Jhumpa Lahiri

Blijkbaar is dit het eerste fictie-boek dat Jhumpa Lahiri in het Italiaans schreef, na haar verhuis naar Italië in 2012. Had ik het geweten, dan had ik het in het Italiaans gelezen. Ik heb toch een beetje geworsteld met dit boekje: het is een verzameling korte (autobiografische?) vignettes van een vrouw die diverse scenes uit haar leven beschrijft, de ene na de andere, in een erg ingehouden, emotieloze stijl. En het was vooral dat laatste waar ik moeite mee had. Zeker in het begin gaat het vooral om beschrijving van uiterlijke aspecten (het uitzicht van een straat bijvoorbeeld), en lijken zowel de protagoniste als de mensen die ze ontmoet eerder automaten, nog versterkt door het feit dat Lahiri nergens (plaats)namen gebruikt, en er helemaal geen verhaal of plot is. Op een bepaald moment deed dit boekje me zelfs aan de Nouveau Roman denken, de Franse literaire stroming uit de jaren 1960, met werken van Alain Robbe-Grillet of Nathalie Sarraute. En toch begon het na een tijdje wel te spreken: Lahiri zet een vrouw neer die erg op zichzelf leeft, en vooral beschouwingen over haar eenzaamheid neerpent. In die zin (en ik ben niet origineel, ik weet het) flitste ook Rachel Cusk door mijn hoofd. Op die manier begon ik het emotieloze meer en meer te zien als een vorm van gelaagde ingetogenheid: een wat ouder wordende vrouw die worstelt met haar alleen-zijn, maar er ook de positieve kanten van ziet en er mee leert te leven. En dan krijgt het onpersoonlijke meer iets van een universeel karakter. Het is allerminst een spectaculair boekje, dat me niet echt raakte, maar toch wel knap gedaan is.… (meer)

Hoe mooi weet Lahiri te schrijven over eenvoudige en tegelijk complexe menselijke zaken. De titel van dit boek mag een verwijzing zijn naar haar eigen leven (zie mijn bespreking van haar "Met Andere Woorden"). Maar evenzeer kan je dit boek lezen binnen een existentieel perspectief. De vele korte hoofdstukjes lijken eerst wat oppervlakkig maar omvatten veel diepgang. Ze creëren zowel afstand als nabijheid in het lezen, en gaan zowel over onze menselijke verbondenheid als onze fundamentele eenzaamheid in het leven. Je krijgt als lezer misschien wel de indruk dat het allemaal iets meer had mogen zijn. Maar tegelijk kan de vraag gesteld worden of het leven van een mens veel meer is dan enkele fragmenten die op zich weinig sporen nalaten maar die wij zelf graag zoveel betekenis geven. Het leuke aan de manier waarop dit boek werd geschreven is dat je als lezer niet per se mee hoeft te gaan in diepgaande overpeinzingen. Het kan ook gewoon een korte, aangename kennismaking zijn met een personage dat je na het dichtslaan van het boek ook weer meteen kan loslaten.… (meer)