Raadselachtig, een puzzel, een mysterie, enigmatisch, elusief… dat zijn de meest terugkerende omschrijvingen in de reviews over dit boek. En ik herken me daar ook wel in. Waar gaat dit boek eigenlijk over? Een schrijver die worstelt met writer’s block? Een kunstenaar die een originele manier vindt om tot de essentie van de menselijke persoon door te dringen? Jezelf als schrijver volledig uitgommen, zowel in het echte als in het fictief-literaire bestaan? Een variante op het Bartleby-thema van Herman Melville? Het mens-zijn als een verhaal? Jezelf pas echt kennen uit de manier waarop anderen je zien? Vraag me geen antwoorden, ik heb ze niet gevonden in dit boekje, en dat is tegelijk de frustratie en de charme ervan. Mr Gwyn intrigeert dus, maar bevat ook veel losse eindjes: de ambigue relatie tussen Jasper Gwyn en secretaresse Rebecca bijvoorbeeld, de mogelijkheid om iemand te doorgronden door hem of haar 32 dagen lang stilzwijgend te observeren, enzovoort; en dan zijn er de cliché-elementen zoals het verhalend karakter van een mensenleven, een schrijver die zich achter verschillende pseudoniemen verschuilt, enzomeer.
Naar het schijnt worden de vragen gedeeltelijk beantwoord in de volgende roman van Baricco, Driemaal bij dageraad. Dus misschien moet ik die er maar eens bij nemen. Intussen bewijst Baricco in elk geval dat hij een intrigerend schrijver blijft die perfect de kunst van de sfeerschepping beheerst. ( )

Mr Gwyn speelt zich af in Londen, geschreven in het Italiaans en vertaald in het Nederlands door mij gelezen. De personages dragen Engelse namen en niets wijst in mijn beleving op iets Italiaans, wat ik wel verwacht had waardoor het ook een tijdje duurde voordat ik door had dat het zich in Engeland afspeelde.
De gehanteerde taal is bijzonder helder. Al vind ik het moeilijk te beoordelen toch denk ik dat de schrijver zo'n bijzondere schrijfstijl heeft en de vertaler dit schitterend heeft weten te vangen in het Nederlands.

Mr Gwyn is een gevierd auteur die wereldkundig maakt dat hij besluit te stoppen met dit werk en zich terugtrekt uit de schrijverswereld. Zijn zoektocht naar wat dan en de uitvoering voor wat hij kiest, volgen wij als lezer eerst nog door zijn ogen maar gaandeweg trekt hij zich ook voor ons terug en is het door de ogen van zijn assistent dat we nog een laatste glimp van hem kunnen opvangen.

Ik vind het een bijzonder boek omdat het in eenvoudige taal en redelijk te volgen gebeurtenissen, existentiële vragen aansnijdt en behandelt zonder dat het pedant wordt of intellectueel filosofisch. Geen ego van de schrijver zelf die het verhaal in de weg zit zoals waar ik bij andere schrijvers nog wel eens over struikel.
Daarnaast zijn de beweegredenen van Mr Gwyn goed invoelbaar en waren er twee scènes waarbij ik tot vochtige ogen toe geroerd werd. Wellicht zijn de keuzes die hij maakt niet de keuze die je als lezer zou maken maar ze zijn wel heel invoelbaar weergegeven. ( )

Gwyn is verdwenen, maar zijn portretten leven wel verder. Net zoals een geschilderd portret van een oude meester, dat kan suggereren, iets kan tonen dat er niet staat, of simpelweg kan vervalst zijn, of gekopieerd. Mr Gwyn stemt alleszins tot nadenken.
Volledige bespreking via http://wraakvandedodo.blogspot.be/2012/11/alessandro-baricco-mr-gwyn.html ( )

Mr Gwyn is weer eens Baricco op zijn best. Hij schrijft in een bijzonder mooie, wat uitgepuurde stijl, een origineel verhaal met veel psychologische diepgang. Je kan het verhaal over Jasper Gwyn die plots beslist om te stoppen met schrijven, lezen als de confrontatie van een schrijver met zijn schrijverschap. "Steeds vaker kreeg hij last van de drang om te schrijven, en het gemis van een dagelijkse zorg waarmee je gedachten kon ordenen in de rechtlijnige vorm van een zin." (p. 17)
Wanneer Baricco dit even verderop verwoordt als "... toen Jasper Gwyn af en toe ineens niet goed werd, in een vorm die hij zichzelf hoorde omschrijven als 'een plots verdwijnen'..." (p. 26) dan wordt het duidelijk dat dit boek meer draait om het vinden c.q. verliezen van een zelfgevoel, een identiteit. Jasper Gwyn besluit om portretten te gaan 'schrijven'. Maar eerder dan iemand met zulk een portret te gaan laten pronken met een valse identiteit, wil Gwyn met zijn portretten iemand als het ware 'thuis brengen'.
Ik vond het verrassend en aangenaam om in Baricco's verhaal een literaire parallel te vinden van modern psychoanalytisch onderzoek (o.a. Fonagy) naar het verwerven van een zelfgevoel. Identiteit ontwikkelt zich vanuit de blik van de ander en in het verhaal dat de ander van ons heeft. We voelen ons iemand omdat we de ervaring hebben dat er een ander over ons gaat denken als iemand. "Jasper Gwyn zei dat we allemaal een bepaalde pagina uit een boek zijn, maar dan van een boek dat niemand ooit heeft geschreven en waar we vergeefs naar zoeken op de schappen van onze geest. Hij zei dat wat hij probeerde te doen, was dat boek te schrijven voor de mensen die bij hem kwamen. De juiste pagina's. Hij wist zeker dat hij erin zou slagen." (p. 188-9) Voor mij is Baricco er weer eens in geslaagd. Een van de betere boeken die ik dit jaar heb gelezen. ( )