F. C. van Oosten

Het eerste stoomschip in Nederland

Onder belangstelling van duizenden Rottterdammers die langs de kant stonden, voer op 10 mei 1816 het Engelse stoomschip ´The Defiance´; de haven van Rotterdam binnen. Aan boord was ook koning Willem I (1772-1843). Hij was degene die de ontwikkeling van de stoomschepen in Nederland stimuleerde

Eerste stoomschip dat in Nederland te zien was.
De eerste stoomboot in Nederland, bericht in de Rotterdamsche Courant 1816. Uit: Gemeentearchief Rotterdam.
Nederland lag achter bij de ontwikkelingen van de eerste stoomschepen. In Engeland en Frankrijk werd al honderd jaar geëxperimenteerd met stoomboten. In 1803 werd in Amerika de eerste rendabele stoomboot te water gelaten.
Nederland begon pas in de jaren twintig van de negentiende eeuw met het bouwen van stoomschepen. Want tijdens de Franse overheersing had de handel en industriële ontwikkeling stilgestaan. Onder leiding van koning Willem I werd de Nederlandsche Stoomboot Maatschappij opgericht. En in 1823 kon de eerste Nederlandse stoomboot te water worden gelaten. Een veerpont over het Hollands Diep genaamd Wilhelmina, waarvoor de marineman G.M. Roentgen de romp ontwierp. De boot zelf was gebouwd in Engeland.
De koopvaardij kreeg pas na het midden van de 19e eeuw interesse voor de toepassing van stoom in de schepen bij de vaart op onder meer Indië. Een belangrijke reden hiervoor was het hoge kolenverbruik waardoor er weinig ruimte overbleef voor de lading. De stoomboot veroverde Nederland daarom maar traag: eind 1855 telde ons land twintig stoomschepen en in 1877 waren dat er 48.
De grote ommekeer komt in 1870 bij de ingebruikneming van het Suezkanaal. Het Verre Oosten is gemakkelijker bereikbaar, juist zonder zeil. De einde van de zeilvaart, anders dan voor recreatieve doeleinden, begint zich af te tekenen. De mechanische voortstuwing neemt het werk voorgoed over.… (meer)