Wetenschap

DiscussieNederlandstalige lezers

Sluit je aan bij LibraryThing om te posten.

Wetenschap

Dit onderwerp is gemarkeerd als "slapend"—het laatste bericht is van meer dan 90 dagen geleden. Je kan het activeren door een een bericht toe te voegen.

1BartGr.
Bewerkt: sep 5, 2011, 9:36 am

Politiek, geschiedenis, Nederlandstalige literatuur, zelfs gemakkelijke boeken, alle hebben ze hun eigen draad in deze groep, maar wetenschap nog niet. Bij deze komt daar verandering in.

Ik heb deze maand twee boeken over wetenschap gelezen:

Wonderful Life: The Burgess Shale and the Nature of History door Stephen Jay Gould, het relaas van de vondst, interpretatie en herinterpretatie van een grote collectie fossielen in een kleistenen laag (een 'shale' of schalie) hoog in de Canadese Rocky Mountains. Gould brengt dit spannende verhaal (spannend voor wie interesse heeft in dit soort zaken natuulijk) met zijn gekende flair. Sterk is het hoofdstuk over Charles Walcott, de ontdekker van de fossielen in de Burgess Shale, maar ook degene die de plank volledig misslaat als het aankomt op hun classificatie. Gould laat goed zien hoe moeilijk het is in de wetenschap om buiten de lijnen te denken en afstand te doen van gekoesterde en maar half uitgesproken veronderstellingen. Minder overtuigend vond ik zijn poging om zijn eigen visie op evolutionaire processen (luisterend naar de weinig aanlokkelijke naam van het 'punctuated equilibrium') binnen dit verhaal te smokkelen. Simon Conway Morris, één van de paleontologen die in de jaren zeventig en tachtig de fossielen in the shale opnieuw onderzochten, rekent hem hier naar verluidt op af in zijn The Crucible of Creation. The Burgess Shale and the Rise of Animals. Laatstgenoemde boek is besteld, maar nog niet binnen.

Waarom de hel naar zwavel stinkt van Salomon Kroonenberg. Een prachtig uitgegeven boek waarin de lezer aan de hand van mythologie, geschiedenis en literatuur en met name de hel van Dante bijna spelenderwijs wordt ingeleid in de geologie. Geweldig boek, vijf sterren en een knuffel van de jury. Laat je vooral niet afschrikken door Kroonenbergs reputatie als 'klimaatskepticus'. Kroonenberg stipt het onderwerp even aan in zijn nawoord, maar verder speelt het geen rol.

2Ennas
Bewerkt: sep 14, 2011, 6:24 am

Op mijn nog-te-lezen lijstje staan nog vier min-of-meer wetenschappelijke boeken:

Dick Swaab - Wij zijn ons brein
Philip Ball - The music instinct (NL titel?) en Patronen uit de natuur
Hervé This - Molecular gastronomy (NL titel?).

Als ik er iets van gelezen heb, zal ik er hier iets over vertellen. :-)

3BartGr.
Bewerkt: sep 7, 2011, 1:54 pm

Zeker doen! Ik ben benieuwd naar je mening over Shapes: Nature's Patterns: A Tapestry in Three Parts, vertaald als Patronen uit de natuur, wat ik ook in de boekenkast heb staan.

Swaab heb ik onlangs in huis gehaald. Je hebt soms van die boeken waar je op voorhand van weet (of denkt) dat je er hartgrondig mee oneens gaat zijn. Dit is er één van. Behoorlijk dwaas natuurlijk, ik heb nog geen letter van de man gelezen, maar het is niet anders.

Iets anders: hoe gaat dat ook al weer om boeken samen te voegen? In dit geval, het bovengenoemde Shapes: Nature's Patterns: A Tapestry in Three Parts en Patronen uit de natuur?

4wester
sep 7, 2011, 4:25 pm

BartGr.: Eerst naar de schrijverspagina, dan naar combine, schrijversnaam aanklikken, in de lijst de twee bedoelde titels aanvinken, en combineren.
Maar ik heb het maar alvast voor je gedaan.

5BartGr.
sep 8, 2011, 3:03 am

Juist, dat was het. Dank je.

6marieke54
sep 9, 2011, 7:58 am

>1 BartGr.:

Wat je schreef over het boek van Salomon Kroonenberg maakte me zo nieuwsgierig dat ik meteen ben gaan kijken. Inderdaad, een schitterend boek. Helaas had mijn exemplaar een mislukte bladzijde (p. 71, let daarop aspirant koper, misschien geldt dit voor een hele partij) en dat kan natuurlijk niet in zo'n mooi uitgegeven boek. Volgende week is het hopelijk in mijn bezit. Uit de bibliotheek haalde ik vandeweek Emo's reis, ook zo'n fraai uitgegeven boek, ook over een reis, ook zoveel geschiedenis van de (westerse) cultuur.

