Ursula K. Le Guin (1929–2018)

Ursula K. LeGuin is een meester in de lezer vanaf de eerste zin op een natuurlijke manier meenemen in een heel nieuwe wereld. En dat gebeurt dan ook in dit verhaal waarin door dorpelingen een volwassen man wordt gevonden die al zijn vermogens is kwijt geraakt en alhoewel hij op een mens lijkt, opmerkelijk afwijkt door zijn kattenogen. Het verhaal draait erom dat hij zijn weg terugvindt naar de waarheid, wie is hij, waar komt hij vandaan en wat is er precies gebeurd dat hij in deze toestand terecht gekomen is?

Tijdens deze zoektocht krijgen we als lezer meerdere malen een andere waarheid aangeboden. Op een gegeven moment was ik bij elke nieuwe versie van de gebeurtenissen sceptisch of dit wel zeker de waarheid zou zijn. Bijvoorbeeld wat te denken van de mensen waarvan gezegd worden dat zij altijd liegen, vertellen dat zij dit idee zelf de wereld in hebben geholpen zodat bepaalde gebeurtenissen beter te verteren zijn. Al lezende begon ik te denken dat ik het lastig zou gaan vinden om welke versie van de gebeurtenissen dan ook als de enige echte waarheid aan te nemen. Maar het is zo helder geschreven dat het wel heel aannemelijk is dat de eindversie wel de werkelijke waarheid is.

Ieder mens heeft zijn eigen waarheid door eigen ervaringen en ideeën over hoe het leven in elkaar steekt. In dit boek wordt ook nog eens laten zien hoe deze waarheid door de buitenwereld en dan meestal machthebbers wordt beïnvloed. Wat dat betreft is het een verhaal voor alle tijden.… (meer)

MACHTEN VAN AARDZEE
Sprookje waarin op een intelligente manier getoverd wordt en magiërs op spitsvondige wijze draken verslaan, mede dank zij het realisme (dat daarmee meteen bewezen is). De queeste van de jonge held eindigt wat voorspelbaar. Onderhoudend..

DE TOMBEN VAN ATUAN
Sprookje waarin Le Guin met veel zorg een nieuwe omgeving creëert vooraleer ze die confronteert met de tovenarij uit het eerste deel. Een hoofdpersoon met meer diepgang dan die uit het eerste deel (een halve ster erbij). De beschouwingen over religie en vrijheid eerder elementair.

KONING VAN AARDZEE
Verhaal van een queeste.… (meer)

Een mens moet om de zoveel tijd eens een oude klassieker herlezen, denk ik.

Maar science fiction uit de jaren 1970 is toch altijd ook een beetje een risico.

Maar ik herinner me vaag dat ik het zéér lang geleden, in franse vertaling dan nog wel, een wijs boek vond.

Maar dat is nergens een garantie voor, mijn geheugen laat me soms écht in de steek (crf. Anne McCaffrey, brrr).

Maar ik kwam het boek plots ook tegen in een lijst met boeken met niet-menselijke aliens, en dat herinnerde ik me zelfs niet meer, dat er aliens in zaten.

En dus heb ik het dan maar in de rapte gelezen.

Aan de oppervlakte gaat het over George Orr, een mens wiens dromen waar worden. Als hij bepaalde dromen heeft, en hij wordt wakker, dan is de wereld veranderd. Dat kan gaan van het eenvoudige (een schilderij van een berg is plots een schilderij van een paard, maar neen: het is altijd al een schilderij van een paard geweest, en de eigenaar weet zelfs precies waarom het er hangt, want de hele wereld is veranderd) tot het ingewikkelde (de hele menselijke soort is anders dan ze vroeger was, en heel de wereldgeschiedenis is veranderd).

Het vervelende is dat het in dromen gebeurt, en dat dromen niet rationeel zijn, en dat George bang is dat hij dingen gaat veranderen, en dat hij naar een psychiater gaat (oei, daar is de tijdsgeest van de 1971!), en dat die psychiater minder scrupules heeft dan George.

De psychiater beseft snel dat het echt waar is wat er gebeurt, en begint George Orr’s talent te gebruiken om de wereld te veranderen.

En neen, dat loopt niet zo goed af.

’t Is een fabel, ’t is typisch Ursula K. Le Guin, ’t is erg jaren 1970 maar ’t blijft zeer leesbaar. En verrassend kort. En een heel ander boek voor een tiener dan voor iemand die al wat geleefd heeft.… (meer)