieg 1 exemplaar
3 Combates 1 exemplaar
Socialism and Man (1969) 1 exemplaar
Seleccion de Articulos (1998) 1 exemplaar
Ernesto Che Guevara 1 exemplaar
Lettere scelte (1997) 1 exemplaar
The Awakening of Latin America (2022) 1 exemplaar
DISCURSOS 1 exemplaar
Ideario 1 exemplaar
Tricontinental 1 exemplaar
Relatos del Che 1 exemplaar
CE DITARI 1 exemplaar
Che Rewolucja 1 exemplaar
Ekonomik Yazılar 1 exemplaar
Dagbok 1 exemplaar
Socialism and Man (1968) 1 exemplaar
Socialsm and Man 1 exemplaar
Textes militaires 1 exemplaar
Le socialisme et l'homme (1976) 1 exemplaar
Textes politiques (2001) 1 exemplaar
Moja rewolucja 1 exemplaar
Oeuvres 1 exemplaar
Gerilla savaşı (2008) 1 exemplaar
Savaş Anıları 1 exemplaar
Che y la juventud (1993) 1 exemplaar

Gerelateerde werken

The Outlaw Bible of American Poetry (1999) — Medewerker — 592 exemplaren
The Assassin's Cloak: An Anthology of the World's Greatest Diarists (2000) — Medewerker, sommige edities550 exemplaren
The Motorcycle Diaries [dvd] (2004) — Original book — 181 exemplaren
The Mammoth Book of True War Stories (1992) — Medewerker — 87 exemplaren
The Penguin Book of Twentieth-Century Protest (1998) — Medewerker — 31 exemplaren
Dikt og sak — Medewerker — 2 exemplaren

Tagged

Algemene kennis

Leden

Besprekingen

Wie mij héél oppervlakkig kent, zou wel eens kunnen denken dat een dagboek van iemand als Ernesto ‘Che’ Guevara het soort boek is dat ik regelmatig lees. Er zijn namelijk mensen die zó oppervlakkig zijn dat ze op het uiterlijk afgaan en bovendien lang haar verkeerdelijk interpreteren als typisch “links”.

Wie mij een beetje minder oppervlakkig kent, zou dan weer kunnen denken dat een dagboek van iemand als Ernesto ‘Che’ Guevara totaal niet het soort boek is dat ik regelmatig lees. Dat klopt natuurlijk: ik lees niet regelmátig boeken van communistische kampbeulen. Maar ik heb best wel wat “linkse” literatuur en zélfs regelrechte communistische propaganda in mijn boekenkasten staan. Waarom? Omdat ik geen gelover in safe spaces ben, geen slachtoffer van het idee dat je niet gekwetst mag worden, geen aanhanger van wat voor vorm van censuur dan ook, geen fan van politieke correctheid in eender welke richting. Bovendien: vele jaren geleden kocht ik van dezelfde auteur De Afrikaanse droom, het dagboek dat hij bijhield over zijn revolutionaire activiteiten in Congo, en ik heb me daar toen zowat ziek mee gelachen. Toen ik dus later dit Boliviaans dagboek tegenkwam, heb ik geen moment geaarzeld om het eveneens te kopen: goeie humor laat ik nooit aan de kant liggen.

Een terechte beslissing, zo blijkt maar weer eens. Toen mijn collega’s me, nadat ik hen op hun vraag getoond had wat ik aan het lezen was (iets wat ze nu misschien nooit meer zullen doen), vroegen of dit boek een soortement “handboek voor het starten van een revolutie” was, kon ik – terwijl ik toen nog maar twintig bladzijden in het dagboek gevorderd was – in ieder geval antwoorden dat het alles behalve dat is, in tegendeel: dit Boliviaans dagboek is, meer nog dan De Afrikaanse droom (waar het ongeluk van Guevara voor een niet onbelangrijk deel aan de veelal vooral in de weg lopende locals gelegen was), een uitgebreide uitleg over hoe je géén revolutie moet proberen te starten en te voeren. Een bloemlezing:

– “Bigotes blijkt bereid te zijn met ons samen te werken, wat de partij verder ook doet, maar hij blijft loyaal tegenover Monje, voor wie hij waardering en sympathie schijnt te hebben. Volgens hem geldt hetzelfde voor Rodolfo en ook voor Coco, maar ik heb hem gezegd dat we moeten zien te bereiken dat de partij tot de strijd besluit. Ik vroeg hem de partij niet in te lichten vóór de terugkomst van Monje, die op het ogenblik een reis door Bulgarije maakt en die ons zal helpen”: samengevat, zorg er vooral voor dat je potentiële partners niet vooraf van je komst zijn ingelicht, dat de ene moet zwijgen tegen de andere, en hoop dan maar dat je desondanks die partners allemaal aan je kant zal krijgen.

