« Quand on a que l’amour. »
De korte, krachtige titel van deze roman ‘vernietigen’ voorspelt niet veel goeds. “Daar gaan we weer”, denk je, en je zet je schrap voor een zoveelste verzameling Houellebecqiaanse uithalen naar onze moderne samenleving. En inderdaad, dit boek leest als een bloemlezing van typische thema’s uit het oeuvre van deze zowel gevierde als uitgespuwde schrijver: het eenzame, nihilistische bestaan van de moderne mens, het door het neoliberalisme aangemoedigde consumptiekapitalisme, de evolutionair opgelegde maar emotioneel onbevredigende drang naar seks, de terreur van het woke-isme, enz. Op tijd en stond zijn er ook weer drammerige en ranzige passages. Alleen: allemaal veel spaarzamer en over minder pagina’s gespreid dan in zijn vorige romans.
Houellebecq misleidt de lezer door in het begin nogal te focussen op terroristische bedreigingen en aanslagen die opduiken (het verhaal speelt zich af in 2027), en op de nakende presidentsverkiezingen in Frankrijk. Zijn hoofdpersonage, Paul Raison (de familienaam is significant), komt uit een afdeling van de Franse geheime diensten en is een nauwe medewerker van één van de machtigste mannen in Frankrijk. Best interessant, maar in de loop van de roman verdwijnt dit helemaal uit beeld, zonder toelichting. Geleidelijk aan – telkens gecentreerd rond protagonist Paul – verschuift de aandacht de permanente reflecties van Paul over familiebanden, relaties, literatuur, religie en uiteindelijk ook de dood. De roman eindigt zelfs tamelijk melodramatisch met de impliciete boodschap dat liefde alles overwint.
Dat is toch wel slikken. Zeker op het einde heb je de indruk een liefdesverhaal te lezen, en een redelijk aardig zelfs. Is dit nog wel een echte Houellebecq? Oneindig veel inkt is al gespendeerd aan hoe we dit nu precies moeten inschatten. Al in zijn vorige romans was subtiel een verschuiving merkbaar naar een iets mildere opstelling en het tonen van een zachter kantje. Is de schrijver op zijn oude dag een sentimentele dwaas geworden? Misschien. De voor mij meest bevredigende klaring las ik bij één van mijn gewaardeerde Goodreadsvrienden, Violeta: volgens haar is Houellebecq in de grond een romanticus-oude stijl, die worstelt met de wanhoop die eigen is aan de Westerse manier van leven. Benieuwd hoe dit gaat aflopen. ( )

Verschillende plotlijnen met een open einde; enkel de dood is eindig.
In dit boek komen heel wat zaken aan bod die zich momenteel al duidelijk aankondigen maar de auteur laat het aan de lezer over om de mogelijke afloop of evolutie in te schatten...
De politiek verantwoordelijken worden hier in een Frans kader geschetst maar zijn slechts een kleine spiegeling van wat in de wereld der vooraanstaande beleidsvoerders en belangrijke (veiligheids-)organen in de Westerse landen gebeurt....
De auteur biedt een aantal thema's (vergrijzing met een maatschappelijke ‘internering’, aanslagen, complottheorieën, cyberdreigingen, politieke achtergronden en eigenbelang, de ego’ in de hogere maatschappelijke lagen…èn de uiteindelijke lotsbestemming van ieder individu….) ter overweging waarin dan toch heel zeker de kracht van dit boek schuilt. Zeker niet langdradig wanneer de lezer met meer aandacht zich in dit boek wil verdiepen. De rest is in dit boek is geromantiseerd. ( )