7Ennas
sep 14, 2011, 6:24 am

Inmiddels ben ik begonnen in Wij zijn ons brein van Dick Swaab en het leest verbazend makkelijk weg.

Ik vind het wel een beetje onrustbarend dat deze man zegt dat álles wat een (ongeboren) baby binnenkrijgt aan chemische stoffen (zowel bedoeld (voeding, vitaminen, etc.) als onbedoeld (medicijnen etc.)) behoorlijk wat invloed heeft op de ontwikkeling van het kind als baby, kind, puber en volwassene. Brrr. Heeft het nog wel zin je kind op te voeden e.d., dan? Of stapt hij gewoon te makkelijk over de invloed van de omgeving heen? (Hij noemt de omgeving wel, hoor, maar alleen terloops.) Aan de andere kant is dat natuurlijk niet zijn vak en de chemische kant wel, dus zijn focus is begrijpelijk.

Ik lees nog even verder!

8BartGr.
Bewerkt: okt 1, 2011, 7:34 am

Mijn tweede boek over de fossielen in de Burgess Shale gelezen, The Crucible of Creation: The Burgess Shale and the Rise of Animals van Simon Conway Morris. Voor recensie, zie: http://www.librarything.com/work/414414/78086090

Conway Morris is een paleontoloog die een aantal boeken op zijn naam heeft over het fenomeen convergentie, de neiging van evolutie om via verschillende paden tot dezelfde uitkomst te komen. Vleugels zijn een mooi voorbeeld: ze zijn in de loop van de evolutie minstens drie keer (en mogelijk vaker) ontstaan in toaal verschillende groepen als reptielen (de nu uitgestorven Pterosaurus), vogels en zoogdieren (vleermuizen). Hoewel Conway Morris minder goed schrijft dan Stephen Jay Gould, is zijn boek te verkiezen boven Goulds Wonderful Life: The Burgess Shale and the Nature of History, al was het maar omdat hij aan de hand van nieuwe gegevens uit opgravingen in China en Groenland Goulds theorieën onderuit haalt.

9deklerk
Bewerkt: okt 6, 2011, 12:09 pm

J. van Duijn: De schuldenberg : hoe de wereldwijde schuldenlast ons allemaal gaat raken.
Nu de economische crisis met de dag een groter, veelkoppig monster aan het worden is, wordt er toch nog veel gediscussieerd over ‘hoe het is gekomen’. Van Duijn levert met dit boek een uiterst praktische studie die uitsluitend gericht is op reparatie. Naar mijn mening gewoon weer klassieke (macro)economie waardoor de meer filosofische beschouwingen als waardevolle tijdsdocumenten beschouwd kunnen worden en de cijfers weer de doorslag geven.

10Ennas
okt 8, 2011, 5:49 am

Wij zijn ons brein van Dick Swaab heb ik inmiddels uit. Mijn mening is eigenlijk niet veranderd t.o.v. mijn eerdere post: interessant boek wat toch lekker wegleest. Het wil er alleen bij mij nog niet zo in dat echt álles al in de eerste paar maanden in de baarmoeder bepaald wordt. :-S

Nu lees ik The Self-Made Tapestry: Pattern Formation in Nature van Philip Ball, een populair-wetenschappelijk boek over diverse soorten patronen in de natuur en hoe die ontstaan. Helaas leest dit lang niet zo lekker weg als Wij zijn ons brein en zit het deel wat ik nu lees propvol kolloïdchemie, waar ik niet zulke beste herinneringen aan heb. Ik hoop dat het volgende deel weer wat minder kolloïdchemie bevat, want anders haak ik af.

11sjjk
Bewerkt: okt 29, 2011, 4:52 pm

Het boek vallende kwartjes leest makkelijke weg en kent hier en daar werkelijk pareltjes van de populaiserende wetenschap.

Ik vond het boek wij zijn ons brein fantastisch om te lezen, maar naderhand werd me duidelijk dat er aardig wat kritiek is op Swaab. Binnenkort verschijnt een boek van Kahneman wat eea ook zal weerleggen.

12mene
okt 30, 2011, 8:18 am

Van Swaab heb ik alleen krantenartikelen gelezen en toen had ik niet echt behoefte om zijn boek te lezen... Wel heb ik recentelijk Het geheugenpaleis gelezen (vanwege een krantenartikel ook, helaas heb ik nu geen NRC meer), dat was best wel een interessant boek. Mijn recensie heb ik op Librarything erbij gezet, kun je zo lezen als je naar de LT pagina gaat :)
Voorlopig heb ik, behalve mijn studieboeken, geen wetenschapsboeken meer op mijn stapel liggen. Al heb ik net wel een boekenbon voor mijn verjaardag gekregen en lijkt The singing Neanderthals mij best wel interessant. Iemand gelezen?