– “De muggenplaag is een hel, en we worden gedwongen om in de hangmat weg te kruipen onder een klamboe (ik ben de enige die er een heeft)”; “Ik heb zes teken van mijn lichaam gehaald”; “De muggen en de teken veroorzaken nu wonden in de ontstoken bulten”: trek de jungle in zonder zelfs maar te weten wat voor ongedierte je er kan tegenkomen en bereid je vooral niet voor op dat soort dagelijkse ergernis.

– “Miguel heeft hoge koorts gekregen en vertoont alle symptomen van malaria. Ik heb me de hele dag lamlendig gevoeld, maar er zijn geen precieze ziekteverschijnselen”; “Dag van boeren, scheten, braken en diarrhee, een waar orgelconcert. We zijn onbeweeglijk blijven zitten om te proberen het varkensvlees te verwerken”; “Ze hebben me er demerol voor gegeven en ik verloor het bewustzijn terwijl men mij in een hangmat droeg. Toen ik wakker werd, voelde ik me erg opgelucht, maar ik had het als een zuigeling in mijn broek gedaan”; “hij heeft nog altijd last van spit en we hebben hem meperidine voorgeschreven”; “De Dokter heeft nog erge pijn en gebruikt talamonal”; “Ik heb mijn eerste kies getrokken in deze guerrilla. Het slachtoffer was Camba, alles is goed gegaan. We hebben brood gebakken in een oventje en opgegeten en ‘s avonds een afschuwelijke soep die me zo ziek als een hond heeft gemaakt”; “Nadat ik twee dagen lang een groot aantal tanden en kiezen had getrokken (…) heb ik m’n spreekkamer gesloten”; “Mijn asthma begint dreigende vormen aan te nemen en ik heb nog maar een heel kleine voorraad medicijnen”; “Mijn asthma wordt steeds erger en ik ga er zelfs slecht van slapen”; “Ik heb mezelf enige injecties toegediend om te kunnen doorlopen, en tenslotte heb ik Adrénaline in een oplossing van 1/900 als oogwater gebruikt. Als Paulino zijn opdracht niet heeft vervuld, moeten wij terug naar Nacahuasu om medicijnen te halen voor mijn asthma”; “Ik heb hevige asthma-aanvallen gehad en de weinige kalmeringsmiddelen raken op”; “ik ben een menselijk wrak en die geschiedenis met de kleine merrie [hij stak het beest in de hals met een mes, terwijl hij er op reed, noot van mij] toont aan dat ik op een gegeven moment de controle over mezelf verlies”; “vandaag nam ik, na ongeveer 6 maanden een bad. Dat is een record dat reeds verschillende kameraden gehaald hebben”: sleep dus allerlei medicamenten mee die voor geen centimeter werken, “kies” een asthma-patiënt als leider voor een eindeloze trektocht door de jungle, en doe vooral niét aan elementaire hygiëne.

– “‘s Middags werden we door de hevige regen uit de maquis verjaagd en moesten we teruggaan naar het huis”; “Vannacht verdreef de regen me uit mijn hangmat, die nat wordt omdat het plastic dek te kort is”; “Het heeft flink geregend en bij de verhuizing naar onze nieuwe verblijfplaats zijn we doorweekt (…) Het blijkt dat de tent een dekzeil van een vrachtwagen is. Het lekt (…)”; “Alejandro en Pombo hebben in de schuilplaats van Arturo de kaarten bijgewerkt en zijn teruggekomen met het bericht dat mijn boeken nat waren geworden. Sommige waren stuk en de radiotoestellen waren vochtig en roestig geworden”: houd geen rekening met plaatselijke weersomstandigheden en bereid je ook daarop vooral niet voor. Niet kunnen slapen en niet kunnen werken, is per slot van rekening een klein gemis als je druk bent met de revolutie.

