In zeven delen, die relatief los van elkaar staan maar toch één essay vormen, geeft Milan Kundera in De kunst van de roman zijn persoonlijke opvattingen over de Europese roman. Is de geschiedenis van de roman bijna voltooid? Is het zo dat in onze tijd van 'terminale paradoxen' de roman niet langer in vrede kan leven met de geest van onze tijd? Als hij nog voort wil gaan met het ontdekken van het nog niet ontdekte, als hij als roman nog 'vooruitgang wil boeken', dan kan hij dat slechts doen tegen de vooruitgang van de wereld in.
Een van de delen van het essay is gewijd aan Kafka, een ander aan Broch, van de eerste tot de laatste regel zijn de beschouwingen van Milan Kundera referenties aan de auteurs waarop 'zijn persoonlijke geschiedenis van de roman' is gebaseerd: Rabelais, Cervantes, Sterne, Diderot, Flaubert, Tolstoj, Musil, Grombowicz. In twee delen, die de vorm van een dialoog hebben, spreekt de auteur over zijn eigen - bijna ambachtelijke - romankunst.
Recensie(s)

De van oorsprong Tsjechische en in Frankrijk levende romancier Milan Kundera (1929) heeft een hoge dunk van de roman. 'De enige bestaansreden van de roman is, te zeggen wat alleen de roman kan zeggen': met deze stelling gaat Kundera na hoe in de literatuurgeschiedenis sinds Cervantes en Rabelais de roman aspecten van de ervaring en werkelijkheidsbeleving vorm heeft gegeven die anders of verwaarloosd of te eng beoordeeld worden. Van de moderne literatuur zijn Kafka, Broch en Musil zijn voornaamste getuigen. Vooral het opstel over Kafka laat een boeiende leeswijze zien. In een lang gesprek (in twee delen) zet hij zijn eigen werkprincipes uiteen, soms is dat verhelderend en ook voor een romantheorie interessant, bijv. over de muzikaliteit van zijn werk, soms zijn de redeneringen wel erg pro domo en niet vrij van narcisme. Wisselend van kwaliteit zijn ook de 'Zesenzestig woorden', korte toelichtingen bij een serie sleutelbegrippen. Voor degenen die op Kundera's literaire werk gesteld zijn geeft het boek veel aanvullende informatie van inhoudelijke en technische aard, maar ook voor anderen is het boek van belang door zijn eigenzinnige kijk op de geschiedenis van de roman.