Out of collection ( )

Nick Guest (nomen est omen), middle middle class, 20 jaar, het zijn de jaren 1980, is in het huishouden van MP Gerald Fedden en zijn aristocratische vrouw Rachel als vriend van hun mooie zoon Toby, op wie hij verliefd is. Maar dat kan hij niemand bekennen, al is hij wél uit de kast gekomen en voert hij openhartige gesprekken met Tony's labiele zuster Catherine op wie hij past terwijl de verdere familie in hun huis in Frankrijk zomervakantie viert.
Heel wat zelfvoldane Engelse heterorecensenten hier merken op dat het boek niet zomaar gay fiction is, maar meer dan dat. Vreemd, ik heb nog nooit een boek zien omschrijven als straight fiction, laat staan meer dan dat ... Hollinghurst's roman is een genadeloze ontmaskering van de Thatcher-maatschappij, een zedenschets van de hedonistische jaren '80 van de rijken, een Bildungsroman van de jonge homo Nick. Maar vooral een roman over gebrek aan inzicht (Nick), verraad (de Feddens en hun kliek) en er wel bij horen of buitenstaander zijn. Dit wordt het beste samengevat door de minnares van Fedden, die, wanneer hij na een publiek schandaal toch een nieuwe prachtbaan krijgt, uitlegt: "Gerald simply cannot lose". En zo is het.
In deel 1 heeft Nick zijn eerste seks en kortstondige relatie met de zwarte (Caraïbische) Leo. In deel 2 is hij de minnaar van de schitterende Libanese Wani (Antoine) met wie hij in Oxford geen contact kon krijgen: steen- en steenrijk, voor de vorm verloofd met een vrouw aan wie Wani's moeder een salaris betaalt voor deze schijnverhouding, want zijn vader, een Libanese patriarch die ongeveer alle supermarkten in het VK bezit mag nooit weten dat zijn zoon het alleen met mannen doet. Coke coke coke, en een onbevredigbare stroom aan porno, trio's, onenightstands: Wani wil alles, Nick doet mee en regelt het. Nog steeds woont hij op de zolderkamer van de Feddens in Notting Hill. Gerald heeft carrière gemaakt, is minister, en eenmaal komt de IJzeren dame zelfs langs voor een feest (Nick door coke bedwelmd danst met haar in een bijna-droomscène). Dan komt de langverwachte val: Catherine spant Nick voor haar karretje en ontmaskert haar vaders verhouding met zijn assistente: levensgroot in de tabloids. Dan ontdekken journalisten Nick, huisvriend van Gerald, en zijn verhouding met Wani die inmiddels aids heeft en een wrak is. En de keiharde afrekening volgt: voor Gerald en de zijnen, zelfs de aanminnige Rachel, is Nick alleen maar een poofter, een parasiet in hun huishouden, altijd geweest. Hoe goed was hij eigenlijk bevriend met Toby? Wat heeft hij eigenlijk slecht gezorgd voor Catherine! Hij is domweg niet one of us en nooit geweest ook. In sommige verwijten zit een kern van waarheid: Nick is een plakker die nooit zelf iets presteerde maar zich vastzoog aan anderen zoals de Feddens en Wani, gesteld op comfort en eager to please, bang om het fout te doen.
Hollinghurst kan prachtig schrijven, scherp karakteriseren, een situatie neerzetten en ook een gevoel overbrengen. Daarnaast ook die manier van kijken verwoorden die ik in elk geval als homo deel. Soms iets te sentimenteel, zoals in de schets van het simpele Caraïbisch-Engelse milieu waar Nick zich als een 'echter' (?) mens liet zien (dit geloof ik eigenlijk bij nader inzien niet). Zijn beschrijving van de weerzinwekkende Tories in de jaren '80 is fantastisch. Maar de Engelse klassenmaatschappij is ook na Thatcher nog lang niet over, en het roofkapitalisme is hier erger dan elders in westeuropa, dus Brexit was een goed idee. ( )

Nick Guest, een gecultiveerde homojongen van bescheiden komaf, wordt huisvriend van de rijke Tory-familie Fedden. Nick is soms bang dat hij mistast en ondanks zijn kameleontische sociale vermogen toch net niet de juiste toon treft.

*spoilers*

Deze angst is een subtiele vooraankondiging van zijn uiteindelijke fall from grace. Een reeks onverkwikkelijke schandalen veroorzaakt een persaanval op het statige huis van de Feddens en Nick krijgt de schuld. Ik vond het boek prachtig (qua beschrijvingen, qua compositie) en het einde hard, maar overtuigend. Toch twijfel ik licht: de slothoofdstukken zijn een frontale aanklacht tegen de hypocrisie en meedogenloosheid van de Tories. De roman wordt dan bijna een politiek pamflet en meestal houd ik daar niet van. In dit geval las ik ademloos verder, met tranen in mijn ogen nog wel. Blijkbaar kan Hollinghurst politieke pamfletten schrijven met diepte en subtiliteit, die voelen als het echte leven. ( )

Ik heb veel genoten van dit boek. De combinatie jaren tachtig, Thatcher, homoseksualiteit, coke en volwassen worden is wonderbaarlijk subliem uitgewerkt. De scene waarin Nick het hoofdpersonage,onder invloed van cocaïne danst met de Ijzeren dame is hilarisch. ( )