Antoni Mączak (1928–2003)

De eerste uitgave van dit boek mag dan al dateren uit 1980 toch blijft het best leesbaar en interessant. Maczak schetst een gevarieerd beeld van het reizen in Europa doorheen de 16e en 17e eeuw aan de hand van een veelheid van reisverslagen uit meerdere landen. De hoofdstukken van het boek werden thematisch opgevat: wegen en verkeer, herbergen, reiskosten, grenzen, gevaren, en nog veel meer. Dit alles wordt toegelicht met een soms overdaad aan informatie, maar Maczak weet ook op tijd en stond een en ander wat samen te vatten en te duiden.
Ook al staat het mooi om te stellen dat het reizen iemand tot een beter mens kan maken, toch weten we dat ook al in de vroegere eeuwen reizen bovenal vermaak was, een ontsnapping aan de alledaagse realiteit. Het was ook vroeger al weinig reizigers gegeven om hun vooroordelen over landen en inwoners bij te stellen op basis van hun nieuwe (rechtstreekse) ervaringen.
Nochtans blijft ook de door Maczak geciteerde stelling van Montaigne overeind: "Ik ken geen betere methode om iemand te vormen dan hem voortdurend te confronteren met de verscheidenheid van de levenswijze van andere mensen, van hun zeden en gebruiken, van hun geaardheid en hun opvattingen, en hem zo de voortdurende verscheidenheid van de gedachten en vormen van onze menselijke natuur te leren kennen of begrijpen." (p. 378). Of zoals we vroeger op school leerden: wij reizen om te leren. Mooi toch.… (meer)