Gangbare naam: Pekić, Borislav
Geboortedatum: 1930-02-04
Overlijdensdatum: 1992-07-02
Graflocatie: Belgrade, Serbia
Geslacht: male
Nationaliteit: Serbia
Geboorteplaats: Podgorica, Yugoslavia
Plaats van overlijden: London, England, UK
Opleiding: University of Belgrade
Beroepen: novelist
Korte biografie: Borislav Pekić is considered one of the most important literary figures of the 20th century, continually attracting the attention of literary scholars and the public at large. His thorough knowledge of the long tradition of European thought from Plato to Friedrich Nietzsche, Sigmund Freud and Martin Heidegger, together with the artistic affiliation with his literary peers—Thomas Mann, James Joyce, Aldous Huxley, Samuel Beckett, George Orwell, and Alexander Solzhenitsyn—has greatly helped reintegrate Serbian literature into major European trends.

Leden

Besprekingen

Vreme čuda door Borislav Pekic

„Knjiga o cudima nove ere...“ NIN

Živimo u vremenu cuda u kome su cuda okrenuta protiv coveka.

„Od cuda se ne zahteva da pomažu vec da menjaju, a od ovih najvecih ne da izopacuju sadašnjost vec da razgradujuci je, grade buducnost.“ Borislav Pekic

Okvir ovog Pekicevog maestralnog romana, sastavljenog iz prica, jesu biblijski motivi Isusovih cuda u Judeji. Sa poeticnom dijalektikom ona su izokrenuta u svoju suprotnost sa puno humora ali i duboke empatije za ljudsku patnju, ljubav i sudbinu. Leprozna žena je isceljena ali nije prihvacena više nigde, slepi covek progleda ali vidi svet i zgaden sam sebi kopa oci, mutavac kada progovori o onome što je uvek mislio biva razapet na krst. Složeno i slojevito delo na slikovit nacin ukazuje na iskljucivost ideologija, dogmi i doktrina, gde iz najveceg nametnutog dobra proisticu najvece nevolje. Na magican nacin uvedeni smo u svet daleke prošlosti gde ideološka zagriženost i netrpeljivost bilo koje dve suprostavljene snage pokazuje iste osobine kao i u bilo koje doba ljudske istorije. Ideološka polarizacija zraci svojom porukom sve do današnjih dana.

Borislav Pekic
Borislav Pekic, jedan od najznacajnijih pisaca srpske književnosti XX veka, romansijer, dramski pisac i filmski scenarista, roden je 4. februara 1930. godine u Podgorici. Detinjstvo je proveo u Podgorici, Novom Beceju, Mrkonjic-Gradu, Kninu, Cetinju i Bavaništu u Banatu. Od 1945. godine je u Beogradu, gde je pohadao Trecu mušku gimnaziju i maturirao 1948. godine. Te iste godine osuden je na petnaest godina strogog zatvora sa prinudnim radom i gubitkom gradanskih prava od deset godina kao pripadnik, tada ilegalnog, Saveza demokratske omladine Jugoslavije. Na izdržavanju kazne je bio u KPD Sremska Mitrovica i KPD Niš. Pomilovan je 1953. godine, pošto je proveo pet godina u zatvoru.

Studirao je eksperimentalnu psihologiju na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Godine 1958. oženio se arhitektom Ljiljanom Glišic, sestricinom dr Milana Stojadinovica. Te godine je dobio prvu nagradu na anonimnom konkursu za originalni scenario, koji je raspisao „Lovcen film“. Godine 1959. pocinje da radi kao dramaturg i scenarista za ovu filmsku kucu, a iste godine sa Ljiljanom dobija cerku Aleksandru. Na pocetku svog književnog stvaralaštva pisao je scenarija za razlicita filmska preduzeca. Prema njegovom tekstu „Dan cetrnaesti” snimljen je film koji je 1961. godine predstavljao Jugoslaviju na filmskom festivalu u Kanu.

Godine 1965. objavljuje svoj prvi roman „Vreme cuda”. Od tada se posvecuje iskljucivo pisanju. Piše prozu, pozorišne, radio i televizijske drame. Clan je uredništva „Književnih novina” od 1968. do 1969. godine i saradnik u casopisima „Stvaranje”, „Književnost”, „Savremenik” i „Književna rec”, kao i u brojnim novinama i dnevnim listovima. Za drugi roman, „Hodocašce Arsenija Njegovana” (1970), dobija prestižnu Ninovu nagradu za roman godine. Nakon odluke da se sa porodicom privremeno preseli u London 1970. vlasti mu bez obrazloženja oduzimaju pasoš. Posle godinu dana uspeo je da se pridruži porodici u Londonu, ali za jugoslovenske vlasti postaje persona non grata. Kratki roman „Uspenje i sunovrat Ikara Gubelkijana” objavljen je u izdanju „Slova ljubve“ iz Beograda tek 1975. godine (iako je napisan znatno ranije, ali Pekic nije uspeo da pronade izdavaca koji bi se usudio da objavljuje njegova književna dela).

