Weer een graphic novel van autobiografische inslag (na Mauss en Persepolis). Riad is nog erg klein (deze periode gaat over zijn allervroegste jeugd) en dus zien we alles zogezegd met onbevangen ogen. Dat is de sterkte van dit verhaal, vind ik: want Riad registreert alleen, en dus lijkt het alsof bij de lezer zelf de duiding gebeurt, maar het verhaal en de tekeningen worden wel duidelijk ‘gestuurd’ door Sattouf. Zowel in Libië (waar de ‘modernisering’ van Kadhafi als een pletwals over het land rolt) als in Syrië (waar vooral dreiging uitgaat van de Assad-dictatuur) worden de tekenen van ‘achterlijkheid’ dik in de verf gezet: de chaos, de corruptie, de vuiligheid in het publieke domein, de rare traditionalistische gebruiken, het antisemitisme, de verstikkende invloed van de religie. Opvallend dus dat Sattouf bijna alleen negatieve elementen in de kijker zet, met uitzondering misschien van de sterkte van familiebanden (en de warmte die van sommige van die familieleden uitgaat). Bezondigt Sattouf zich hier aan een vorm van anti-arabisme? Je zou het bijna denken, ware het niet dat hij ook bijvoorbeeld het Franse Bretagne (de thuisbasis van zijn moeder) duidelijk als achterlijk in beeld zet.
Een interessant verhaal dus, waarin de confrontatie van verschillende culturen centraal lijkt te staan. Maar toch is er 1 element dat me erg stoorde: net als bij Mauss speelt de (Syrische) vader van Riad de hoofdrol. Sattouf tekent hem heel dubbelzinnig: als een familieman, die erg met Riad begaan is, maar ook als een man die naarmate het verhaal vordert meer en meer afstand neemt van de moderniteit zoals hij die in Frankrijk tijdens zijn studietijd heeft leren kennen;een overtuigd panarabist ook, die vanuit die reflex de toestanden in de Arabische landen (met zonder uitzondering allemaal dictaturen) als vanzelfsprekende eigen invulling van de moderniteit verdedigt, en de schokkende dingen waarmee ze in die landen zelf geconfronteerd worden (de achterlijkheid dus), voortdurend goedpraat en zich geleidelijk zelfs meer en meer als een macho-arabier gaat gedragen die zijn vrouw en gezin onverbiddelijk de wet voorschrijft. Toch niet zo fraai, dat beeld van de vader, en bovendien erg afstekend tegen de fletsheid van de moeder die alles maar grotendeels ondergaat. Zeker het vrouwbeeld is absoluut het zwakste element in deze graphic novel. ( )