Een oude, voormalige West-Ijslandse (= Canada) politieman wordt dood gevonden. Hij blijkt vermoord te zijn. De politie roept de hulp in van een andere, gepensioneerde voormalige politieman. Al snel wordt duidelijk dat de gedode man betrokken is geweest bij een onderzoek naar enkele moorden in de Tweede Wereldoorlog. De vraag is wie heeft de moorden destijds gepleegd: een IJslander of een militair uit het (bezettings)leger. De Ijslandse politie had destijds een jonge student gearresteerd voor die moorden, maar was hij ook de werkelijke dader? ( )

Op naar IJsland. Het land van de oneindige hoeveelheden kou en detectives. Nee, dat kunnen we tegenwoordig niet meer zo zeggen. Detectives zijn thrillers geworden, of crime. Als je als auteur pech hebt word je boek gebombardeerd tot literaire thriller. Het zal je maar gebeuren.

Arnaldur Indridason doet de reputatie van de IJslandse crime-schrijvers eer aan. Erfschuld is een uiterst onderhoudend detectiveverhaal. Een onlangs gepensioneerde rechercheur biedt zijn voormalig collega hulp aan bij het oplossen van een misdrijf. Dit misdrijf, de moord op een oude man, blijkt in verband te staan met een eerdere moord uit de Tweede Wereldoorlog. En zo trekt Indridason ons mee naar een afwisselende reeks periodes. Springend tussen het heden en verleden - zoals wel vaker gebeurt in hedendaagse detectives - krijgen we een beeld van een moord en twee verkrachtingen tijdens de bezetting van IJsland door de geallieerde troepen.

Dat was voor mij een openbaring. Nog geen twee pagina's in het boek vroeg ik me af hoe IJsland de Tweede Wereldoorlog door was gekomen.
IJsland stelde zich neutraal op in de Tweede Wereldoorlog. Zo neutraal dat zelfs het aanbod van hulp door de Engelsen werd afgewezen. Churchill besloot het risico niet te nemen om IJsland en zijn strategische ligging ten prooi te laten vallen aan mogelijk Duitse bezetters. Hij stuurde er twee boten met mariniers op af - groener dan gras - en wist IJsland te bezetten. Later namen de Verenigde Staten de touwtjes in handen, en in 1944 werd IJsland als beloning voor de onvrijwillige bezetting onafhankelijk. Iedereen vond het wel goed zo. Liever de Engelsen en Amerikanen dan de nazi's.

Zo dachten de dames er ook over in IJsland. Het veelvuldig gevrij van bezetters en IJslandse schonen leidde zelfs tot officiële interventie van de overheid. " De Situatie" werd het eufemistisch genoemd.
In deze situatie wordt een gewurgd meisje gevonden vlakbij de schouwburg van Reykjavik, bastion van de bezetter. Een lid van de militaire politie en een (nee, de eerste) IJslandse rechercheur gaan gezamenlijk op onderzoek uit.
In een parallel universum, zo'n 70 jaar later, gaat contemporain hoofdpersoon en gepensioneerd rechercheur Konrad ook op onderzoek uit.

Indridason vervlecht beide verhalen op aangename wijze met elkaar, maar springt vooral tegen het eind van het boek soms wel erg makkelijk heen en weer, waardoor het precieze tijdstip waarop de gebeurtenissen plaatsvinden soms wat duister wordt. Ook laat Indridason enkele draadjes bungelen zonder ze aan elkaar te knopen. Zo blijkt de vader van Konrad niet alleen te maken te hebben met deze zaak, maar wordt hij ook nog eens vermoord. De aandacht die daar aan besteed wordt lijkt te duiden op verwevenheid met de zaak van het vermoorde meisje, maar dat voorval blijft in de lucht hangen. Vreemd, want hoofdpersoon Konrad maakt zich wel druk over de oplichterspraktijken van zijn vader - het zet hem aan tot het onderzoek - maar niet over zijn moord.

Daarnaast blijkt Konrad zich in zijn jeugd de criminele manieren van zijn vader te hebben toegeëigend. Het staat hem echter niet in de weg om een deugdelijke opleiding te volgen en later zelfs bij de politie te gaan. Verklaringen omtrent gedrag en antecedentenonderzoek bleken geen taak van het IJslandse politiekorps. Op zijn minst opmerkelijk. Ondanks die losse draadjes houdt het verhaal de belangstelling vast en leest vlot weg.

En toch knaagt er iets. Het verhaal bevat geen expliciet geweld maar blijft spanning houden. Daar is niets mis mee. De oplossing is compleet maar... maar wat? Eigenlijk is de oplossing niet zo verrassend. De titel zegt het al: Erfschuld. Dat is niet: erfplicht, zoals die van de oude, vermoorde politieman. Nee, erfschuld. Zodra de generaties waar het om gaat in beeld komen, is het nog slechts een zaak van afhandelen. En zo geschiedt het. Dat maakt het slot van het boek wat minder spannend.

Indridason levert een degelijk verhaal af over het nut van consciëntieus recherchewerk. Hij kiest een vorm die de lezer op betrouwbare wijze door het verhaal heen loodst. En hij levert een degelijk en voor de hand liggend slot af. De eerste twee constateringen vind ik positief, de laatste niet de sterkste oplossing. Voor de liefhebbers van het sterrenjargon betekent dat: "vier van de vijf". ( )

Indriðason wisselt het onderzoek van Konrað af met dat van een IJslandse politieman en een Amerikaanse militair tijdens de oorlogsjaren. Een zeer boeiende periode waarin IJsland bezet wordt door de Britten, later gevolgd door de Amerikanen, en de onafhankelijkheid uitroept. Uiteindelijk wordt duidelijk hoe een zeventig jaar oude zaak nog een hedendaags staartje krijgt. Dat snelle actie niet altijd beter is, bewijst Indriðason boek na boek.
Volledige bespreking via http://wraakvandedodo.blogspot.be/2015/07/arnaldur-indriason-erfschuld.html ( )

Een gepensioneerde rechercheur hoort over de moord op een oude man die bezig was met een hernieuwd onderzoek naar een moord in 1944, toen die oude man de IJslandse recherche hielp. Hij was toen Canadees militair met IJslandse roots. Omdat de moord is gepleegd in de wijk waar de gepensioneerde rechercheur is opgegroeid, weet hij er nog wel wat van. Bovendien was zijn vader na de moord betrokken bij een vreemd afgelopen scéance die door hem was geënsceneerd. Stukje bij beetje komt de waarheid boven water. Heerlijk "langzaam" boek met aandacht voor de personages.