Heinrich Geiselberger

Big Data is nog niet zo oud, hoewel allerhande data al decennialang wordt bijgehouden voor allerlei doeleinden: demografie, biologie, archeologie, marketing, farmaceutische onderzoeken, en ga zo maar door. Maar vooral de onthullingen door o.a. Edward Snowden (Prism en Tempora) brachten een donkere kant van het gegeven aan het licht: Big Data die gebruikt wordt om mensen in de gaten te houden, cf. bijvoorbeeld [b:Nineteen Eighty-Four|185900|Nineteen Eighty-Four|George Orwell|https://d.gr-assets.com/books/1437912805s/185900.jpg|153313] van [a:George Orwell|3706|George Orwell|https://d.gr-assets.com/authors/1450573063p2/3706.jpg].

Op die manier wordt een profiel opgesteld van iedereen: je interesses, hobby's, je favoriete winkels, restaurants, vakantiebestemmingen, en meer, zodat je o.a. gerichte advertenties te zien krijgt, specifieke uitnodigingen voor evenement x of y (zonder dat jij rechtstreeks aan de organisatie hebt laten weten geïnteresseerd te zijn), enz... Of hoe bepaalde data (zoals ziekenhuisdata) kan gebruikt worden om je verzekeringspolis(sen) aan te passen. Naar de toekomst toe kan het uiteraard nog strenger: voorspellen of je deze of gene misdaad zult begaan, en men je al voorhand zal arresteren, omdat je, op basis van bepaalde handelingen, jezelf verdacht hebt gemaakt (verdacht in de ogen van de politionele diensten).

Maar Big Data wordt ook voor andere doeleinden gebruikt, het is niet allemaal kommer en kwel. Zo werkt men in verschillende sectoren met modellen om gebeurtenissen te (kunnen) voorspellen: het weer, volksverhuizingen, de aandelenkoersen, natuurrampen, verkiezingen (of eerder welke partij of kandidaat waar wel en waar niet zal scoren, bijvoorbeeld), enz.

Dit boek is een compilatie van artikels en essays, origineel of uit het Engels vertaald. Waar nodig worden de originele links meegegeven, indien deze schrijfsels (gratis) online beschikbaar zijn, of worden de tijdschriften of boeken opgelijst waarop de respectievelijke auteurs zich baseerden voor hun betoog.

Deel 1 bevat een aantal teksten over de toepassingsgebieden en wie in elk daarvan een rol speelt, zoals online media (vb. Facebook, Google, ...), voetbal (de tijd van enkel scouting en netwerken is gedaan, dit wordt aangevuld met een database waarin elke voetballer opgenomen is met zijn kenmerken: leeftijd, grootte, type speler, plus- en minpunten, statistieken (hoeveel doelpunten? beter met rechts of met links? blessuregevoelig? ...), historiek, enz.), online shoppen, verkiezingen (voorbeeld hier was Obama's 2de verkiezingscampagne en hoe veel daarvan via computers wordt bepaald, waar hij kan scoren, wie men nog moet overtuigen, enz... - Stemmen is allang niet meer het belangrijkste in het proces, veel is op voorhand bepaald door na te gaan welke onderwerpen in welke staten gevoelig zijn, bepalend zijn, welke mensen er wonen en wat hun normaal stemgedrag is, en meer), met ook in het begin van deze reeks een kort overzicht van wie in het bezit is van je gegevens.

Zelf kun je dit ook nagaan: ziekenhuis, mutualiteit, de bank(en), de overheid, winkels (on- en offline), telecomoperator(en), autodealer(s), kranten/tijdschriftenuitgeverijen, en ga zo maar door. Je hebt bijna overal wel eens je e-mailadres, fysiek adres, naam, telefoonnummer, ... achtergelaten, ingegeven, doorgegeven, ...

Deel 2 bevat een reeks essays over allerhande onderwerpen:
- over modellen om zaken naar de toekomst toe te kunnen voorspellen
- over achterlaten van digitale sporen
- over het idee om een soort "glazen bol" (supercomputer) te bouwen om alle Big Data te centraliseren (daar tegenover staat het argument om alles gedecentraliseerd te laten, maar via de cloud de nodige verbindingen te maken tussen de verschillende databanken) zodat meer mensen toegang ertoe hebben om hun onderzoeken uit te voeren en zo verschillende inzichten uit te wisselen. Een supercomputer die, bij manier van spreken, de vragen "des levens" (en meer) zou (moeten) kunnen beantwoorden, al wordt die interpretatie van FutureICT door de oprichter(s) zelf tegengesproken; de bedoeling erachter zou iets anders behelsen.
- Gerelateerd aan het vorige: over hoe de verspreiding van gegevens vermijdt dat anderen er toegang toe hebben: Bijvoorbeeld, privé-bedrijven beschermen hun databanken (zijnoot: sommigen zijn niet beroerd om gegevens door te verkopen als er een aardig sommetje kan verdiend worden), waardoor bepaalde onderzoekers en wetenschappers (afhankelijk van het project/onderzoek) bepaalde belangrijke gegevens zouden missen, zodat het onderzoek niet of in beperkte mate kan uitgevoerd worden.
- over hoe nationale wetgevingen bepalen wie welke gegevens mag openbaren of niet mag bezitten
- over het gebruik van openbare data: het is niet omdat het openbaar is, dat je het zomaar (zonder toestemming van de eigenaar/auteur/...) voor je eigen doeleinden mag gebruiken
- over hoe het meten en opslaan van allerhande data "nodig" kan (!) zijn, maar deze daarom nog niet kunnen interpreteren
- een heel ingewikkelde essay over metadata: Wat is dit? Waarvoor worden ze gebruikt? Hoe worden ze gelinkt? Hoe moeten ze geïnterpreteerd worden? ...
- over o.a. Google, de NSA, en aanverwanten
- ...

Of hoe technologie meer en meer bepalend wordt naar de toekomst toe en welke rol Big Data (meten = weten? Toch niet altijd of overal; maar dat er meer en meer zal gemeten worden, staat als een paal boven water) zal spelen t.o.v. oude(re) manieren van werken. Sciencefiction wordt meer en meer werkelijkheid. Maar het boek geeft tezelfdertijd mee dat we minder en minder vat hebben op onze gegevens (tenzij je zeer kritisch en selectief omspringt met wie je wat meedeelt, en dan nog).

Over Big Data is al veel geschreven en er zullen nog heel wat publicaties verschijnen. Deze compilatie is alvast een goede introductie en geeft weer op welke schaal, in welke domeinen Big Data gebruikt worden en hoe.… (meer)