Toen Kafka zijn uitgever Kurt Wolff op het hart drukte om toch vooral op de cover het beest uit De metamorfose niet af te beelden, wist hij dat de gruwel van het verbeelde het nooit kon halen bij de gruwel van het ingebeelde. De lelijkheid die we in onszelf vrezen overtreft vele malen de bijna lieflijke tentakels van de mestkever. Wat we in onszelf weten is niet aaibaar, zo'n kever(tje) is dat wel. Het verhaal met prentjes wordt een sprookje dat je met plezier maar weinig afgrijzen leest; lees het verhaal zonder prentjes en je ganse lijf begint te tintelen, te jeuken, te branden en het eerste wat je 's anderendaags doet is je armen en benen tellen.

Een blik op de vele covers van het boek in LibraryThing toont al aan dat ook deze keer de wensen van Kafka niet geëerbiedigd werden. Ook de nieuwste Nederlandstalige uitgave van zijn Verzameld werk toont vol trots de mestkever die Kafka voor ons, volk van de 21ste eeuw, geworden is. En zelf bezit ik nog een Franstalige pocket, die ik - toegegeven - vooral omwille van de cover in de collectie houdt.

De bewerking van Peter Kuper is niettemin (met de limitatie die het verbeelde t.a.v. het verwoorde heeft, en op de cover) knap - een geanimeerde introductie vindt u hier (via ijsbrand) - donker, onheilspellend, tempoversnellingen, wanhoop, wanhoop, wanhoop ... De ene afbeelding sluit naadloos op de volgende aan, wanneer Samsa de muren opkruipt volgt de tekstballon als een leger mieren tussen de voegen van de illustraties & meer dan aan een 'gewone' zwart-wit strip doen sommige afbeeldingen denken aan het werk van (de enige houtsnijder waar ik de naam van ken) Masereel: elke lijn is functioneel, elke zwarte of witte lijn suggereert licht, duisternis of beiden tegelijkertijd. De houterige en schreeuwerige personages zijn niet altijd even mooi om naar te kijken, maar de manier waarop ze worden uitgebeeld onderstreept hun vaste, onveranderlijke vorm (incl. emoties) wel. Alles zit vast, alles zit gekneld.

Natuurlijk is het origineel van Kafka zoveel verontrustender. Wie enkel met woorden geconfronteerd wordt moet een beroep doen op zijn eigen angsten en schuldgevoelens om dit verhaal te lezen en te interpreteren. Maar sommige dingen des mensdom zijn nu eenmaal universeel. Dat begreep Kafka als geen ander. Peter Kuper maakt daar dankbaar en wonderwel gebruik van.

http://occamsrazorlibrary.blogspot.com/2009/09/metamorphosis-adapt-by-peter-kupe... ( )