Shehan Karunatilaka

Een onderhoudende en soms zelfs hilarische roman, als het niet was dat zowel de setting als bepaalde taferelen dramatisch en gruwelijk zijn. Karunatilaka evoceert namelijk de burgeroorlog in zijn land, Sri Lanka, in de jaren 1980, een burgeroorlog die eigenlijk officieel tot 2009 voortduurde, maar nog regelmatig opflakkert, met slachtingen over en weer tussen Tamils en Singalezen. Zijn keuze voor een beroepsfotograaf, Maali Almeidi, als hoofdpersonage plaatst ons handig midden in het geweld. Maar nog handiger is de keuze om Almeidi op te voeren in een soort voorgeborchte, ‘het tussenin’, hij blijkt immers dood (vermoord?) en heeft 7 dagen (eigenlijk manen) om Het Licht te bereiken. Dat voorgeborchte is een surreële wereld waarin wachtende geesten ronddwalen, Helpers die hen op de goede weg moeten zetten, maar ook monsters en kwade geesten allerhande. De dolende geesten kunnen nog volgen wat er in de échte wereld gebeurt, en in beperkte mate kunnen ze dat ook een beetje sturen. En – u raadt het al – Karunatilaka gebruikt dat om een geslaagde spanningsboog op te bouwen.
Almeidi wil namelijk per sé weten hoe hij aan zijn einde kwam, en waarom, en vervolgens wil hij ook de cynische machinaties van politici, generalen en andere spelers in de burgeroorlog blootleggen. Onze beroepsfotograaf is zeker geen held, want verkoopt zijn diensten aan zowat alle partijen en is tussendoor ook een fuifbeest, een druggebruiker, een gokker en een (gay) schuinsmarcheerder. Dat Karunatilaka toe een hele resem registers te bespelen, met een lichte moralistische ondertoon en af en toe wat gefilosofeer over het lot, over karma, de zin/onzin van wraak, en de rol van het kwade in de wereld. Niet dat deze roman zwaar op de hand is, integendeel, de auteur strooit is gul met ironische verwijzingen en humoristische scenes. De lectuur wordt eigenlijk alleen wat gehinderd door het ontzettende kluwen dat het Sri Lankese universum is, al heeft de auteur ook daar wel een handige oplossing voor bedacht.
De nasmaak die achterblijft, zelfs na het min of meer happy end, is echter bitter. Want terwijl je hebt kunnen genieten van een hilarische komedie, een exotische detective, zijn het toch vooral te taferelen van verminkte lijken en hun aanverwante ronddolende geesten (inclusief een hele trits zelfmoordenaars), en het cynisme van de machthebbers, die een tragische indruk achterlaten. Voor een keer een terechte Man/Booker.… (meer)