Vreemd. Dit is een uitstekend en genuanceerd overzicht van de al jaren aanslepende discussie over het (plotse) einde van de Bronstijd in het oostelijk Middellandse Zee-gebied. Eric H. Cline (professor of ancient history and archaeology at The George Washington University in Washington, D.C.) overloopt gedetailleerd hoe er tussen 1500 en 1200 bce in dat gebied in toenemende mate connecties ontstonden in de vorm van (ruil)handel, politieke en diplomatieke uitwisselingen, culturele interactie, enzovoort. En hij schetst vooral hoe daar rond 1200 bce vrij plots een einde aan kwam. Of toch, hoe in tal van opgravingen en schriftelijke bronnen aanwijzingen zijn te vinden van wat we nu ‘disruptie’ zouden noemen. Cline is niet blind voor de vele onduidelijkheden en tegenspraken die dat bronnenmateriaal bevat, vooral in de chronologie. En terecht neemt hij afstand van de oude theorie dat golven van Zeevolkeren het Oude Nabije Oosten rond 1200 bce in de as legde. Volgens hem (en vele andere hedendaagse experts) was er sprake van een complex geheel van oorzaken (klimaat, politieke opstand, invasies, migraties, enz.) die cumulatief leidden tot een echte ‘system collapse’.
Allemaal hoogst interessant en zoals gezegd, genuanceerd benaderd. Maar dan is het wel vreemd dat zowel de titel, als de proloog en het besluit van dit boek die nuance bijna compleet negeren, en Cline boudweg beweert dat de menselijke beschaving rond 1177 bce ten einde kwam, en pas eeuwen later weer opveerde. En dat is manifest fout. Ik heb de indruk dat Cline een neus heeft voor public relations, en weet hoe hij iets met succes in de markt moet zetten. Zo is hij niet te beroerd om een parallel te trekken met onze huidige, ‘disruptieve’ tijd. In dat verband vind ik zijn slotzin zeer onrustwekkend, want die bouwt voort op denkbeelden die in de 19de eeuw erg populair waren, en vooral in heel reactionaire kringen nog altijd opgeld maken: “Soms is er een grootschalige bosbrand voor nodig om te zorgen dat het ecosysteem van een oud bos zich verjongt en tot nieuwe bloei komt”. Slik, is dat echt gemeend? Neen, ondanks de verdiensten van dit boek, moet ik dit toch een lage rating geven, want de auteur zet de historische werkelijkheid veel te veel naar zijn hand.
Meer details daarover in mijn History account op Goodreads: https://www.goodreads.com/review/show/3234681737 ( )