Dit verhaal begint als een detective, met alweer de Zwitserse inspecteur Bärlach in de hoofdrol. Uit het vorige boek, “De rechter en zijn beul” wisten we al dat Bärlach doodziek was en maar een jaar meer te leven had. We treffen hem nu onmiddellijk na een zware operatie, herstellend in een ziekenhuis. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan, en nog op zijn ziekbed raakt de inspecteur geïntrigeerd door de zoektocht naar een voormalig Nazi-dokter. Het is best amusant om de denktrant van Bärlach te volgen, en helemaal meegesleurd te worden in diens toenemende vermoedens.
Maar helaas, in het tweede deel, neemt het verhaal een eerder onwaarschijnlijke wending. Bärlach laat zich opnemen in het ziekenhuis dat door de verdachte dokter geleid wordt. Hij is vrij zeker dat hij de man zal kunnen ontmaskeren, of liever, dat die zichzelf zal ontmaskeren. Maar om één of andere reden wijkt Dürrenmatt hier van het pad af en verandert zijn detective in een groteske, met het menselijke kwaad in de hoofdrol. Er duiken allerlei afstotelijke figuren op: een moordlustige dwerg, een collega-dokter die voor zijn ogen, dankzij een morfinespuit van een afschuwelijk gedrocht in een knappe verschijning verandert, een religieus-fanatieke verpleegster en tenslotte de bewuste Nazi-dokter zelf die in een betoog van pagina’s lang zijn nihilistische geloofsovertuiging mag debiteren. Het lijkt wel of we in een begin 19de -eeuwse vertelling van E.T.A. Hoffmann zijn beland, de ‘gothic’ sfeer-elementen liggen er echt heel dik op. En dan zwijgen we nog over de werkelijk flauwe ontknoping. Neen, met “De rechter en zijn beul” had Dürrenmatt indruk op mij gemaakt. Dit is helaas een ontspoord verhaal uit een vervlogen tijdperk. ( )