Met zijn typerende nuchterheid als bioloog rekent Maarten 't Hart hier af met het gereformeerde geloof van zijn voorouders. Ontegensprekelijk beklemde zijn jeugd in Maassluis hem en dit liet zijn sporen na. Wie weet dreigde de lichamelijke gecrispeerdheid van de vroege jaren '50 hem ooit 'met zijn verzenen tegen de prikkels te slaan', om hier de woorden van de apostel Paulus te gebruiken (Handelingen 9 - Statenvertaling). Maar 't Hart ontsnapte hier aan en dit is veeleer de problematiek van 'een vlucht regenwulpen'. Toen ik puberde heb ik ooit die film in de bioscoop gezien. Nu ik de auteur ontdek herinterpreteer ik die film en ontsluit die mij ten volle de seksuele geremdheid ervan. Maassluis was het geboortedorp van Maarten 't Hart. Hij werd er geboren in de diepe herfst van 1944. Over zijn geloof wilde hij het volgende kwijt met deze schrandere opmerking die hout snijdt:

"Het geloof werd daardoor eerder een houding, iets nederigs en ootmoedigs dat je op de been kon houden, iets dat zich uitte als de 'innerlijke oprechtheid' van de priester uit 'Journal d'un curé de campagne' van Georges Bernanos, als de bescheiden, zachtmoedige toon in het werk van Albert Schweitzer, die lijnrecht stond tegenover het gebral van Billy Graham..." (pagina 246).

Dat Billy Graham bralt zal wel juist zijn maar Albert Schweizer wist dat ware ethiek immer het talige overstijgt. ('Wahre Ethik fängt an, wo der Gebrauch der Wörter aufhört). Maarten 't Hart werd in zijn jeugd sterk benomen door een verstikkend, eng geïnterpreteerd monotheïstisch godsbeeld. Tijd dus om zich autobiografisch uit te graven... Als bioloog en gedragswetenschapper mijmert hij in dit boek over zijn jeugd, over zijn eerste schuchtere liefdes, over zijn vakantiejobs, over de vele disputen in de kerk en over het geloof en het vele twijfelen dat daar onvermijdelijk uit voortvloeit. Hij besteedt in dit boek ook aandacht aan zijn adolescentie, universiteitsjaren en dienstplicht.

Ik ken 't Hart vooral van zijn periodieke optredens voor de Nederlandse televisie. Zo bekeek ik ook zijn selectie televisiefragmenten voor het programma "Zomergasten" van de VPRO, in 2010 gemodereerd door Jelle Brandt Cortius. Daar was o.a. een zeer grappig fragment over drie herdershonden in een Engelse pub die met een pavloviaanse reflex het spuitwater uit een chiffon in hun muil opvingen. 't Hart speelde ook eens Bach op een harmonium tijdens een boekenprogramma. Ik las ook ooit dat hij met vrienden klassieke muziek beluistert, waar het gezelschap de componist of uitvoerder van die muziek moet raden. Een soort 'eerste oordeel' onder vrienden dus, zoals Radio 3 dat ook bij ons ooit uitzond in een prachtig programma.

Ik meen te mogen stellen dat Maarten 't Hart zich hier graag voorstelt als een solitair ingestelde man. Hij benadrukt in dit boek vooral dat hij meestal lak had aan het verenigingsleven en het gelukkigst was als hij fietste in de natuur, of kon wegdromen bij een goed boek. ( )