Boetekleed (2001)

Merkwaardige lectuur-ervaring. Je waant je aanvankelijk in een doublure van Jane Austens Mansfield Parc, daarna doet de sfeerschepping aan de Bronte’s en de schrijfstijl aan Virginia Woolf denken, wellicht niet toevallig allemaal Britse, vrouwelijke auteurs. Het verhaal situeert zich in het midden van de jaren 1930, in een milieu van welgestelde Britse burgerij. Het tempo ligt traag, en er ligt een zwaar accent op de verschillende percepties van de hoofdrolspelers, ook niet toevallig zo zal achteraf blijken. Dan volgt een dramatische ontwikkeling die weer knap vanuit verschillende perspectieven wordt beschreven; einde verhaal denk je, maar niets is minder waar. We springen naar mei 1940 en krijgen een nogal hallucinante episode uit de tweede wereldoorlog voorgeschoteld: de chaotische terugtrekking van de Britse troepen op Duinkerken; wat mij betreft is dit één van de meest indringende beschrijvingen van de oorlogsverschrikkingen die ik ooit gelezen heb. Vervolgens verhuist de focus weer naar Londen, juli 1940 en komen de verhaallijnen uit de vorige delen samen in een ultieme confrontatie. McEwan geeft hier een staaltje van psychologisch doorzicht ten beste, met enkele scenes die nog lang in mijn geheugen zullen blijven hangen. Alleen de epiloog, meer dan 50 jaar later, is er voor mij een beetje teveel aan; dit deel biedt McEwan in de beste postmodernistische traditie de gelegenheid om het meta-verhaal van het schrijverschap uit te diepen; op zich interessant, maar ik heb er geen boodschap aan.
In dit boek toont McEwan naar mijn oordeel zich op het toppunt van zijn kunnen, en benadert hij maximaal hetgeen een prozaschrijver aan uitdrukkingskracht kan bereiken. Zwaarwegende woorden, ik weet het, maar daar staat wel een keerzijde tegenover: deze roman is zo gepolijst dat ik uiteindelijk moeite had om echt te connecteren met de figuren en het verhaal. Vandaar de drie en een halve ster. ( )

Een paar jaar voor de oorlog vindt een incident plaats tussen twee zussen en een huisvriend, die verliefd is op de oudste zus. Vooral door de op hol geslagen fantasie van het jongste zusje gaat het helemaal fout. Pas jaren later is ze in staat toe te geven dat ze het fout heeft gehad. Het is dan te laat om ook nog maar iets goed te maken. Dat probeert ze door het boek "Boetekleed" te schrijven, toch nog te doen.
Fantastisch boek, met ook veel ruimte voor wat een schrijver met zijn/haar woorden kan doen.

Interessant en boeiend verhaal ( )

niet uitgelezen

Nadat een jongeman 15 jaar in de gevangenis heeft doorgebracht vanwege een valse beschuldiging van verkrachting, probeert de jonge vrouw die hem heeft beschuldigd met zichzelf in het reine te komen en de aangerichte schade te herstellen ( )