Nu weet ik hoe het komt dat ik zo teleurgesteld was door Parks’ vorige book ‘De kunst van het moorden’. Dat is op hetzelfde moment geschreven als dit boek, en het is duidelijk dat hij al zijn creatieve vermogens in dit voorliggend boek heeft geïnvesteerd. Op zich is dit niet meer dan een losse verzameling korte essays over literatuur, de boekenwereld, het fenomeen van lezen en van schrijven, en ook de bijzondere activiteit van het vertalen. Maar Parks geeft een briljant inzicht in wat er de laatste jaren in die branche veranderd is, en aan het veranderen is: de technologische evoluties, de globalisering, het e-readen, de andere omgang van auteurs met lezers via sociale media en literaire evenementen, enzovoort. In die zin drukt de ondertitel (“de veranderende wereld van het boek”) veel beter de geest van dit boek uit. Wat ook opvalt: Parks is echt niet te beroerd om heilige huisjes omver te stoten. E-reading bijvoorbeeld is voor hem absoluut niet de doodzonde waarvoor het onder boekenliefhebbers wordt gehouden. En hij gaat ook uitgebreid in op de bedoelde en onbedoelde gevolgen van globalisatie voor de literaire markt, zonder zich over voor en tegen uit te spreken. In die zin is dit boekje veel meer de moeite dan dat curieuze, charlatan-achtige essayboek van de Italiaanse schrijver Allessandro Barcicco, “De barbaren” dat zo op handen wordt gehouden, maar absoluut geen steek houdt (zie mijn review). Parks is en blijft zonder meer mijn favoriete schrijver van het moment, en met dit boek bewijst hij eens te meer dat hij die reputatie echt verdient. ( )

Ik houd aan het lezen van dit boek een wat gemengd gevoel over. Aanvankelijk dacht ik (door de Nederlandstalige titel) meer zullen te weten komen over wat Parks allemaal heeft gelezen en waarom hij leest. Maar dat viel wel even anders uit. De oorspronkelijke titel "Where I'm reading from" had mij die kleine illusie wel kunnen besparen. Het gaat niet over waarom Parks leest, maar over hoe hij leest.
En toegegeven, er komen heel wat interessante topics, vragen en observaties aan bod. Zo bijv. "Romans zijn hecht betrokken bij de manier waarop we onszelf bedenken, omdat ze de verhalen vertellen van verschillende personages in relatie tot elkaar, hoe iets begon, hoe het zich ontwikkelde, hoe het afliep." (p. 16) Of ook nog: "Wat ik bedoel is dat onze reactie op romans vaak te maken kan hebben met het soort 'systeem' of 'conversatie' waarin we zijn opgegroeid en waarbinnen we ons een positie hebben moeten verwerven en een persoonlijkheid hebben moeten opbouwen." (p. 45) Zo iets als, zeg me welke boeken je leest, en ik zeg je wie je bent.
Maar onze boeken geven niet zomaar een weerspiegeling van wie we denken te zijn of zouden willen zijn. Boeken zijn ook een uitdaging tot nadenken. "De uitdaging, denk ik, is je bewust te zijn van je gewoontes, bereid zijn om te onderhandelen, om jezelf te verbazen. Misschien zijn de waardevolste boeken de boeken die je standpunt een beetje veranderen of je minstens dwingen er nog eens over na te denken." (p. 51)
In deze verzameling van elkaar geregeld overlappende columns voor de New York Review of Books vond ik Parks het best tot zijn recht komen wanneer hij schrijft over de vele wolfijzers en schietgeweren in het werk van het vertalen van proza en poëzie, en hoe de taal en het taalgebruik onder invloed daarvan ook voortdurend blijft ontwikkelen (ten goede of ten slechte, dat blijft aan ieder lezer om voor zichzelf uit te maken). Eerder dan de stellingen van Parks hier te willen herhalen, nodig ik de LT'er uit om het zelf na te lezen. ( )