Roxane van Iperen

Ik snap echt helemaal niks van dit boek. Nadat Roxane van Iperen had met " 't Hooge Nest" indruk op mij had gemaakt, had ik me er veel meer van voorgesteld. Maar het onderwerp is verschrikkelijk schrijnend, huiselijk geweld en verwaarlozing is niet echt een onderwerp waar ik over wil lezen. Je zit voortdurend in het hoofd van M. en ziet alles wat er gebeurd door haar ogen. De vele verhuizingen, zowel met het hele gezin als alleen met haar moeder en broertje. Dan verstoppen ze zich op allerlei plekken, zoals vakantieparken. Maar de vader vindt hen altijd weer na verloop van tijd en dan wonen ze weer een poosje met zijn vieren ergens. M. krijgt nergens echte vrienden.
Het einde is een groot raadsel voor mij.… (meer)

Een hooggeprezen boek, en ik begrijp ook wel waarom, maar mijn oordeel is toch niet onverdeeld positief. Van Iperen weet namelijk niet precies wat ze wil met dit boek c.q. er is geen focus. Zij is de bewoonster van het huis Het hooge nest uit 1900 en wil er de geschiedenis van schrijven. Het is gebouwd door Dirk Witte en de uitvoerige inleiding over hem is grotendeels irrelevant en ook bekend. Het verhaal van Het hooge nest als onderduikadres is werkelijk fascinerend. De joodse zusters Brilleslijper, hun familie, aanhang en vrienden uit onderduik en verzet worden uitstekend beschreven en is en het is onbegrijpelijk hoe zij met zijn allen, soms wel 20 personen, maanden en maanden in dit grote huis in het Gooi konden onderduiken totdat zij werden verraden en bijna allemaal opgepakt. Wat zag Nederland er toen nog anders uit en hoe kan oorlog toch ook minder totaal zijn dan je je tegenwoordig voorstelt! Ook de details over ritselen en regelen, verraad en ontsnappingen zijn fascinerend. Maar daarna wil van Iperen ook nog eigenlijk de hele Holocaust beschrijven: alle vreselijke kampervaringen, alles over Anne Frank met wie de zusters inderdaad in één kamp gezeten hebben, en nog veel meer. Alles vol algemene feiten over oorlog en Jodenvervolging die thuishoren in de publicaties van het Niod (en daar ook uit komen). Het soms documentaire karakter van gedeelten wringt met de talloze, zogenaamd letterlijk weergegeven, gesprekken en gedachten die bij een historische roman passen. Veel gebeurtenissen worden gebracht met een zo gratuite uitbarsting van verontwaardiging, hoe terecht die ook is, dat het gaat irriteren. Alsof ik zelf niet snap hoe verschrikkelijk en mensonwaardig het allemaal was! Ik vind dat ze beter had kunnen ophouden bij het verraad en oppakken van de bewoners van het Hooge nest tot en met hun deportatie naar Duitsland, met een vrij korte epiloog over de afloop (de zusters zelf overleefden het). Maar het centrale deel blijft erg mooi.… (meer)