– “De weg loopt evenwijdig aan de Nacahuasu. Hij is betrekkelijk goed maar funest voor ons schoeisel. Verscheidene kameraden lopen al praktisch barrevoets”: ga te voet op weg, maar besteed geen aandacht aan schoenen.

– “Ik heb de voltallige groep toegesproken en hun een lesje gegeven over de realiteit van de oorlog. Ik heb de nadruk gelegd op de noodzaak van éénhoofdig gezag en op de discipline, en ik heb de Bolivianen gewezen op de verantwoordelijkheid die zij op zich nemen als zij inbreuk maken op de discipline van hun partij door een andere gedragslijn te volgen”; “De militaire leider ben ik, en ik kan op dat punt geen enkele dubbelzinnigheid toelaten”; “We zullen trachten de problemen op te lossen door middel van collectieve discussies en met behulp van commissarissen”: wees zo duidelijk de leider dat er langs alle kanten getwijfeld wordt of je dat wel bent en doe dan ook nog beroep op het gezag van een groep waarin je ten eerste niks te vertellen hebt en die je ten tweede (zie het eerste deeltje van deze opsomming) langs slinkse wegen zélf naar je kant hebt moeten lokken. Grijp ten einde raad naar de goeie ouwe communistische middelen en verdrink de vis in oneindige discussies.

– “We zijn Pacho, Miguel, Benigno en Camba tegengekomen die de radio-installatie gingen ophalen. Om vijf uur ‘s middags zijn Pacho en Camba teruggekomen zonder de installatie mee te brengen. Hij was zo zwaar dat ze hem in de bossen op een verborgen plek hadden achtergelaten”: zorg ervoor dat je materiaal te zwaar is om mee te slepen terwijl je voornaamste vervoermiddel je eigen voeten zijn en je voortdurend van de ene plaats naar de andere moet trekken om buiten schot te blijven (“We moeten extra aandacht geven aan het terugtrekken, want dat is het zwakste punt van de oefening geweest”, schrijft Guevara dan ook elders).

– “Ze hebben de radio-installatie opgehaald, maar hem niet geprobeerd wegens gebrek aan benzine”: zorg dat je moeilijk verplaatsbare spullen niet werken omdat je andere moeilijk aan te slepen spullen niet hebt.

– “We zijn begonnen met de schuilplaats voor de radio. In het begin was de grond zacht en ging het vlot, maar weldra stootten we op een heel harde steenlaag, waardoor we niet konden opschieten”; “De oven kon niet worden afgemaakt, want de klei was te zacht”: ga als je maanden, misschien jaren, buiten gaat kamperen toch vooral niet op voorhand na wat de geologische omstandigheden zijn.

– “Ik dacht via deze weg bij het kamp te komen, maar we hebben uren gelopen zonder het te bereiken. Na 5 uur in de middag zijn we bij de Nacahuasu aangekomen, 5 kilometer onder kamp 1 en op 7 uur afstand van het kamp”; “Joaquín lukte het langs de rivier af te dalen die de Frías moet zijn en hij heeft de loop ervan een eindje gevolgd. Het lijkt dezelfde te zijn als die welke de andere groep heeft gevolgd, wat inhoudt dat onze kaarten erg slecht zijn, want de twee rivieren staan erop aangegeven alsof ze door een berggroep worden gescheiden en elk afzonderlijk uitmonden in de Grande”; “Op het moment dat we onze weg zouden vervolgen sneed het hoge water ons de pas af. Dat ging erg snel: de rivier was opeens bijna twee meter gestegen”; “We zijn dus in het stroomgebied van de Congrí, die niet op de kaart te vinden is, ver ten Noorden van waar wij dachten dat hij zich bevond”; “Geen enkele zekerheid omtrent de weg naar de Filo”: zorg ervoor dat je geen flauw benul hebt van waar je je bevindt en hoe de natuur er zich gedraagt.