13BartGr.
Bewerkt: okt 30, 2011, 9:42 am

The Singing Neanderthalers niet gelezen, misschien later. Een boek over een verwant thema is het vlot geschreven Grooming, Gossip and the Evolution of Language, waarin de schrijver betoogt dat taal ontstaan is als vervanging van ontluizen (grooming). De drijvende kracht hierachter zou de toename van de grootte zijn van de gemiddelde groep van mensachtigen waardoor het niet meer mogelijk was door middel van ontluizen -een tijdrovende één op één activiteit- met alle leden van de groep in contact te blijven.

Mijn negatieve mening over Swaab is gebaseerd op krantenartikelen, recensies en wat bladeren in het boek zelf. Ik ga er toch maar aan beginnen, al was het maar om voor mezelf beter te kunnen formuleren wat nu juist mijn bezwaren tegen zijn visie zijn.

Op de plank een boek met de onmogelijke titel The Deep Structure of Biology: Is Convergence Sufficiently Ubiquitous to Give a Directional Signal: een bundeling essays over convergentie in de evolutie.

14PimPhilipse
okt 30, 2011, 11:44 am

Ik las The Singing Neanderthals nadat ik een ander boek van Mithen gelezen had: After the Ice. Dat boek gaf een goed overzicht over hoe de mensheid na de laatste ijstijd de draad weer oppakte en met de agrarische revolutie begon.
Als amateurzanger vond ik The Singing Neanderthals een intrigerende titel, en voor driekwart werd ik niet teleurgesteld, met hoofdstukken als The modularity of music and language, Music hath charms and can heal, Getting into rhythm en Making music together. De link met de Neanderthalers vond ik zwak: de auteur postuleert dat zij uitsluitend via zang zouden gecommuniceerd zouden hebben.

Muziekpsychologisch zijn ook aan te bevelen: Musicophilia (Sacks in actie) en This is your Brain on Music (auteur laat zich omscholen van rockmusicus tot neurobioloog).

Grooming, Gossip and the Evolution of Language is ook erg fijn, alleen speelt muziek er geen grote rol in. Zeer interessant vond ik het deel waarin differentiatie van talen beschreven wordt als 'feature' om zogenaamde free-riders te herkennen.

15BartGr.
okt 30, 2011, 12:39 pm

>14 PimPhilipse: 'de auteur postuleert dat zij (Neanderthalers) uitsluitend via zang zouden gecommuniceerd zouden hebben.'

Merkwaardig. Heeft hij hier enig bewijs voor?

After the Ice staat bij deze op het verlanglijstje. Met dank.

16mene
okt 30, 2011, 4:43 pm

This is your brain on music klinkt echt heel interessant! Misschien nog wel interessanter dan The singing neanderthals... Ik ben ook wel benieuwd naar het antwoord op de vraag die BartGr. heeft gesteld in bericht #15.
De bibliotheek heeft geen van beide boeken helaas. Ik denk dat ik er eentje nu ga kopen of ga wachten tot Sinterklaas ofzo... :)

17PimPhilipse
okt 30, 2011, 5:28 pm

Mithen gebruikt de volgende argumenten:
Er was geen sprake van taal, want:

- Neanderthalers leefden in kleine groepen, dus ze hoefden nooit veel tegen elkaar te zeggen.
- Neanderthalers produceerden geen voorwerpen met symbolische vorm of versiering.
- De cultuur van de Neanderthalers was stabiel gedurende 250000 jaar.

Anderzijds beschikten zij over stembanden, strottehoofd, tong, lippen, ademhalingsspieren die allemaal geschikt waren voor het voortbrengen van gearticuleerde klanken.

Ergo, zij communiceerden met klanken die emoties, waarschuwingen, verzoeken om aandacht etc. overbrachten.

Tsja...

18BartGr.
jun 16, 2012, 6:53 am

Om nog even terug te komen op die zingende Neanderthalers van al weer een half jaar geleden; ben aan het lezen in The Deep Structure of Biology waar de claim passeert -helaas nauwelijks uitgewerkt, maar wel met de nodige referenties- dat mensen of mensachtigen zongen voordat ze spraken. Ik ga eens op zoek of ik hier meer over kan vinden. Verder passeert de vraag waarom dieren (inclusief mensen) muziek maken en hoe het komt dat die muziek -gemaakt door verschillende soorten- op elkaar lijkt.

Op aanraden van PimPhilipse After the Ice gelezen, waarvoor dank. Goed boek.