David Grossman (1) (1954–)

Fascinerend boek, lastig er een korte samenvatting van te geven. Van de flaptekst: In een Arabisch dorpje in bezet gebied luistert de Israëlische soldaat Uri, geleund tegen een citroenboom, gefascineerd naar de fantastische verhalen van de oude Palestijn Hilmi. Over de vrouwen met wie Hilmi een gedwongen huwelijk moest aangaan, over zijn koppige zoon en de onbarmhartige bezetters. Als Uri's legerbaas en vriend Katzman zegt dat al het contact met Palestijnen verboden is, zelfs als ze zoals Hilmi halfblind en zwakzinnig zijn, kiepert Uri de soep over diens broek en blijf Hilmi opzoeken. Maar hoe meer Uri zich vastklampt aan de wijze verhalen van de Palestijn, hoe meer zijn vrouw Sjosj van hem vervreemd raakt en haar affaire met Katzman een andere wending neemt.… (meer)

Hoe vind je woorden voor de holocaust? En dan ook nog als je omgeving je die woorden niet leert? De jongen Momik gaat proberen een nazi-beest te fokken, omdat hij toch wil weten wat dat is. Als schrijver probeert Momik ook op bijzondere manieren achter het verhaal te komen: hij luistert naar de zee, waarin de Pools/Joodse schrijver Bruno Schultz is verdronken. En uiteindelijk komt hij achter het verhaal van zijn oudoom Ansjel Wassserman, die vroeger voor kinderen de avonturen van de Kinderen des Harten schreef en in het kamp voor de nazi commandant Neigel elke avond een aflevering moet vertellen. Door die verhalen giet Ansjel weer wat menselijkheid in Neigel, waardoor die zelfmoord pleegt. Prachtig boek over wat niet te vertellen is.… (meer)

Neen, het spijt me, dit was het niet voor mij. Grossman voert net als in het geweldige “Een vrouw op de vlucht voor een bericht” weer een sterke vrouw op, in dit geval zelfs drie: grootmoeder Vera, dochter Nina en kleindochter Gili. Alle drie zijn ze getekend door het leven, elk op een verschillende manier. Het verhaal speelt zich zowel in Israël (opnieuw in een kibboets) als in het vroegere Joegoslavië af, en blijkt uiteindelijk vooral te maken te hebben met dramatische gebeurtenissen onder het Tito-regime, in de jaren na de Tweede Wereldoorlog. Stof genoeg voor een sterk verhaal, maar, zoals gezegd, het overtuigde me dit keer niet. De drie vrouwenfiguren komen me te geconstrueerd voor, en dan zeker Nina, de ‘moeilijkste’ van de drie. Ook Grossman’s kadrering van het verhaal als een soort filmproject werkt geregeld storend. Zoals andere recensenten schrijven had hij hier beter een theaterstuk van gemaakt. Uiteraard is de bredere achtergrond van dit verhaal aangrijpend genoeg: het illustreert nog maar eens de onmenselijkheid van extreme ideologieën, en de verscheurende keuzes die mensen gedwongen zijn te maken onder zulke regimes.… (meer)