Dit is geschreven, zo’n 5 jaar voor het knappe Lost Children Archive, en je merkt dat dit in veel opzichten een experimenteel boek is. In haar nawoord licht Luiselli toe dat dit de vrucht is van de interactie met een boekenclub van Mexicaanse arbeiders. Het is wellicht beter dit te weten voor je aan de lectuur begint. Want het boek zelf heeft daardoor de vorm gekregen van een installatie, naar de sculpturen die in de loop van de 20ste eeuw meer en meer in zwang kwamen en de kloof tussen verhalen en materie probeerden te overbruggen. Luiselli lijkt iets gelijkaardigs te proberen met een boek dat vol staat van de metafictionele verwijzingen, maar tegelijk de indruk geeft dat dat allemaal maar spel is.
De roman is opgehangen aan het merkwaardige leven van Gustave Sanchez Sanchez, bijgenaamd Snelweg; een merkwaardig leven inderdaad, toch ten minste in de eerste verhalen, waarin we Gustave een grootsprakerige monoloog horen opvoeren en het onwaarschijnlijke verhaal van zijn leven horen vertellen. Zijn kromme en scheve tanden spelen daarin een niet onbelangrijke symbolische én materiële rol. Zoals ik al aangaf, is Gustave grootsprakerig, een beetje highbrow (met een opeenstapeling van knipogen naar de groten uit de wereldliteratuur en de filosofie) en in het geheel overwegend schelms, zowel in de charmerende als de afstotende zin (met onder andere een biopic door Luiselli zelf).
Op het einde volgt dan een enigszins voorspelbare twist waarin we een andere verteller een heel ander licht zien schijnen op het leven van Gustave, dat uiteraard veel minder groots blijkt. Een afsluitende reeks zwart-witfoto’s (Sebald?) en een tijdsbalk proberen het verhaal van Sanchez dan weer een pseudo-objectieve schijn te geven.
Zoals gezegd, dit lijkt een schrijfexperiment dat vooral een metafictioneel verhaal wil vertellen, in postmoderne zin; de vele motto’s voor elk hoofdstukje gaan bijna allemaal over de problematische relatie tussen teken en betekenis; dat zegt al genoeg. Tegelijk doet Luiselli haar best om het highbrow-gehalte van haar roman te doorprikken. Voor mij was het in het begin in elk geval amusant en intrigerend, maar na een tijdje was de magie toch wel wat uitgewerkt. ( )

Ik ben een fan van Luiselli. Dit boek is zeer zorgvuldig geconstrueerd, en de lezer krijgt er werkelijk een punthoofd van, maar wel een dat het leesgenot eerder bevordert. Een hele hoop bekende namen van o.a. schrijvers en filosofen passeren de revue, weliswaar in een niet-realistisch kader en meestal volledig uit de context getrokken waar je als lezer eerst zou aan denken. Dit alles maakt het boek ook zeer grappig. Het is alsof Luiselli alle namen in een grote trom heeft gegooid en zich kriskras van de namen bedient als het haar past. Uiteraard komen er, gezien haar achtergrond, veel Mexicaanse en Italiaanse personen aan bod, wat zeker als gevolg heeft dat ik een aantal spitsvondigheden over het hoofd heb gezien. Maar goed, het woord is gevallen, het is inderdaad een spitsvondig boek, dat ik echter niet aan iedereen kan aanraden, want je moet toch wel open staan voor een reis die soms alle kanten opgaat. Ik geef bewust niet een korte inhoud (lees de binnenflap en laat je dan meeslepen). Vele keren heb ik moeten denken aan de surrealistische sfeer die bvb. door Magritte wordt opgewekt in zijn werken (om even een Belgische noot toe te voegen aan dit alles) of aan het metafysisch werk van Chagall. Nog even dit, de ontstaansgeschiedenis van het boek is op zich al een huzarenstukje, zoals in de verantwoording op het einde van het boek te lezen is (kan geen kwaad om dit eerst te lezen) en zelfs de vertaler heeft een eigen bijdrage geleverd (bij de tijdslijn die het leven van het hoofdpersonage kadert t.o.v. een aantal (wereld)gebeurtenissen, waarvan sommigen overigens ook uit de trommel van Luiselli worden getoverd). Het is dus een boek dat ontstaan is uit interactie met verschillende personen. Op zich ook al een vernieuwend idee. ( )