Alsof de typische problemen van dit soort oorlogsvoering al niet erg genoeg zijn:

– “Tumaini is gevallen en het lijkt erop dat hij een voetwortel heeft gebroken”; “Hij liep 50 meter en greep mis; hij probeerde steun te zoeken op een platte steen. Terwijl ik Urbano opdroeg hem te helpen, maakte hij een onverwachte beweging en viel in het water. Hij kon niet zwemmen. De stroom was erg sterk en hij werd meegesleurd hoewel hij nog grond onder de voeten had. We renden naar hem toe maar op het moment dat wij onze kleren uittrokken verdween hij in een kolk. Rolando is naar hem toegezwommen en heeft geprobeerd hem na te duiken maar werd door de stroom een eind meegesleurd. Na vijf minuten hebben we de hoop opgegeven”: behalve dat het een redelijk stompzinnig idee is om een met waterlopen doorsneden jungle in te trekken met mensen die niet kunnen zwemmen, riskeer je er natuurlijk ook te verliezen zonder dat er een vijand aan te pas komt.

– “Coco is teruggekeerd uit Caranavi, waar hij de nodige proviand heeft gekocht, maar hij is gezien door enkele mensen uit Lagunillas, die zich verbaasden over de hoeveelheden die hij aanschafte”; “tegen de avond hoorden we over de nieuwsdienst dat de bergplaats waarheen onze mannen op weg waren is bezet; men geeft zoveel details dat er geen twijfel mogelijk is. (…) Ook hebben ze allerlei documenten en foto’s in handen gekregen. Dit is de hardste slag die ze ons hebben toegebracht. Iemand moet gepraat hebben. Wie? Dat is het mysterie”; “de boerenmassa [helpt] ons in niets (…) en (…) de boeren (…) ontpoppen [zich als verraders]”: verraad is overal, niemand is te vertrouwen, zeker niet als je zelf zo lomp bent in de kijker te lopen of uitgebreide sporen achter te laten. Je kan ook niet verwachten dat mensen je gaan steunen als je ze terroriseert: “We vinden nog steeds geen weerklank onder de plattelandsbevolking hoewel het er naar uitziet dat we er toch in geslaagd zijn om door middel van georganiseerde terreur het grootste deel te neutraliseren”.

– “Vanavond werd me meegedeeld dat Polo z’n blik melk had opgedronken en dat Eusebio z’n melk en z’n blik sardines had geconsumeerd. Als strafmaatregel zullen zij niets te eten krijgen wanneer deze dingen op het menu staan”; “Er vond ‘s avonds nog een incident plaats toen Eustaquio Nato ervan beschuldigde een rantsoen teveel te eten; het bleek zwoerd te zijn geweest. Opnieuw een pijnlijke situatie vanwege het voedsel”; “De maaltijd: drieënhalve vogel en de rest van de palmpitten. We hebben nu alleen nog maar blikken, één derde blik per persoon voor twee dagen. Dan de melk en dan is het afgelopen”; “De achterhoede heeft gebrek aan suiker en nu is de vraag of hun rantsoen kleiner was of dat Braulio zich niet heeft kunnen beheersen”; “We hebben besloten het paard op te eten want de zwellingen nemen alarmerende vormen aan”; “We hebben nu alleen nog maar één portie pinda’s en drie porties mote”; “We namen van de twee eersten zakjes gepofte en rauwe maïs af en vier blikjes vis, verder suiker en koffie; zo is, in combinatie met de olie, die wij in grote hoeveelheden hebben gebruikt, het eetprobleem voor vandaag opgelost”; “Wij hebben alleen nog maar olie om te eten”; “We hebben oliesoep gegeten bij de eerste bron. De mannen zijn zwak en verscheidene hebben al oedeem”: mannen die een hele dag buiten zijn, marcheren, lopen, met machetes paden banen, rivieren oversteken, hebben honger. Hongerige mannen doen gekke dingen en krijgen vreemde ziektes. De verkeerde dingen eten (“oliesoep” bijvoorbeeld), zal de problemen niet oplossen, maar nieuwe problemen creëren.

