Een hooggeprezen boek, en ik begrijp ook wel waarom, maar mijn oordeel is toch niet onverdeeld positief. Van Iperen weet namelijk niet precies wat ze wil met dit boek c.q. er is geen focus. Zij is de bewoonster van het huis Het hooge nest uit 1900 en wil er de geschiedenis van schrijven. Het is gebouwd door Dirk Witte en de uitvoerige inleiding over hem is grotendeels irrelevant en ook bekend. Het verhaal van Het hooge nest als onderduikadres is werkelijk fascinerend. De joodse zusters Brilleslijper, hun familie, aanhang en vrienden uit onderduik en verzet worden uitstekend beschreven en is en het is onbegrijpelijk hoe zij met zijn allen, soms wel 20 personen, maanden en maanden in dit grote huis in het Gooi konden onderduiken totdat zij werden verraden en bijna allemaal opgepakt. Wat zag Nederland er toen nog anders uit en hoe kan oorlog toch ook minder totaal zijn dan je je tegenwoordig voorstelt! Ook de details over ritselen en regelen, verraad en ontsnappingen zijn fascinerend. Maar daarna wil van Iperen ook nog eigenlijk de hele Holocaust beschrijven: alle vreselijke kampervaringen, alles over Anne Frank met wie de zusters inderdaad in één kamp gezeten hebben, en nog veel meer. Alles vol algemene feiten over oorlog en Jodenvervolging die thuishoren in de publicaties van het Niod (en daar ook uit komen). Het soms documentaire karakter van gedeelten wringt met de talloze, zogenaamd letterlijk weergegeven, gesprekken en gedachten die bij een historische roman passen. Veel gebeurtenissen worden gebracht met een zo gratuite uitbarsting van verontwaardiging, hoe terecht die ook is, dat het gaat irriteren. Alsof ik zelf niet snap hoe verschrikkelijk en mensonwaardig het allemaal was! Ik vind dat ze beter had kunnen ophouden bij het verraad en oppakken van de bewoners van het Hooge nest tot en met hun deportatie naar Duitsland, met een vrij korte epiloog over de afloop (de zusters zelf overleefden het). Maar het centrale deel blijft erg mooi. ( )

‘t Hooge Nest is het huis waar Roxane van Iperen met haar gezin gaat wonen. Ze ontdekt dat het huis een mooie en vreemde geschiedenis heeft. Het is 1920 gebouwd voor de zanger Dirk Witte, die samen met Jean Louis
Pissuise de grondlegger van de Nederlandse kleinkunst was. “Mensch, durf te leven” is van hem.
Daarna woonden er 2 dames, en die verhuurden het in 1943 aan de gezinnen van 2 Joodse zussen, Janny en Lien Brilleslijper. Hun vader en moeder en broer Jaap wonen er allemaal ook. Zij en hun mannen Bob en Eberhard, een Duitse “deserteur” zijn zeer actief in het verzet, ze wonen er met soms wel 20 onderduikers. Hun geschiedenis heeft van Iperen helemaal uitgezocht en het is een ijzingwekkend, spannend verhaal over moed en trouw en liefde en doorzettingsvermogen. In 1943 worden ze verraden en afgezien van Eberhard, die weet te ontsnappen en Bob, die tijdens de inval in ‘t Hooge Nest niet thuis is, allemaal opgepakt. De kinderen (3 kleintjes) worden gelukkig geholpen en kunnen onderduiken.De familie Brilleslijper wordt naar Westerbork gedeporteerd en met het laatste transport naar Auschwitz vervoerd, in september 1944.
Het beschrevene van het leven in Auschwitz, en later Bergen Belsen, waar alleen Janny en Lien bij elkaar blijven, is te verschrikkelijk voor woorden, zeer ontroerend, gruwelijk. De zussen overleven, mede door bij elkaar te zijn en elkaar tot op het bot, soms letterlijk, in leven te houden. De zusjes Margot en Anne Frank kennen ze , ze zijn samen in Auschwitz en vinden elkaar terug in Bergen Belsen terug. Zoals bekend overleven zij het niet, ze sterven vlak voordat het kamp bevrijd wordt. Een schitterend en verschrikkelijk document. ( )

Qua grondigheid zeker 5 sterren. Diverse boeken gelezen over deze periode (Anne frank, Miep Gies, vorig jaar Betty Hillesum). In Terezin, Auswitch, Birkenau geweest. Films, documentaires gezien. Het begin is (door bij mij al aanwezige kennis) en door mijn opgroeien (1948-1971) in het Judenviertel Rivierenbuurt Amsterdam deels minder boeiend, deels te aangrijpend, rond blz. 100 wist ik niet wanneer ik de draad weer op zou pakken. En het boek lag ongelezen twee maanden op tafel. Tot ik het in een paar dagen uit las. Ik kan me voorstellen dat het voor bijvoorbeeld jeugdigen die net Anne Frank's dagboek hebben gelezen òf een welkome aanvulling is òf iets te uitgebreid.
Uit het proefschrift over het Achterhuis of uit andere boeken weet ik dat Amerikanen meer humor wilden hebben voor een verfilming. Humor is hier schaars, maar de opbeurende zang en gedichten doen veel goed. Het geeft ook ruimte op nog dieper de onvoorstelbare ellende in te gaan. De boodschap: "dit mag nooit weer gebeuren " komt goed over. De onderstroom van "redden ze het" maakt het heel boeiend. Dat de schrijfster zelf in het Hooge huis woont doet eigenlijk niet terzake. Het is alleen de aanleiding. Ze is geboeid geraakt. Ze heeft het fantastisch goed beschreven. ( )

Ik geef niet vaak 5 sterren aan een boek, maar dit boek heeft het dik verdiend. Wat een prachtig verhaal. De twee joodse zussen Brilleslijper zijn sterke, hoopvolle jonge vrouwen die niet werkloos kunnen toekijken hoe de Duiters hun familie en vrienden zullen wegvoeren en besluiten hun huis open te stellen voor onderduikers. Als het in Amsterdam te gevaarlijk wordt moeten ze iets anders zoeken en komen terecht in een groot huis midden in de bossen in 't Gooi ( 't Hooge Nest). Een grote en wisselende groep mensen vinden daar permanent of tijdelijk onderdak. Als het noodlot toeslaat worden een aantal van de inwoners weggevoerd naar de concentratiekampen. Het boek is geschreven door de huidige bewoonster van 't Hooge Nest en zij heeft veel research gedaan naar alle bewoners en de geschiedenis in een soort van tijdlijn-verhaal neergeschreven. Af en toe lijkt het een documentaire, maar dat doet niets af aan de indringendheid en de echtheid van het boek, het geeft het juist extra charme. Ik kon het boek nauwelijks wegleggen. Janny en Lien zijn helden in mijn ogen en aan het einde van het boek heb ik tranen met tuiten zitten huilen. Ik kon eigenlijk niet eens meer verder lezen door die tranen. Geweldig boek!!! ( )