Ergens in mijn tienerjaren heb ik een kort moment gehad dat de Japanse cultuur mij fascineerde. Ik had ergens gelezen dat niet-Japanners nooit werkelijk de Japanse cultuur werkelijk kunnen bevatten en dat maakte het alleen maar nog aantrekkelijker. In deze tijd kocht ik twee boeken die met Japan te maken hadden en een daarvan was dit boek, Het Gouden Paviljoen.

Onlangs zag ik een boekenblogger over dit boek schrijven en dat rakelde bij mij de herinnering op aan mijn korte Japanliefde. En ook dat ik het boek destijds wel heb gelezen maar er geen chocola van kon maken. Ik was dan ook benieuwd hoe dat zou zijn wanneer ik het nu, meer dan dertig jaar later, nog eens zou lezen. En tot mijn genoegen stond het boek nog altijd in mijn boekenkast dus kon ik er zo in beginnen.

Bij het lezen van het eerste hoofdstuk was ik gelijk geraakt over hoeveel ik er nog van herkende. Niet van de exacte woorden maar wel van de sfeer, van de omgeving en van bepaalde gebeurtenissen. Wanneer ik nu iets nieuws lees, ben ik vaak binnen enkele maanden al het hoe en wat kwijt. Het lijkt erop dat wat ik vroeger heb gelezen beter in mijn hoofd bewaard is gebleven.

Ik denk dat ik nu ook begrijp waarom ik destijds dit boek niet kon volgen. De hoofdpersoon reageert dikwijls anders op een gebeurtenis dan dat ik zou doen. Als tiener had ik daar nog minder ervaring mee. Daar komt ook nog bij kijken dat naast dat deze hoofdpersoon een emotionele psychische storing heeft, ook nog eens uit een heel andere misschien wel onbegrijpelijke cultuur komt. Nu vind ik het juist wel intrigerend om aan te voelen welke van deze twee het is wat hem in verschillende situaties voor mij afwijkend doet reageren. ( )

Het Gouden Paviljoen, dat meer dan vijf eeuwen oud is, brandt in de nacht van 1 op 2 juli 1950 af. Het was een van de gebouwen van een beroemde Boeddhistische tempel in Kyoto en werd beschouwd als het symbool voor Japans rijke verleden. Het was een schok dat een leerling-priester van deze tempel de brand heeft gesticht. Hij heeft zelf in de vlammen de dood willen vinden, maar dat is mislukt. Bij het proces blijken de bijzonderheden van de daad. De student, Mizoguchi, een onaantrekkelijke stotteraar voelt zich aangetrokken door de schoonheid van het paviljoen, maar raakt zo geobsedeerd, dat hij zich erdoor belemmerd voelt. Hij komt op de universiteit onder invloed van een medestudent die ook misvormd is en een bittere kijk op het leven heeft. Dit versterkt zijn donkere gedachten over het leven en versnelt zijn vernietigingsdrang.
Op waarheid berustend verhaal, in de eerste persoon geschreven, zodat je direct bij de gevoelens en gedachten
van de hoofdpersoon betrokken bent. Dit is de strijd van een eenling tegen de maatschappij, met een haat tegen de prior van de tempel en tegen zichzelf. Het geeft een gedetailleerd inzicht in de denkprocessen van iemand die zichzelf alleen vanuit een negatief perspectief ziet. Er is niet veel actie, maar het is een prachtige psychologische roman. ( )