“The Time of Our Singing” van Richard Powers is voor mij één van de beste boeken van de laatste decennia, en ook “The Echo Maker” en “Generosity” kon ik wel smaken, maar dit deed het echt niet voor mij. Waarschijnlijk heeft dat ermee te maken dat ik niet echt een melomaan ben en maar een basiskennis heb van de technische aspecten van muziek. En dan wordt het echt wel moeilijk om dit boek te appreciëren.
Regelmatig vuurt de auteur immers een salvo aan musicologische termen op je af waar je als leek werkelijk van gaat duizelen; hij doet trouwens ook met chemisch-biologische termen, want deze roman heeft ook een pendant in dat register. Ik kan begrijpen dat mensen met een muzikale passie en met veel kennis van de technische aspecten van musicologie lyrisch zijn over dit boek, maar voor mij was zijn taalregister geregeld zo hoogdravend, dat het een afknapper werd. Als het Powers bedoeling was om dezelfde ervaring van verwarring en desoriëntatie op te roepen bij de lezer, zoals bij het beluisteren van experimentele muziek, dan is hij er bij mij alvast met glans in geslaagd.
Laat me dit meteen ook relativeren: ik moet toegeven dat ik ook regelmatig gecharmeerd was door de beschrijving en analyse van de muziekstukken die protagonist Peter Els beluistert; Powers doet dat erg lyrisch en weet de aantrekkingskracht van de betrokken muziek goed over te brengen. Dat dreef me er toe de werken zelf op YouTube op te zoeken en dat bracht me bijvoorbeeld bij zoiets prachtigs als ‘Proverb’ van Steve Reich, een ingenieuze variatie op Wittgensteins uitspraak “How small a thought it takes to fill a whole life!”. Dus in die zin vind ik de kennismaking die Powers aanbiedt met verschillende, nogal excentrieke muziekstukken soms wel geslaagd.
Maar dan het verhaal als zodanig: de 70-jarige Peter Els, voormalig muziekdocent en heel zijn leven obsessioneel bezig met experimentele muziek is compleet in de marginaliteit beland, en nog meer als hij zich omschoolt tot amateur-geneticus en thuis experimenteert om de genetische code van bacteriën te wijzigen. De auteur probeert verschillende keren het verband te leggen tussen Els’ passie voor muzikale en genetische codes, maar voor mij bleef dat erg vergezocht en ongeloofwaardig. En het hele achtervolgingsverhaal (Els wordt gezien als een gevaarlijke bio-terrorist en achternagezeten door zowat alle geheime diensten van de VS) dient vooral om de spanning in de roman te houden, maar het hangt met haken en ogen aan elkaar en wordt op het einde zelfs ronduit ongeloofwaardig. Bovendien voert Powers voor de zoveelste keer in zijn romans een man op die op latere leeftijd spijt krijgt over hun relatie of gezinsleven dat kapotgemaakt is door hun waan-obsessie, het is zowat een cliché geworden bij hem. Dus neen, voor mij is deze roman, op enkele aspecten na, niet echt geslaagd. ( )