Rukopis sotije „Kako upokojiti vampira” izabran je na anonimnom književnom konkursu Udruženih izdavaca i štampan 1977. godine. Sledi kratak roman „Odbrana i poslednji dani” (1977). Njegovo kapitalno delo, saga-fantazmagorija „Zlatno runo”, objavljuje se u sedam tomova (1978–1986), za koje Pekic 1987. godine dobija „Njegoševu nagradu“. Prema mišljenju žirija Televizije Srbije, ovaj roman je ušao u izbor deset najboljih romana napisanih na srpskom jeziku od 1982. do 1992. godine.

Žanr-romanom „Besnilo” (1983), svojevrsnom apokaliptickom vizijom sveta u kojem živimo, Pekic je odstupio iz istorijske tematike „Zlatnog runa” i napisao delo sa elementima trilera. Taj roman, zahvaljujuci svojoj tematskoj provokativnosti, postao je bestseler i doživeo veliki broj izdanja. Po mišljenu citalaca, „Besnilo” je, pored „Godina koje su pojeli skakavci”, ušlo u selekciju deset najboljih romana u srpskoj književnosti objavljenih od 1982. do 1992. godine. U sledecem, antropološkom romanu 1999, objavljenom 1984, za koji 1985. godine dobija nagradu za naucnu fantastiku, Pekic ostaje na tragu te uzbudljive fantasticne utopije.

Krajem 1984. godine, u izdanju „Partizanske knjige“ iz Beograda, izašla su Pekiceva „Odabrana dela” u 12 knjiga, za koja je dobio „Nagradu Udruženja književnika Srbije“. Casopis „Književnost” dodeljuje mu 1986. godine, povodom cetrdesetogodišnjice izlaženja casopisa, specijalnu „Povelju“. „Nolit“ objavljuje zbirku gotskih prica „Novi Jerusalim” 1988. godine. Za roman-epos „Atlantida” (1988) dobija „Goranovu nagradu“. Autobiografsko- memoarska proza „Godine koje su pojeli skakavci” (prvi tom) proglašena je za najbolju knjigu u 1987. godini i za kratko vreme doživela tri izdanja. Drugi tom pod istim naslovom dobija 1989. godine nagradu „Miloš Crnjanski“ za memoarsku prozu. Iste godine „Srpska književna zadruga“ objavljuje njegovu fantazmagoriju „Argonautika”. Povelju „Majska rukovanja“ za izuzetne stvaralacke rezultate na polju književnosti i kulture dobija 1990. od Doma omladine „Budo Tomovic“ iz Podgorice. „Pisma iz tudine” (1987), „Nova pisma iz tudine” (1989, nagrada Sent-Andreje „Jakov Ignjatovic“ u Budimpešti 1990. godine) i „Poslednja pisma iz tudine” (1991, godišnja nagrada Grafickog ateljea „Dereta“ za najuspešnije izdanje te godine) spadaju u Pekicev publicisticki stvaralacki domen. Esejisticka proza „Sentimentalna povest britanskog carstva” objavljena je posthumno 1992. godine i za nju je 1993. dobio Pocasnu nagradu BIGZ-a.

Borislav Pekic je autor i oko trideset dramskih dela za pozorište, radio i televiziju, emitovanih i igranih na našim i stranim radio i televizijskim stanicama i pozorišnim scenama. Pozorišni komad „Korešpodencija” beleži 300 izvodenja za 24 godine na repertoaru Ateljea 212. Izmedu ostalih dramskih dela izvodena su „Generali ili srodstvo po oružju” (1972, nagrada za komediju godine na Sterijinom pozorju u Novom Sadu), 189. stepenik (1982, Prva nagrada Radio Zagreba), a povodom „Dana Radio televizije Beograd“ godine 1987. dodeljena mu je diploma za osvojenu prvu nagradu na konkursu u kategoriji radiodramskih emisija. Drami „Kako zabavljati gospodina Martina” dodeljena je prva nagrada na festivalima u Ohridu i Varni (1990). Sledi godišnja nagrada pozorišta u Kruševcu „Kneginja Milica“ (1991) i iste godine plaketa „Pecat“ Narodnog pozorišta u Beogradu za specijalne zasluge.

Dela su mu prevodena na engleski, nemacki, francuski, italijanski, španski, holandski, poljski, ceški, slovacki, madarski, rumunski, retoromanski, makedonski, slovenacki, albanski, grcki, švedski i ukrajinski.

Godine 1990. postaje jedan od osnivaca Demokratske stranke, potpredsednik i clan Glavnog odbora. Ucestvuje u uredivanju prvih brojeva obnovljenog opozicionog lista „Demokratija”, glasila Demokratske stranke i prvog demokratskog glasa Srbije.

