Dit is mijn eerste Brouwers, en eindelijk kan ik me wat voorstellen bij de controversiële reputatie van de schrijver.
Je kan dit boek lezen als een scherpe aanklacht tegen de oorlogsmisdaden die de Japanners tijdens de tweede wereldoorlog pleegden in de "Jappenkampen", in dit geval in Nederlands-Indië, nu Indonesië. Als historisch document is dit dus zeker waardevol, en blijkbaar maakte het bij het verschijnen daarom ook behoorlijk wat ophef. Want dat was het precies wat Brouwers wilde aanpakken: het toedekken van wat er gebeurd was, het weglachen door de slachtoffers zelf!
Maar dit kleine werkje gaat ook over Brouwers zelf, en met name zijn reactie op de dood van zijn moeder, met wie hij in het Jappenkamp opgesloten zat. Brouwers heeft jarenlang niks te maken willen hebben met zijn moeder, en hij lijkt nu te reageren in de trant van "wat moet ik daar nou mee?"; je ziet hem worstelen met het feit dat het overlijden hem helemaal onverschillig laat, of toch niet. Best boeiend en mooi gefaseerd aangebracht 'in octaviteit').
Maar dan is er ook de worsteling van Brouwers met zichzelf, met alle negatieve kanten van zijn persoonlijkheid, en hij legt ze allemaal ongezouten bloot, voor de argeloze lezer is dat best onthutsend. Met deze "laag" had ik het (vanzelfsprekend?) het moeilijkst, niet zozeer om de egotripperij en het diffuse van Brouwers' bespiegelingen, maar wel met het maniakale gepsychologiseer dat zo typisch was voor de naoorlogse Nederlandse literatuur (Vestdijk en anderen). Een psychiater mag daar best boodschap aan hebben, voor mij hoeft het niet.
Tenslotte: literair is dit boekje erg ongelijk, met heel stroeve passages en dan weer prachtige poëtische beschrijvingen, vooral het einde is weergaloos mooi. ( )

Brrr... een hard boek. ( )

Een groot eerbetoon aan zijn moeder. Zij heeft met haar kinderen het jappe concentratiekamp Tjideng overleefd. De gebeurtenissen zijn zeer aangrijpend, een boek om niet meer te vergeten. ( )

INHOUD
Een autobiografie over Brouwers' jeugdjaren in de jappenkampen en zijn relatie met zijn moeder en vrouwen in het algemeen.

MENING
Fantastisch. De verschrikking van de jappenkampen door Brouwers beschreven doet je ineenkrimpen. Maar het boek gaat over zoveel meer! In poetische, repetitieve stijl raakt hij aan en graaft hij in allerlei grote thema's; de vewerking van een te groot verdriet, verharding, de prachtige en afschuwelijke band tussen de moeder en de zoon, wrok, spijt, angst, eenzaamheid, de dood.
Brouwers spaart zichzelf niet; Bezonken Rood is in geen geval een verhaal over slachtofferschap. In compacte taal die sumiere situatieschetsen en flarden gedachten beschrijft, weet Brouwers in dit dunne boekje enorm veel betekenis en diepte te genereren. Wat een schrijver... ( )

Fragment:
De wind, die eigenlijk alleen zo nu en dan maar eens komt neergestreken, voortdurend komende van onderweg naar elders, maar nooit konstant op één plaats bezig, draagt slaagsgewijs nu eens verkwikkende friste, dan weer onverkwikkende geuren aan, en soms een wolk vlinders of libellen, maar ook wel soms een zwerm zwarte vogels - en is hij weer voorbij, dan blijft nog geruime tijd , alles in de tuin, wat maar bewegen kan en door hem is aangeraakt, in beweging. De wind, dat is: iemands leven. NIETS BESTAAT DAT NIET IETS ANDERS AANRAAKT ( )