Essay van Giordano dat ons doet nadenken over de pandemie waarin we nu zitten. Geschreven in een tijd dat de pandemie ontstond. Als fysicus probeert hij vat te krijgen op de epidemie, en spoort aan om na te denken over de dag van morgen, niet vanuit de angst, maar vanuit wijsheid ( )

Knap dat Giordano in een boekje van amper 80 bladzijden ons denken en handelen tijdens een pandemie kan analyseren. Hij analyseert rationeel wat er aan de hand is om vervolgens volledig irrationeel, maar menselijk zijn commentaar op te geven. Dit vraagt om een diepgaande analyse van dezelfde auteur een jaar nadat de pandemie ten einde is. ( )

Alle beetjes helpen, zullen we maar zeggen, om de vreemde periode die we nu stilaan achter ons hebben, te verwerken. Dat moet ook de Italiaanse auteur Paolo Giordano gedacht hebben. Dit boekje bundelt enkele mijmeringen die hij neerpende, einde februari en begin maart, toen de epidemie zich nog maar in zijn beginfase bevond. Het zijn achteraf gezien heel pertinente beschouwingen, onder andere over hoe verweven onze wereld is geworden, en hoezeer we in zo’n virustijden eigenlijk allemaal samen een collectief organisme vormen. Op het einde waaieren de thema’s een beetje uiteen en legt Giordano een verband met de klimaatopwarming, met fake news enzovoort. Mijn vermoeden is dat zijn boekje, als het een maand later was geschreven, en de omvang van de slachting in Italië en elders duidelijker was geworden, heel anders van toon zou zijn. Zijn besluit kunnen we alleen maar onderschrijven: laten we zin geven aan deze besmetting. ( )

In tijden van besmetting. Door Paolo Giordano.

Ik twijfelde of ik dit boek wel wou lezen. Pro: ik ben fan van Giordano. Contra: is dit het uitmelken van een crisis?
Wat ben ik blij dat ik het gelezen heb. Het is geen crisis-boek. Het is een boekje dat deugd doet als je het leest. Het gaat wel over de crisis, waar we nog volop inzitten, maar het leidt niet tot paniek. Hoewel er best alarmerende dingen in staan.

Giordano kijkt op verschillende manieren naar deze crisis. Wiskundig, wetenschappelijk, als schrijver en als burger. Een burger die verandering wil en ook niet.

Als wiskundige legt hij uit hoe een virus-besmetting te werk gaat, volgens bepaalde te voorspellen modellen. Die modellen tonen ook aan wat we kunnen doen om verdere besmetting enigszins te voorkomen (blijf in uw kot). Als wetenschapper toont hij aan hoe bijvoorbeeld de vele bosbranden en het verwoesten van habitatten van dieren bijdraagt aan de toename van virussen en bacteriën onder de mensen. Hij wijst ons op het verband tussen milieuproblematieken en epidemies.

Dat klinkt allemaal niet hoopvol en niet positief maar dat is de huidige situatie ook niet. Naast een actueel essay is In tijden van besmetting ook een activistisch pamflet. En net die insteek geeft hoop. Ons leven nu staat in pauzestand. Vraag is: wat willen we meenemen naar de toekomst, wat willen we weer opstarten en wat niet. We moeten deze verplichte pauze zien als een kans. Een kans op een betere toekomst, voor de mensheid als geheel. Want we horen allemaal samen, dat is wel duidelijk geworden.

Nu hebben we de tijd om eens grondig na te denken over morgen. We moeten deze tijd goed gebruiken. Te beginnen door het lezen van dit hoopvolle boek. ( )

Kort voordat Italië en daarna een hele resem andere landen in een of andere vorm van lockdown gingen, schreef Giordano dit essay om toch ten dele zijn eigen angst en ongeloof te bezweren. Nu we enkele maanden verder zijn en de situatie danig verslechterd is, blijkt Giordano toch een gevoelige vinger op de pols gehouden te hebben. Naast de verspreiding van het SARS-CoV-2 virus (corona is een minder nauwkeurige term, en covid-19 is de ziekte, zo merkt hij fijntjes op) zien we nu inderdaad ook de verspreiding van angst, van complottheorieën, van wederzijdse beschuldigingen, van fake news, enz... Giordano zag het al en het heeft zich nog meer ontwikkeld. Hij zoekt zijn heil enigszins in de hem als fysicus wel vertrouwde wiskunde om vat te krijgen op de epidemie. Hij haalt er uiteindelijk zelfs psalm 90 bij, "Leer ons zo onze dagen tellen dat wijsheid ons hart vervult".
Volgens de uitgever een urgent, elegant en uiteindelijk hoopvol essay, bleef het voor mij allemaal wat te zeer aan de oppervlakte, te vluchtig. Het mocht voor mij echt wat meer zijn en ik denk dat Giordano er ook wel meer van had kunnen maken. Maar misschien heeft de onvoorspelbaarheid van de situatie ook hem ertoe gebracht niet te wachten om zijn essay uit te brengen. ( )