En dan moet er af en toe nog gevochten worden ook, natuurlijk. Een revolutie kan nauwelijks bestaan uit jezelf verongelukken, honger lijden, en van de ene plaats in de jungle naar de andere trekken. En toch duurt het – en ik ga er van uit dat Guevara het zou vermelden als het anders was geweest – zo’n vierenhalve maand (van 7 november 1966 tot 23 maart 1967) vooraleer er voor de eerste keer sprake is van “gevechtshandelingen”: “Acht uur geleden kwam Coco in looppas aan om te berichten dat er een legerafdeling in de hinderlaag was gevallen. Het resultaat was 3 mortieren van 60 mm, 16 Mausers, 3 Bz, 3 machinepistolen, 1 30, twee radio’s, laarzen enz, 7 doden, 14 gevangenen in goede gezondheid en 4 gewonden, maar” – zo zie je maar weer hoe belangrijk dat is – “we zijn er niet in geslaagd levensmiddelen buit te maken”. Wat niet belet dat er daarna besloten wordt de troep wandelaars de naam “Nationaal Bevrijdingsleger van Bolivia” te geven en er een “communiqué” over uit te sturen. En wat ook niet belet dat het er na die grote winst langzaam maar zeker op achteruit gaat. 28 maart: “We zijn omringd door 2000 man in een gebied van 120 km² en de omsingeling wordt steeds nauwer aangehaald, compleet met napalmbombardementen. We hebben 10 tot 15 man verloren”. 30 maart: “Ze hebben onze positie met een absolute zekerheid bepaald tussen de Yaki en de Nacahuasu en ik vrees dat ze bezig zijn ons te omsingelen”. Maandoverzicht maart: “Er begint een nieuwe, beslissende fase die, als we er eenmaal doorheen zijn heel heilzaam voor de guerrilla zal zijn”. 25 april: “Een zwarte dag. Om ongeveer tien uur vanmorgen kwam Pombo terug van de uitkijkpost om ons te waarschuwen dat er 30 soldaten oprukten naar het boerderijtje. Antonio is op de uitkijk gebleven. Terwijl wij ons klaarmaakten, kwam hij echter met de mededeling dat het wel 60 man waren die oprukten en dat er nog meer klaarstonden. De wachtposten blijken niet goed te werken want het is hun taak ons van tevoren te waarschuwen”. Maandoverzicht mei: “Afwezigheid van contact met Manila, La Paz en Joaquín, wat onze groep terugbrengt tot 25 man”. 30 juli: “Ik (…) ben met Pombo, opnieuw onder vuur, naar de engte van de rivier gegaan waar de weg ophoudt en waar we dus het verzet kunnen organiseren. Ik heb Miguel met Coco en Julio vooruit gestuurd, terwijl ik de paarden aanspoorde. Om de terugtocht te dekken waren er nog zeven man van de voorhoede over, vier van de achterhoede en Ricardo, die achterbleef om de verdediging te versterken”. Maandoverzicht juli: “We zijn nu met tweeëntwintig man, waarvan drie gehandicapt (waarbij ikzelf). Hierdoor is onze beweeglijkheid minder geworden (…) Wij hebben twee man verloren en er is er één gewond”. Maandoverzicht augustus: “Het was zonder enige twijfel de slechtste maand die we hadden in deze oorlog. Het verlies van al de bergplaatsen met documenten en medicijnen is en (sic) harde slag geweest, vooral in psychologisch opzicht. Het verlies van twee man tegen het einde van de maand en de daarop volgende mars waarbij we ons met paardevlees voedden, demoraliseerden de mannen. En het eerste geval van iemand die het op wilde geven, Camba, deed zich voor, wat op zichzelf niet erg zou zijn geweest, maar wel onder déze omstandigheden”. 2 september: “De radio bracht ellendig nieuws; in de streek van Camiri was een groep van 10 man, onder leiding van een Cubaan genaamd Joaquín in de pan gehakt”. 22 september: “Barrientos en Ovando hebben een persconferentie gegeven tijdens welke zij alle inlichtingen hebben verstrekt ontleend aan documenten, en bekendmaakten dat de groep van Joaquín vernietigd was”. 26 september: “Toen ik naar de top van de berg vertrok, om ongeveer 13.30 uur, hoorde ik overal in de bergen geweerschoten en ik begreep dat de onzen in een hinderlaag waren gevallen. Ik heb in het dorpje de defensie georganiseerd, om de overlevenden op te wachten en ik heb als uitweg een weg aangewezen die naar de Rio Grande voert. Enkele ogenblikken later keerde Benigno gewond terug, daarna Aniceto en Pablito met een voet die er slecht aan toe was; Miguel, Coco en Julio waren gedood en Camba was verdwenen met achterlating van zijn ransel”. 7 oktober: “Het leger heeft een zonderlinge informatie gegeven betreffende de aanwezigheid van 250 man in Serrano die de doortocht van de omsingelde guerrillero’s, 37 in getal, moeten verhinderen, en heeft het gebied waarheen we uitgeweken zijn gesitueerd tussen de Acero en de Oro. Het bericht lijkt een afleidingsmanoeuvre te zijn”. 8 oktober: de grote revolutionair geeft zich over, roepend “Niet schieten! Ik ben Che Guevara en ik ben levend meer waard dan dood”. 9 oktober: René Barrientos, toenmalig Boliviaans president, oordeelt daar anders over en beveelt zijn executie.

