Hij deelt een krappe cel ’met een schizofrene moordenaar, een zwakzinnige, gecastreerde zedendelinquent en een andere, eveneens zwakzinnige man die een poging tot lustmoord heeft begaan’. Plaats en tijd maken deze situatieschets volledig: een Duitse gevangenis in het jaar 1944 !!
De schrijver vertelt in dit boek zijn belevenissen vanaf 1932.

Fallada behoorde tot de schrijvers die, na de machtsovername door Hitler, in Duitsland bleven en niet naar het buitenland vertrokken. Wat de reden daarvoor mag zijn, in ieder geval ontbrak het Fallada aan politieke gevoeligheid en was hij in i ieder geval behebt met een zekere lichtzinnigheid. Veelal onder het mom van ”het valt misschien allemaal wel mee”. Daarnaast is daar natuurlijk nog het begrip ’innere Emigration’; in een noot van de vertaler wordt verwezen naar dat begrip in de betekenis van de attitude van Duitse intellectuelen die tegen Hitler gekant waren doch ten tijde van het Derde Rijk bewust niet in ballingschap gingen. Men gaf de voorkeur om te blijven en zich niet te roeren in het publieke debat. Zoals gezegd, Fallada bleef en heeft met gevaar voor ontdekking zijn geschiedenis in de gevangenis opgeschreven.

Enfin, het boek is geschreven onder deze horizon. En wat voor een boek. In een overweldigende stortvloed vol met vertellingen en anekdotes wordt de lezer het beschreven tijdsgewricht als het ware ingezogen. Het verraad van gewone burgers die, geleid door angst, zich uiteindelijk tot ploerten ontwikkelden is een steeds terugkerend thema. Aanvankelijk verwondert de schrijver zich hierover, maar gaandeweg -het is dan al te laat- leert hij de mens wel kennen.
Hij schrijft met haast, de wereld moet het wel weten. Met die drang is het hem uiteindelijk nog gelukt om tijdens een dag verlof het manuscript de gevangenis uit te smokkelen.

Een indrukwekkend boek, fraai geschreven en van een bijzonder goede inleiding/toelichting voorzien. ( )