Oliver Sacks (1933–2015)

Oliver Sacks leerde ik kennen door het televisieprogramma Een Schitterend Ongeluk van Wim Keijer waarin hij een van de zes geïnterviewde wetenschappers was. Ik was onmiddellijk door hem ingenomen. Zijn enthousiasme was zo recht uit het hart dat het onmogelijk was om daar niet positief van onder de indruk te zijn. Jaren later kwam ik bij toeval boeken van hem tegen waarin hij opmerkelijke neuropsychologische verschijnselen beschreef. Altijd met even veel enthousiasme en respect voor de mensen wie het betrof. En dit jaar lag opeens dit boek Oom Wolfraam voor me klaar op de Deventer boekenmarkt. Al een tijd niet meer aan hem gedacht en ik was wel benieuwd hoe hij zijn eigen jeugd zou beschrijven.

Oliver Sacks kennende is het logisch dat het geen rechttoe rechtaan autobiografie zou zijn. Het was dan ook af en toe wel even slikken. Want naast de rond WOII persoonlijke ervaringen van de opgroeiende Oliver wordt een behoorlijk uitgebreide geschiedenis van de scheikunde gegeven, nooit mijn sterkste vak op de middelbare school. Ik overwoog op een gegeven moment dan ook het boek aan de kant te leggen. Maar toen ik het weken later nog eens oppakte en verder ging lezen, werd ook deze geschiedenis plotsklaps interessant. Zo beleef je mee hoe al die kennis in de loop der eeuwen is verzameld, hoe wonderlijk deze wereld is en ook hoe groots de mensheid is in het op dit vlak beschrijven van de wereld.

Het is wederom Oliver Sacks zijn enthousiasme die mij verder heeft doen lezen over een onderwerp waarvan ik nooit gedacht had me daar nog eens wat in te gaan verdiepen. Dat uiteindelijk niet zo heel veel van Oliver Sacks zijn eigen leven wordt prijs gegeven is daardoor lang niet zo teleurstellend als dat ik gedacht had. Een aanrader voor wie het leven chemisch wil bekijken maar ook die geïnteresseerd is in de jeugd en bijzondere familie waarin Oliver Sacks is opgegroeid.… (meer)

Mensen die iets zien wat niemand anders ziet, of horen wat niemand anders hoort, worden snel weggezet in de categorie raar, gek of waanzinnig. Dan wenkt de psychiatrie. Aan de hand van heel wat klinische voorbeelden laat de bekende neuroloog Oliver Sacks zien hoe onterecht dat wel is. Hallucinaties zijn immers heel natuurlijke verschijnselen waar elk brein vatbaar voor is: van de geometrische vormen die we zien als we in onze ogen wrijven tot de complexe patronen die horen bij de voortekenen van migraine en de overweldigende beelden in onze dromen.… (meer)

Ik keek echt uit naar dit book - hoe zou het ook mis kunnen gaan? Uit zijn andere boeken wordt duidelijk hoeveel Sacks van muziek houdt, en het is ook duidelijk dat de combinatie van muziek en gezondheidszorg onderbelicht is. Maar het stelde teleur.

Uit alle andere boeken van Sacks die ik ken, spreekt een gevoel van enthousiasme en urgentie, en idee van: "Kijk hier eens! Zo interessant! Zo mooi! Zo belangrijk!". En dat maakt het mogelijk, zelfs leuk, om ze te lezen, zelfs waar ze technisch en gespecialiseerd zijn. En op de een of andere manier was dat er hier niet, zodat je alleen een verzameling medische anecdotes rond een thema overhield. Op zich niet slecht, het greep me alleen niet. En dat is raar voor een man die wel mijn interesse wist te wekken voor dingen als cycades en de ziekte van Parkinson, onderwerpen met toch minder intrinsieke interesse dan muziek.

Ik moet toegeven dat ik niet verder ben gekomen dan het tweede geval, dus er is een principemogelijkheid dat het boek later beter wordt.

Ik kan bijna elk boek van Sacks aanraden. Maar deze niet.… (meer)