Door de Tweede Wereldoorlog en D-Day raken de levens van een blind Frans meisje en een jonge Duitse militair in St. Malo met elkaar verbonden. Prachtig verhaal, spannend en poëtisch geschreven. ( )

Ik had een beetje schrik om deze roman te beginnen: vele recensies zijn gewoon jubelend, het kreeg ook een Pulitzer-prijs, maar nogal wat lees-vrienden van me vinden het niet meer dan een banaal oorlogsverhaaltje. En om eerlijk te zijn: dat is het ook grotendeels. In de praktijk zijn er maar 2 hoofdpersonages: het blinde Franse meisje Marie-Laure Le Blanc en de Duitse weesjongen Werner Pfennig, allebei even jong, maar elk aan een andere kant van de vijandige kampen in de 2de wereldoorlog. Als de roman begint, bevinden ze zich in juni 1944 op korte afstand van elkaar, in de Bretonse vestingstad Saint-Malo, een bewoond stuk graniet dat een beetje in zee steekt, en dat net heftig onder geallieerd vuur ligt. Doerr gaat dan terug in de tijd, voortdurend heen en weer tussen Marie-Laure en Werner, verweeft het verhaal met de zoektocht naar een bijzondere diamant (de Vlammenzee), en blijft heen en weer door tijd en ruimte springen, om uit te komen bij een epiloog die in 2014 eindigt.
Er zijn 2 grote sterktes aan deze roman. In de eerste plaats is dat de compositie. Het heen en weer springen tussen een beperkt aantal personages zou op de duur erg kunnen vervelen, maar dat doet het niet; Doerr heeft de spanningselementen vernuftig gespreid. De tweede sterkte is de figuur van Marie-Laure: haar perspectief neemt het grootste deel van de roman in, en dat is bijzonder, want ze is blind. Met andere woorden: Doerr laat ons een stuk van de 2de wereldoorlog beleven aan de hand van tastzin, reukzin en gehoor, en hij doet dat op een knappe manier.
Die aanpak maakt dat dit een heel gave, perfect uitgebalanceerde roman is geworden, die er mag zijn. Toch steken er ook een aantal zwaktes in. De belangrijkste is het hele gedoe rond de Vlammenzee-diamant, vooral de vloek die rond de steen zou hangen, en de zoektocht van de duivelse sergeant-majoor Von Rumpel (de naam alleen al): Doerr gebruikt de diamant als de Ring uit Lord of the Rings van Tolkien, waarbij je Marie-Laure als een soort van Frodo zou kunnen zien, en Werner (op het einde toch) als haar begeleider Sam. Dit overtuigde me niet helemaal als spanningselement. Ook de nevenfiguren zoals de vader en de grootoom van Marie-Laure en de zus van Werner komen niet echt uit de verf. Af en toe zijn er wat geforceerde elementen in de plot. En Doerr lijkt ook al te heftige geweldscènes bewust te vermijden: de referenties naar de holocaust bijvoorbeeld zijn er wel, maar nogal subtiel, nooit echt expliciet. In de verschillende epilogen op het einde van roman komt Doerr ook vrij dicht bij een zekere meligheid, maar uiteindelijk weet hij die klip te omzeilen, al is het op het randje.
Toen ik het boek uit had, vroeg ik me wel af: okay, mooi verhaal, maar waar draait dit nu om? Wat is de grote boodschap? En dan is het toch wel even zoeken: de rol van toeval? de futiliteit van een mensenleven? Uiteindelijk opteer ik voor een andere invalshoek: die van de bescheiden heroïek van kleine mensen in een grote oorlog. Zowel Marie-Laure als Werner maken een verschil, elk op hun eigen niet-spectaculaire manier. Is dit Young Adult-materie, zoals een aantal review suggereren? Wellicht wel, maar dat hoeft niet per sé negatief geduid te worden.
Dus als ik al die elementen bij elkaar leg, - de vernuftige compositie, de zintuigelijke beleving van de oorlog en de bescheiden heroïek van de hoofdfiguren -, dan is dit zeker een staaltje van vakmanschap. Een goed, genietbaar verhaal, meer niet, maar ook niet minder. ( )

Dit boek komt heel, heel erg in de richting van een 10. Ik vind het een heel mooi verhaal. De jonge Duitse Werner en de jonge Franse blinde Marie-Laure. Beide groeien op in de jaren voor WOII, Werner met zijn zusje Jutta in een klein weeshuis in een mijnstadje. Marie-Laure onder de hoede van haar vader die curator is in het Natuurhistorisch museum van Parijs. Haar vader maakt maquette's van de omgeving waarin zij wonen, zodat ze ook alleen de weg kan vinden. Dan begint het te rommelen in Duitsland en Werner moet bij de Hitlerjugend en daarna naar het front in Rusland. Werner heeft een speciaal talent dat hij al vroeg heeft ontdekt en ontwikkeld. Hij kan met heel weinig materiaal een primitieve radio in elkaar zetten. Dat talent brengt hem bij een speciale groep waarmee hij de door de Duitsers bezette gebieden doorkruist op zoek naar verzetsmensen die illegale radio's gebruiken. Dat brengt hem uiteindelijk in Saint Malo in Frankrijk. Waar Marie-Laure inmiddels ook met haar vader is aangekomen. Marie-Laure woont met haar vader bij haar vreemde aan straatvrees lijdende oudoom Etienne. Als haar vader verdwijnt staat ze er alleen voor, maar langzaam krijgt zij een band met Etienne en samen met enkele dorpelingen beginnen ze een verzetsgroep waarbij de radiozender van Etienne en diens broer, de opa van Marie-Laure, een grote rol speelt. ( )

Een aanrader 🤓 ( )