Adam Zamoyski

In de zomer van 1920 wordt buiten de poorten van Warschau een slag geleverd, die in historisch belang niet onderdoet voor de slag bij Waterloo. Maar hoe ingrijpend en beslissend ook, het verhaal van de Poolse strijders die op het nippertje weten te voorkomen dat Lenin met zijn Russische leger het bolsjewisme naar West-Europa brengt, is grotendeels vergeten.
De nieuwe Sovjetstaat is in 1920, kort na de Russische revolutie, nog wankel. De beste manier om zijn voortbestaan te waarborgen, lijkt de export van de revolutie naar Duitsland. Sat land zit na de nederlaag in de Eerste Wereldoorlog economisch aan de grond en wordt door interne tweedracht verscheurd. Maar tussen Rusland en Duitsland ligt Polen, dat nog maar net onafhankelijk is en dat graag zo wil houden.… (meer)

Zamoyski vertelt in '1812: Napoleons fatale veldtocht naar Moskou' hoe de inval van de internationale coalitie in Rusland voortvarend begon en gaandeweg veranderde in een lijdensweg. Hij beschrijft hoe Napoleon zonder duidelijke aanleiding ten oorlog trekt en hoe hij na succesvolle eerste maanden en de verovering van Moskou wordt gedwongen zich terug te trekken en tenslotte wanneer de strenge winter invalt wordt verdreven.

Het is een vanuit het perspectief van de steeds verder gedecimeerde internationale troepenmacht geschreven geschiedenis van menselijk en dierlijk lijden op een schaal die het bevattingsvermogen bijna te boven gaat: wanhoop, honger en afgevroren ledematen uitputtend beschreven op basis van de verhalen van ooggetuigen. Behalve ongeveer vierhonderdduizend soldaten en een onbekend aantal meegereisde burgers sneuvelden er aan napoleontische zijde ook meer dan 160.000 paarden. De verliezen aan Russische zijde waren minstens zo groot.

De afzonderlijke slagen worden uitvoerig en met verhelderende kaartjes geanalyseerd maar wie een bredere analyse van de diepere oorzaken van de nederlaag verwacht komt bedrogen uit. Veel verder dan dat Napoleon eigenlijk niets in Rusland te zoeken had, dat hij zich eerder en beter tegen de winter had moeten wapenen en dat de Russen er geen duidelijke strategie op nahielden om de Grande Armée te verdrijven komt Zamoyski niet. Nergens blijkt overigens dat hij in dit zonder dat al boeiende boek ambieert zo'n bredere analyse te geven maar het ontbreken ervan is toch enigszins onbevredigend.… (meer)