Bij magisch realisme denk je waarschijnlijk als eerste aan Marquez, en de Latijns-Amerikaanse literatuur, maar de meeste magisch realistische boeken die ik de laatste tijd las kwamen uit Azië. Zo ook ‘Beauty is a wound’ van de Indonesische schrijver Eka Kurniawan (1975). Dit boek verscheen oorspronkelijk in 2002, en kreeg pas jaren later een Engelse (2015) en Nederlandse (2016) vertaling. Kurniawan is één van de bekendste moderne schrijvers uit Indonesië en ik was heel nieuwsgierig naar zijn werk.

‘Beauty is a wound’ is in de kern een vrij traditionele familiegeschiedenis, zo eentje die zich uitstrekt over vijf generaties. Centraal daarin staan Dewi Ayu, een prostituee van onwaarschijnlijke schoonheid, en haar dochters, waarvan er drie de schoonheid van hun moeder hebben geërfd, en één juist helemaal niet. De familiegeschiedenis speelt zich af in de 20e eeuw, vanaf de koloniale tijd tot aan de jaren onder Soeharto. Die historische achtergrond is meteen ook het realistische aspect uit de term ‘magisch realisme’.

Verder is er niet veel realistisch aan het boek. Het speelt zich af in een (mooi beschreven) fictief stadje aan de zuidkust van Java en er gebeuren behoorlijk wat magische zaken. De toon wordt meteen al op de eerste pagina van het boek gezet, als Dewi Ayu 21 jaar na haar overlijden opstaat uit haar graf en doodleuk naar huis wandelt om te kijken hoe het met haar jongste dochter gaat. Dat is nog maar een voorproefje van hoe het verder gaat. De magische gebeurtenissen zijn doorweven met Indonesische/Javaanse mythologie, wat het tot een interessante maar soms ook lastig te begrijpen leeservaring maakt.

Hoewel er zeker elementen in het boek waren die me boeiden (de geschiedenis, en de wat sprookjesachtige sfeer) haakte ik naarmate het verhaal vorderde toch steeds verder af. Dat had te maken met de bijna achteloze manier waarop er in dit boek gesproken wordt over misbruik, verkrachting en femicide. Je kan je in slaap laten sussen door het magische sfeertje en het proberen te negeren, maar mij lukte dit steeds minder goed. De hoofdrollen in het verhaal lijken wel voor de vrouwen te zijn, maar uiteindelijk zijn hun karakters en levensgeschiedenissen nauwelijks uitgewerkt. Ze worden enkel beschreven in termen van uiterlijke schoonheid en de belofte van seks. De échte hoofdrollen zijn toebedeeld aan de mannen in hun levens, wiens karakters en levensgeschiedenissen wél tot in detail worden beschreven.

Kortom, een veelbelovend boek waarin ik met veel enthousiasme begon te lezen, maar dat mij naarmate het verhaal vorderde steeds minder kon bekoren en dat ik zelfs met enige tegenzin heb uitgelezen. Dat het verhaal aan het einde zo werd afgeraffeld door de schrijver deed die zaak zeker ook geen goed. ( )