"De monarchia" je podeljena u tri knjige u kojima Dante postavlja i daje odgovor na tri osnovna pitanja. Da li je monarhija, vladavina jednog vladara, neophodna za svetsko dobro, a to je sveopšti mir, odnosno, vaspostavljeni pax Augusta? Da li je rimski narod, po pravu, odnosno, Božijom voljom, sebi prisvojio dužnost i dostojanstvo monarha? I na koncu, da li Imperator Romanorum prima dostojanstvo neposredno od Boga? Ovo su ujedno bila suštinska pitanja oko kojih se i vodila duhovna i fizička borba između gibelina i gvelfa, viteštva i klera, carstva i crkve, careva i papa. Danteov odgovor, odgovor iniciranog koji je «očima uma prodro u srž stvari», na sva tri pitanja jeste potvrdan, a zbog ove potvrde i zbog teza koje se iznose u delu, najveći evropski pesnik je nakon smrti (Ravena, 1321.) optužen za averoizam, a De monarchia je bila proglašena za jeretičko delo i 1329. godine javno je spaljena po nalogu pape Jovana XXII (1316 – 1334.) Godine 1564. ovaj značajni filozofski spis srednjeg veka crkva je uvela u svoj Popis zabranjenih knjiga (Index Librorum Prohibitorum) odakle je uklonjena tek 1881. I napokon, gotovo nakon sedam vekova od besanih noći u kojima je ispisivao retke ovog «gibelinskog manifesta», Monarhija Dantea Aligijerija je dostupna i čitaocima s prostora bivšeg rimskog, romejskog i Dušanovog carstva.