Het zijn drie verhaallijnen, ze hebben wel met elkaar te maken, de mensen waar het over gaat maar ze komen elkaar niet tegen.
Anjo leeft in de woestijn, met 2 akelige mannen, 4 andere jongens een klein meisje (hij noemt haar zijn zusje) en een hond. Een meer in de zoveel tijd komt er een truck voorbij met etenswaren en vrouwen. De 2 mannen vermaken zich met de vrouwen en de truckers met de jongens.
Het leven hangt van de dreiging van honger, geweld en hitte aan elkaar. Uiteindelijk vlucht Anjo als Alma, het kleine meisje dood is en komt hij terecht op het strand, waar hij een poos woont en leeft van wat hij in vuilnisbakken vindt. Hij ontmoet een oude man die in een verlaten vuurtoren woont en die hem van alles leert, lezen en schrijven en cultuur bijbrengt. Als Anjo een meisje ontmoet waar hij verliefd op is probeert de man hem, na al die jaren een tikje ongeloofwaardig maar vooruit, te verkrachten en eigenlijk per ongeluk maakt Anjo hem dood. Hij gaat wonen bij Gia, het meisje, op “de Berg” ze hebben het goed smaken, zijn erg dol op elkaar en kunnen leven van wat ze verdienen met naai- en verstelwerk. Als Gia hoogzwanger is krijgt Anjo op een nacht een enorme nachtmerrie, waarin hij een monster bevecht en geheel per ongeluk slaat hij Gia’s gezicht in elkaar. Dat bekoopt hij met de dood. De mannen van de buurt slaan hem dood.
Op de berg wonen ook Lucy en Almira, van kleins af aan hoeren, Lucy krijgt een zoon en die wordt naar Maria gebracht, die verhandelt baby’s, zo ook Lucy’s zoontje. Na vele jaren ontdekt Lucy dat haar kind naar de Sertao gebracht is, het blijkt Anjo te zijn. Lucy raakt weer zwanger en probeert het kind kwijt te raken, dat mislukt en ze baart een gehandicapt meisje. Dat meisje komt terecht in een soort “opvangcentrum” van de nonnen. De gezonde, lichte baby’s worden ter adoptie aangeboden in binnen- en buitenland, de donkere en gehandicapten leven zo’n beetje in het centrum. Lucy gaat uiteindelijk, murw geslagen door het leven voor haar dochtertje zorgen in dat centrum. Dan is er nog Elizabeth, die in rijkdom kn de stad woont, ze is getrouwd met een politiecommissaris, ze krijgt maar steeds geen kind, en haar schoonfamilie zit daar erg op te wachten. Uiteindelijk koopt ze een baby van Maria, via Manuela, de huishoudster. Ze moet leven met haar geheimpje en de angst dat het uitkomt. Uiteindelijk gaat zij zich een beetje bezig houden met het verbeteren van het leven van de kinderen in het beste kindertehuis.
Het geeft een mooie inkijk in een maatschappij (Brazilië) waar de verschillen tussen de levens van een kleine rijke elite en de gruwelijke armoede in de rest van het land zorgen voor veel geweld, van mannen naar vrouwen, van politie naar arme mensen. Uitzichtloosheid alom maar ook levenslust en proberen er dan maar wat van te maken. Gruwelijk, indringend. Ik vond het prachtig.… (meer)

‘t Hooge Nest is het huis waar Roxane van Iperen met haar gezin gaat wonen. Ze ontdekt dat het huis een mooie en vreemde geschiedenis heeft. Het is 1920 gebouwd voor de zanger Dirk Witte, die samen met Jean Louis
Pissuise de grondlegger van de Nederlandse kleinkunst was. “Mensch, durf te leven” is van hem.
Daarna woonden er 2 dames, en die verhuurden het in 1943 aan de gezinnen van 2 Joodse zussen, Janny en Lien Brilleslijper. Hun vader en moeder en broer Jaap wonen er allemaal ook. Zij en hun mannen Bob en Eberhard, een Duitse “deserteur” zijn zeer actief in het verzet, ze wonen er met soms wel 20 onderduikers. Hun geschiedenis heeft van Iperen helemaal uitgezocht en het is een ijzingwekkend, spannend verhaal over moed en trouw en liefde en doorzettingsvermogen. In 1943 worden ze verraden en afgezien van Eberhard, die weet te ontsnappen en Bob, die tijdens de inval in ‘t Hooge Nest niet thuis is, allemaal opgepakt. De kinderen (3 kleintjes) worden gelukkig geholpen en kunnen onderduiken.De familie Brilleslijper wordt naar Westerbork gedeporteerd en met het laatste transport naar Auschwitz vervoerd, in september 1944.
Het beschrevene van het leven in Auschwitz, en later Bergen Belsen, waar alleen Janny en Lien bij elkaar blijven, is te verschrikkelijk voor woorden, zeer ontroerend, gruwelijk. De zussen overleven, mede door bij elkaar te zijn en elkaar tot op het bot, soms letterlijk, in leven te houden. De zusjes Margot en Anne Frank kennen ze , ze zijn samen in Auschwitz en vinden elkaar terug in Bergen Belsen terug. Zoals bekend overleven zij het niet, ze sterven vlak voordat het kamp bevrijd wordt. Een schitterend en verschrikkelijk document.… (meer)