Een totale mislukking, mag je wel zeggen, en dit verslag daarvan, dit Boliviaans dagboek, is niet eens wereldkundig gemaakt door tegenstanders van de communisten, maar door El Líder Máximo, Fidel Castro zelve (intussen ook al meer dan zes jaar dood), die bij de gelegenheid daarvan uiteraard wel Een noodzakelijke inleiding van een grote twintig bladzijden schreef, waarin hij onder andere vertelde dat “deze aantekeningen”, van “de broederlijke en humane aanvoerder”, “eigenlijk niet geschreven zijn om openbaar gemaakt te worden”, en het de tegenstanders verweet dat zij dat dagboek niet gepubliceerd hebben, maar uiteraard vooral van de gelegenheid profiteerde om nog eens in de verf te zetten hoe goed ze het op Cuba wel gedaan hebben: “De verpletterende nederlaag en de volledige verstrooiing van het onervaren detachement guerrilla-strijders op 5 december 1956 scheen deze pessimistische voorspellingen volledig te bevestigen. Maar slechts vijfentwintig maanden later hadden de overgebleven guerrilla-strijders de kracht en de ervaring die nodig waren om dit leger te vernietigen, reeds verworven”. En dan voegt hij er nog aan toe, ten aanzien van de mensen die zeggen dat de “weg die Che zag” verkeerd was, maar het voor het overige zogenaamd met zijn ideeën eens zijn: “het zou dan ook eleganter zijn, te zwijgen over de daden van Che en tegenover hen die aan zijn zijde zijn gevallen om moedig hun denkbeelden te verdedigen, omdat het epos van dit handjevol mensen, geleid door het nobele ideaal een geheel werelddeel te redden, in de herinnering zal blijven als het hoogste bewijs van wat wil, heldhaftigheid en menselijke grootheid vermogen”. Niks dus. Of toch: door een zatte beul doodgeschoten worden in een of ander klaslokaal. Wat, nu ik er zo even over nadenk, toch wel een passend einde was voor iemand die als “gevangenisdirecteur” meer dan honderd mensen liet executeren.

Björn Roose
… (meer)
 
Gemarkeerd
Bjorn_Roose | 5 andere besprekingen | Dec 2, 2022 |

Lijsten

Prijzen

Misschien vindt je deze ook leuk

Gerelateerde auteurs

Ann Wright Translator
Joseph Hansen Foreword
Iván Pérez Editorial coordinator
Mike Taber Translator
Ester Raro Translator
Aníbal Yáñez Translator
Jan Calloway Translator
Marla Hoffman Translator
José Antonio Fernández Editorial coordinator
Niurka Escalante Editorial commission member
Rosa María Marrero Editorial commission member
Lourdes González Editorial commission member
A. Reynaldo Translator
J. Muniz Translator
Orlando López Translator
Jesús Muñiz Translation coordinator
Osvaldo Salas Photographer
Miguel de Unamuno Contributor
Reynaldo Alés Translation coordinator
Alexandra Keeble Translator, Editor
Cintio Vitier Introduction
I. F. Stone Translator
Fidel Castro Introduction
Victoria Ortiz Translator
Eduardo Bernat Translator
Barbara Klau Translator

Statistieken

Werken
290
Ook door
8
Leden
7,238
Populariteit
#3,385
Waardering
½ 3.7
Besprekingen
76
ISBNs
470
Talen
24
Favoriet
5

Tabellen & Grafieken