Het boek beschrijft de akkerbouw in het Oldambt met het landbouw beleid in meer algemene zin er doorheen. Het gaat veel over Mansholt en over zijn landbouw beleid. Daar vinden de graanboeren in het Oldambt wel iets van. Daarnaast gaat het over de kant van de arbeiders. Het is een goed verhaal vanuit de mensen die wonen in het Oldambt. Zoals Frank Westerman ook zelf zegt geen overzicht van het landbouw beleid of van het werken in de landbouw in het Oldambt. Het is zijn verhaal op basis van gesprekken die hij heeft gevoerd. Persoonlijk vind ik het jammer dat het verhaal van Mansholt zou uitgebreid wordt verteld. Het heeft wel invloed gehad op het de boeren in het Oldambt, maar er zijn nog veel meer factoren die invloed hebben gehad maar niet worden belicht. ( )

Dit boek zou ik willen beschrijven als de geschiedschrijving van de laatste pakweg 150 jaar van oost Groningen aan de hand van onder andere informatie opgepikt tijdens interviews. En als je het over geschiedschrijving hebt, dan heb je het ook over politiek en over boeren. Helemaal in onze tijd met de boerenprotesten is het extra boeiend om te lezen hoe dat in het verleden gegaan is en waar al die boosheid vandaan komt. Het protesteren met trekkers op de snelweg blijkt niet iets van de laatste jaren te zijn, iets waar ik helemaal geen weet van had.

Mij was ook onbekend dat dit gebied bekend is geweest om zijn enorme graanproductie. Mij staan wel de enorme akkers van Groningen me voor ogen maar wat daarop verbouwd werd en wordt is mij als stadse een raadsel. En dat daar zo'n enorme geschiedenis heeft plaatsgevonden waarin het communisme een behoorlijk rol heeft gespeeld, deden mijn oortjes gepast rood kleuren.

Het is een geschiedenis wat mij meer begrip voor de hedendaagse boer heeft opgeleverd omdat ik nu beter begrijp waar het allemaal vandaan komt. En ook lijk ik een klein beetje meer van de politiek te begrijpen, al moet ik toegeven dat dat nooit een sterk punt bij mij wordt. En al helemaal niet als er met heel veel namen gestrooid wordt.

Frank Westerman heeft een aangename manier van vertellen en wat dat betreft is het zeker goed te volgen. Het vertellen wordt afgewisseld met uitspraken van de mensen die hij geïnterviewd heeft waardoor het extra levendig wordt en ik het voor me ogen zag afspelen.

Het boek is voor het eerst eind 20ste eeuw uitgekomen. Ik heb de 31ste druk uit 2018 gelezen. En in deze druk is een extra stuk toegevoegd over het ontstaan van de Blauwe Stad, een ontwikkeling die ik wel ooit aan de zijlijn gevolgd had maar nooit het fijne van wist. Van het winnen van land terug naar het onderwater zetten van land. Heel fijn om dit laatste stuk geschiedenis van dit gebied ook nog voorgeschoteld te krijgen. Ik ben een stuk wijzer geworden. ( )

Prachtig boek over de Europese graanpolitiek en de geschiedenis van het Oldambt. Eerst kostte het me wat moeite om te begrijpen waar het nu precies over ging en hoe FW het aanpakte, maar toen ik er eenmaal in was, vond ik het zeer interessant en prachtig geschreven (jammer, zegt deze frik, dat de auteur pogend te epateren laat zien dat hij wel Latijn wil schrijven maar dat niet kan. 'magnus opus'). Het boek laat verschillende families = belanghebbenden zien, maar zoemt nog het meest in op Sicco Mansholt, ook mooi gedaan. Ik heb het idee dat ik na lezing meer van boeren en boerenbedrijf begreep., ( )

Geschiedenis van 100 jaar landbouw in de provincie Groningen in de twintigste eeuw. Opkomst en verpaupering van de Groninger boerenstand. ( )

Dit boek verdiept zich in de lotgevallen van het Oldambt, een streek in het uiterste noordoosten van Groningen. Op het eind van de 19de eeuw laaide er een hevig conflict op tussen de aldaar gevestigde herenboeren en het verpauperde proletariaat. De boerenknechten eisten loonsverhoging, de graanboeren stonden daar weigerachtig tegenover. Immers, door de opkomst van de stoomboten werd de prijs van het graan van toen af aan bepaald door de sterk geliberaliseerde wereldmarkt, die sterk wisselvallig bleek te zijn.

Evenwel, niet alle herenboeren waren rechtgeaarde liberalen. Een paar ‘rode herenboeren’, zoals de families Tijdens en Mansholt, bepleitten het algemeen kiesrecht en wilden een front van boeren, burgers en arbeiders smeden tegen de ‘ongebreidelde kapitalisten’, met name de bankiers en de speculanten.
Op het eind van de 19de eeuw en eind jaren '20 van vorige eeuw braken, tengevolge van diverse landbouwcrises, zware stakingen uit onder de arbeiders van de streek, en werd de basis gelegd voor een socialistische-communistische arbeidersburcht in de gemeenten Beerta en Finsterwolde. De winter van 1928-1929 verwierf reputatie als de langste staking in de Nederlandse geschiedenis.

Deze staking dwong de boeren tot verregaande mechanisatie in de graansector, om de wispelturige factor arbeidsbeschikbaarheid te kunnen beheersen. Reizend door de tijd toont Frank Westerman ons aan hoe de grote ideologieën van de 20ste eeuw (Duitse bezetting, communistisch gedachtengoed, sociale markteconomie) het boerenerf als een windhoos beroerden, en hoe de neergang van de Groninger graanbaronnen noodlottig was verbonden met de opkomst van het geslacht Mansholt.

De kern van dit boek omschrijft het levensverhaal van ‘socialist en boer’ Sicco Mansholt, die minister van landbouw in het naoorlogse Nederland werd en later ook landbouwcommisaris van de Europese Economische Gemeenschap (EEG), waar hij zich sterk inzette om schaalvergrotingen door te voeren om aldus de landbouw leefbaar te houden in een eengemaakte Europese markt. Door kunstmatig via allerhande subsidies de prijzen van landbouwproducten hoog te houden, ontstonden de welbekende naoorlogse productieoverschotten in de landbouwsector (de zgn. ‘melkplassen’, e.d. ...) die de Europese Gemeenschap handenvol geld kostte. De wereldmarktprijzen waren soms 75% lager dan de gesubsidieerde prijzen binnen het fort Europa, en de gemeenschap werd soms gedwongen de opgekochte overschotten met groot verlies te dumpen. In 1969 schreef Mansholt een tienjarenplan ter hervorming van de landbouw in de EEG. Nog voor het volgende decennium voorbij was, bleven er van de 10 miljoen boeren nog maar 5 miljoen over, en moesten de overtollige kleine en onrendabele landbouwbedrijven afvloeien naar andere sectoren. In maart 1971 trokken de boeren met duizenden naar Brussel om te voorkomen dat de Europese landbouwministers het plan Mansholt zouden aanvaarden.

De wetten van het kapitalisme en overproductie zouden echter op lange termijn de leefbaarheid van de grootschalige landbouw verder ondermijnen, en vanaf de jaren '90 bemoeiden ook de ecologisten zich met de bestemming van de vruchtbare Groningse polders, waar de graanteelt door slechte prijzen niet meer rendabel was, ondanks de ten top gedreven mechanisatie.

Aan de hand van de individuele lotgevallen van boeren, arbeiders en politici uit de streek verschaft Frank Westerman ons een gepriviligeerde inkijk in een stuk economische en sociale geschiedenis van een regio door de tijden heen. ( )