Wanneer in 1906 een aanslag wordt gepleegd op het Spaanse koningspaar moeten, wegens vermeende anarchistische sympathieën, de arts Aracil en zijn dochter Maria vluchten. Dit boek doet gedetailleerd verslag van de per paard afgelegde tocht naar Portugal.
Alleen al vanwege de rijke beschrijvingen van die tocht is het boek de moeite waard. Armoede, uitbuiting en ander hemeltergend onrecht zijn gezichtsbepalend voor het Spanje aan het begin van de vorige eeuw.

Dat is één deel van de roman. Minstens zo belangrijke zijn de hoofdpersonen die in het verhaal figureren. Aracil en zijn dochter zijn typisch figuren uit de overgangsjaren. Heel langzaam wordt de maatschappijkritiek sterker en gaat het leven in de belangrijke (universiteits)steden kantelen. Héél langzaam. Juist in deze periode blijkt Maria het karakter te hebben om een ontluikende onafhankelijkheid van de vrouw vol tot ontwikkeling te laten komen. Vader en dochter gaan gaandeweg verschillen in onverschrokkenheid waarbij de vader snel karakter verliest en de dochter de regie voortvarend ter hand neemt. In de eerste hoofdstukken tekent Baroja de beide karakters in een fraai tijdsperspectief; alleen die observaties maken het al de moeite waard om dit boek te lezen. De kunst van het schrijven wordt hier mooi tentoongesteld.

(Het boek maakt deel uit van een trilogie waarvan dit boek het eerste deel is, volgt nog “Stad in de mist” en “De boom der kennis”) ( )