Susan Elderkin

Af en toe doe ik eens een folietje bij de boekhandel (volgens mijn vrouw bijna altijd), en dit is er zo eentje: een dik, tamelijk duur boek, vol leestips, opgezet vanuit de filosofie dat verhalen lezen (in dit geval romans) je van allerlei psychische aandoeningen kan afhelpen. "Ach zo, dat is waar de boekendokter (die van de Boekenbeurs, in Vlaanderen) zijn mosterd heeft gehaald", dacht ik, maar dan bleek dat dit boek ook in de originele Britse editie van dit jaar (2013) dateert; waarschijnlijk is de inspiratie voor beiden dus nog van elders gekomen.
Ik heb het boek inmiddels doorbladerd (dit soort boeken "lees" je niet) en ik sta versteld van de breedte van de aangehaalde literatuur (met bovendien een zeer mooie aanvulling voor het Nederlandse taalgebied) en ook de inventiviteit van de aangehaalde aandoeningen. Daar komt bij dat uit de besprekingen blijkt dat de auteurs de betrokken boeken ook echt gelezen hebben (wat niet evident is, zie maar naar de nochtans verdienstelijke verzamelboeken van Pieter Steinz of de "1001 boeken die je moet gelezen hebben", waarin af en toe wel steekjes zijn gevallen).
Onze Vlaamse boekendokter is zo leuk omdat er duidelijk humor aan te pas komt: natuurlijk verruimt het lezen van fictie je horizon, leert het je in de huid van andere kruipen en met andere situaties om te gaan, en dat relativeert je problemen en reduceert zodoende wellicht de "aandoeningen" waar je mee kampt. Maar dit als een uitgangspunt beschouwen, en dus als een daadwerkelijke remedie, lijkt me toch wel een brug te ver. En daar heb ik gemengde gevoelens bij met dit boek: de inleiding doet uitschijnen dat het onze Britse bibliotherapeuten ernst is, maar op zo'n manier dat je ironie vermoedt; als je dan de lemma's leest, dan vind je daar inderdaad bijdragen in die met humor en "luim" zijn geschreven, maar er staan er ook in waar de ernst van afdruipt, en daar heb ik toch wel mijn bedenkingen bij. Of is dit ook een aandoening?… (meer)

Dit boek, dat door de auteurs met een knipoog een medisch handboek wordt genoemd, lijkt wat in de lijn te liggen van de boeken van Pieter Steinz maar dan met een geheel andere insteek. De auteurs, medewerkers van Alain de Botton in diens Londense School of Life, presenteren literaire remedies voor allerlei vormen van lijden dat onder de paraplu van 'la condition humaine' mag worden geplaatst. Deze bibliotherapie biedt daartoe een verfijnde, op thema geordende verzameling van aanraders uit de wereldliteratuur doorregen met lijsten van leesaandoeningen, lijsten van de tien-van-iets-besten, en een afsluitend overzicht van alle vermelde auteurs en hun boeken. Per aandoening of probleem krijg je één of enkele boeken geadviseerd met daarbij een korte toelichting bij de keuze van hun literaire voorschrift. Ik zocht en vond al enkele keren soelaas in De Muzikale Huisapotheek van Rueger, en kan diens suggesties nu aanvullen met een literair medicijn.… (meer)