Pekic je bio dopisni clan Srpske akademije nauka i umetnosti od 1985. godine, clan Krunskog saveta, potpredsednik Srpskog PEN-centra, clan Engleskog PEN-centra, honorarni komentator srpskohrvatske sekcije BBC-ja. Bio je clan Udruženja književnika Srbije, clan Udruženja filmskih umetnika i clan Udruženja dramskih umetnika Srbije. Prestolonaslednik Aleksandar Karadordevic posthumno ga je odlikovao Kraljevskim ordenom dvoglavog belog orla prvog stepena. Septembra 1997. dodeljena mu je Pocasna plaketa „Jugoslovenskog festivala Mojkovacke filmske jeseni“ povodom 50. godišnjice jugoslovenskog igranog filma.

Borislav Pekic je preminuo 2. jula 1992. godine u Londonu. Sahranjen je u Aleji zaslužnih gradana u Beogradu.

Posle njegove smrti u Beogradu je osnovan Fond „Borislav Pekic“, ciji su osnivaci Srpski PEN-centar, Srpska akademija nauka i umetnosti, Ministarstvo kulture, Branko Dragaš, Udruženje književnika Srbije i Ljiljana Pekic, koja je i direktor Fonda. Cilj Fonda je promocija i publikovanje Pekicevih dela, staranje o pišcevoj zaostavštini kao i projekti „Borislav Pekic našoj deci“ i godišnja dodela nagrade „Borislav Pekic“ za književna dela u nastajanju. Fond redovno objavljuje i publikaciju „Anali Borislava Pekica”. Pisci koji su dobili nagradu Fonda „Borislav Pekic“ za nova dela vremenom su postali afirmisani stvaraoci savremene srpske književnosti. U „Analima Borislava Pekica” svake godine se štampaju kritike i studije o raznim aspektima Pekicevog stvaranja, kao i odlomci iz romana nagradenih pisaca i iscrpna Pekiceva bibliografija, koja se svake godine ažurira.

Nakon pišceve smrti brigu o publikovanju njegovih rukopisa, kako objavljenih tako i onih iz zaostavštine, kao i sajt www.borislavpekic.com, preuzele su njegova supruga Ljiljana Pekic i cerka Aleksandra Pekic.

Izdavacka kuca „Laguna“, prvi put u Pekicevom umetnickom stvaralaštvu, objavljuje njegova celokupna književna dela u 14 knjiga.… (meer)

Gemarkeerd

vanjus | Jun 13, 2023 |

Besnilo : zanr-roman door Pekic Borislav

Pobeda zla nad dobrim, ispreplitane sudbine, detaljno razrađeni likovi... uh... od ovog može da se rikne. Ovaj roman obesmišljava sistem rejtinga, malo je ovde i deset zvezdica.

Gemarkeerd

auntiffr | 2 andere besprekingen | Apr 21, 2021 |

Houses (New York Review Books Classics) door Borislav Pekić

the craft was there, I guess.

Gemarkeerd

stravinsky | 3 andere besprekingen | Dec 28, 2020 |

Houses door Borislav Pekić

From his penthouse high above Belgrade, Arsénie Negovan observes the city through a selection of military-grade binoculars. He’s old but wealthy, a retired architect, and has spent the last two decades in self-imposed quasi-exile in his flat. The only people he interacts with are his wife (much younger than he), his maid, and his lawyer. His wealth derives from an architectural empire of houses and tenants and sub-letters he runs indirectly, corresponding through his lawyer, but mostly by offloading the work onto his wife. When he begins to suspect that his intermediaries may be hiding things from him, Negovan decides to take matters into his own hands. For the first time in decades he leaves his flat and he sets out to revisit the beautiful houses he designed, to see what decades of urban change have done to them.

While Negovan wanders around a Belgrade that is almost-unfamiliar to him he mulls over his usual obsessions and so Pekić has the opportunity to take the reader along on a travelogue through large portions of the 20th century and its national delusions and changes in the zeitgeist. And yes, Negovan does remember the Nazi occupation of Yugoslavia, Communist protest marches, and underhanded capitalist profiteering, but all he really cares about is how these things affected him and his Demiurg-style relationship with his houses: shortages of building materials, delays in getting to auctions, intransigent family members whose opinions of, say, the Fascists or the placement of a front portal differed from his. He also reminisces extensively about things he said once, as a hired speaker or one-time come-backs -- and while the occasions have long since been forgotten by the other people involved, or the organizations that he addressed may no longer exist, but in Negovan’s shrunken and exiled psyche they loom large.

Houses, or in other translations The houses of Belgrade, is a reliably solid instalment in that subgenre of litfic where an unreliable narrator with delusions about their grandeur looks back upon their life, which then segues into a literary commentary on much of twentieth-century history of a country and its pipe dreams. (See also: Kazuo Ishiguro.) I thought this book was a satisfactory read, but I’m not sure if I’ll remember much in a few years’ time. I do suspect, though, that this novel may have been more comedic than I picked up on: the pettiness of the aforementioned capitalist profiteering and the general siege-mentality when confronted with any kind of governmentally-promoted ideology would slot right into place in black comedies from the Balkans.

Other than its general/generic solidness, I must say that architecture is a very nice medium through which to portray an entire city for the better part of a century. And while writing may not be the preferred medium for architecture, the book’s laser-guided focus on Negovan’s attitudes towards Possessions and Egotism does a lot to offset that.… (meer)