Margreet Hirs

Een vreemd verhaal, dat van toevalligheden aan elkaar hangt. Een Italiaanse ex-politieman komt naar Haarlem om de weggelopen dochter van een Italiaanse tandarts op te sporen. Het spoor leidt naar Haarlem omdat zij haar ouders een foto van haarzelf heeft gestuurd met op de achtergrond een Haarlemse kerk. In Haarlem blijkt zich ook een lid van de Sardijnse maffia te bevinden, waar de politieman vroeger jacht op gemaakt heeft. En er woont ook nog een Italiaanse arts wiens dochter door diezelfde maffia was ontvoerd, welke ontvoering door de politieman werd opgelost. De politieman is in het geheim ook op zoek naar zijn vaders moordenaar, een oorlogsmisdadiger die zijn laatste dagen toevallig ook in Haarlem slijt.
De politieman heeft een assistent, die toevallig half-Nederlander is en zijn jeugd in Haarlem heeft doorgebracht. Dan is er nog de duivel, die - jawel! - in Haarlem is neergestreken. En een aftakelende god houdt vanuit de hemel de stad in de gaten.

Dat god-en-duivel gedoe kan mij eerlijk gezegd niet boeien. Een duivel die niet alleen het lichaam van een 'zondaar' kan binnendringen, maar die ook nog eens jaren jonger kan maken - hoe serieus moeten we zoiets nemen? Af en toe zijn er sprankjes humor - zoals de stinkende adem van de duivel-in-mensengedaante - die een wat spottende benadering schijnen te suggereren. Maar dat zijn slechts momenten; het grootste deel van het verhaal komt bloedserieus over.

Het verhaal leest wel vlot weg, en vertoont een kundige opbouw naar een te verwachten climax: de gebruikelijke confrontatie in het laatste hoofdstuk. Alleen volgt er helemaal geen climax. Het verhaal gaat uit als de spreekwoordelijke nachtkaars. Ik wil de uitkomst niet verklappen, maar het plotselinge besluit van het maffialid komt heel ongeloofwaardig over. Mijn verwachting als lezer werd niet waargemaakt. Ik vind het niet erg als een verhaal anders loopt dan ik uit de verhaallijn denk te kunnen afleiden; het is de taak van een thrillerschrijver om z'n lezers te verrassen (en het boek wordt gepresenteerd als literaire thriller). Mijn bezwaar hier is dat de dreiging zomaar wordt weggenomen. Ik, de lezer die het hele verhaal door in spanning zat over de dreiging voor de hoofdpersoon, voel me tekort gedaan.

Aan het eind zijn er wat losse eindjes, alsof de auteur er opeens genoeg van kreeg en geen zin meer had om het verhaal behoorlijk af te ronden. Ik zou graag een geloofwaardige verklaring gehad hebben over hoe het document, waar de assistent tevergeefs naar gezocht heeft, opeens op de redactie van die Italiaanse krant terechtkomt. En waarom wordt de oplossing aangaande de weggelopen tandsartsdochter zo in een enkel zinnetje afgeraffeld? (Het klassieke voorbeeld van vertellen in plaats van tonen). En krijgen de neonazi's hun verdiende straf? En wordt het wat tussen de assistent en de medewerkster van het Noord-Hollands Archief?

Trouwens wel vermakelijk dat de medewerkster van het archief het onderzoek voor hem verricht. Normaal is het de taak van de archiefmedewerkers om de onderzoeker te wijzen waar die de gevraagde gegevens vinden kan, zodat die zelf het onderzoek kan doen. (Ook de TV serie Verborgen Verleden geeft in dat opzicht een verkeerd beeld en wekt verwachtingen die de archieven niet waar kunnen maken.)

Vanaf het allereerste begin lukte het me niet om me te identificeren met de hoofdpersonen, hetgeen het lezen - ondanks de vlotte schrijfstijl - er niet makkelijker op maakte. Als een verhaal niet vermag te boeien ga je je ergeren aan details die je anders niet eens op zouden vallen. Hier zijn dat de vele Italiaanse woorden en uitdrukkingen. Ze gaat nooit het mobieltje af van de personages, maar hun telefonino. Leuk voor de eerste keer, maar na de derde vermelding gaat het echt vervelen.

Dit verhaal was me aanbevolen vanwege de connectie met Haarlem en het archief. Het krijgt één ster van me omdat het in mijn geliefde Haarlem speelt, en een tweede omdat het Noord-Hollands Archief erin voorkomt :-) Zoals ik zei, komt het op mij over als een heel vreemd verhaal, totaal anders dan wat ik normaal lees. Daarom ben ik erg benieuwd naar de mening van anderen over dit boek.… (meer)